Καθώς το 1989 έπεφταν σαν τραπουλόχαρτα τα κράτη-δορυφόροι της Σοβιετικής Ενωσης, ο Φουκουγιάμα έγινε διάσημος προβλέποντας το τέλος της Ιστορίας.

Γράφει η Άννα Παναγιωταρέα

Ο Φράνσις Φουκουγιάμα, Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, στο περίφημο βιβλίο του «Το τέλος της Ιστορίας, ο τελευταίος άνθρωπος» (1992) αντικαθιστούσε το ιστορικά χρεοκοπημένο μαρξιστικό οικονομικό μοντέλο με τον φιλελεύθερο καπιταλισμό. Ταυτόχρονα, προέβλεπε και την εξάλειψη των ταξικών συγκρούσεων στη μελλοντική ιστορία της ανθρωπότητας.

Πώς θα γινόταν αυτό; Με τη ριζική υποβάθμιση του παρεμβατικού κράτους πρόνοιας και την πλήρη εξάλειψη των κοινωνικο-οικονομικών μοντέλων του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Πολλώ δε μάλλον που θα εξαφανιζόταν το αντίπαλο δέος του κράτους πρόνοιας και της απασχόλησης, το οποίο «στρίμωχνε» τον καπιταλισμό. Ο Φουκουγιάμα είναι σήμερα 69 ετών. Εχει , ελπίζω, αρκετό χρόνο μπροστά του για να σκεφθεί την ουτοπία του οράματός του, μελετώντας την Ιστορία που ξαναγράφει ο Πούτιν, από το 2014, ως και την προχθεσινή εισβολή στην Ουκρανία.

Η δεκαετία, προς το τέλος του 20ού αιώνα, περιείχε πολεμικές συγκρούσεις -που είχε αποκλείσει ο Φουκουγιάμα από την Ιστορία του-, αλλά το μοτίβο ήταν πώς οι ανθρώπινες επεμβάσεις απέβλεπαν στην εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας σε υπανάπτυκτες χώρες οι οποίες «υπέφεραν από εγκληματικές κυβερνήσεις παράφρονων ηγετών». Ηρθε η 11η του Σεπτέμβρη που κυριολεκτικά γύρισε τη σελίδα της Ιστορίας του κόσμου, φέρνοντας στο προσκήνιο το φανατισμό, τον παραλογισμό και τις θρησκευτικές εμμονές.

Τότε, ξεκίνησε νέα συζήτηση, με βάση τη θεωρία της σύγκρουσης των πολιτισμών του Σάμιουελ Χάντιγκτον. Οι ένοπλες συρράξεις θα συνέβαιναν κυρίως στο πεδίο της θρησκείας. Τότε ακολούθησε το «Σοκ και δέος» του Τζορτζ Μπους, το 2001, με τη στρατιωτική τακτική της ταχείας κατάληψης στο Αφγανιστάν και το 2003 στο Ιράκ, με τα θλιβερά γνωστά αποτελέσματα: Αποσύρθηκαν οι αμερικανικές δυνάμεις και στο Αφγανιστάν, επανέκαμψαν οι Ταλιμπάν. Το Ιράκ αφέθηκε στην τύχη του.

Η Δυτική κοινωνία πέρασε σε νέα εποχή με την υποβολή της θεωρίας των δύο άκρων: Ανάμεσα στην πολιτική υπεθυνότητα κι εκείνη του παραλόγου και του άκρατου λαϊκισμού. Ανάμεσα στους υπερασπιστές της φιλελεύθερης Δυτικής Δημοκρατίας με ανθρώπινη αντίληψη διακυβέρνησης και την παρουσία στην εξουσία αριστερολαϊκοδεξιών κυβερνητικών συμφυρμών, που δοκιμάσαμε και στη χώρα μας, με την εξυπηρέτηση των Μνημονίων.

Ο Πούτιν, που σε λίγο θα συμπληρώσει τα 70 του χρόνια, πέρασε τα είκοσι ως τσάρος. Θεωρεί ότι είναι ο εκλεκτός που θα αναστήσει την αυτοκρατορία και θα αλλάξει την Ιστορία. Συνδέοντας τον Λένιν με την Ουκρανία, την αποκάλεσε κατασκεύασμα των Μπολσεβίκων και των κομμουνιστών, μετά την επανάσταση του 1917. Το ζήτημα, όμως, είναι όταν ο Πούτιν επιχειρεί να ξαναγράψει την Ιστορία, θεωρώντας τη Δύση ανήμπορη να σταθεί απέναντί του, ποιο είναι το επόμενο βήμα του. Οποιος θεωρεί ότι θα μείνει με τις «Λαϊκές Δημοκρατίες» του Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ δεν έχει ίσως αντιληφθεί ότι τώρα αρχίζουν τα δύσκολα…

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr