Γράφει η Δρ. Άννα Κωνσταντινίδου*

Είναι ένα γεγονός που, ως φαίνεται μέχρι τουλάχιστον να βρεθούν τα αίτια της έκρηξης, θα πυροδοτήσει τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, η οποία ήδη βρίσκεται σε τεταμένη περίοδο.

Το σημείο όπου θεωρώ ότι οφείλουμε να σταθούμε είναι οι ανακοινώσεις στις οποίες προέβησαν μια σειρά κρατών της Μέσης Ανατολής αμέσως μετά το δυσάρεστο συμβάν, από τις οποίες, εκτός από την ανθρωπιστική διάσταση της δημόσιας συμπαράστασης απέναντι στον λιβανέζικο λαό, ουσιαστικά «εκμαιεύονται» τρία σημαντικά δεδομένα. Το πρώτο είναι ότι υπάρχουν χώρες στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή που έχουν την ηγετική φυσιογνωμία ώστε να διαδραματίσουν μείζονα ρόλο στη νέα διπλωματία για τη ΝΑ Μεσόγειο, το δεύτερο είναι ότι η Τουρκία δεν μπορεί να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου όσο και να το επιδιώκει, και το τρίτο ότι είναι, ίσως, πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες που σύσσωμος ο αραβικός κόσμος «στέκεται γροθιά» μετά από μια τραγωδία, υποδηλώνοντας, επί της ουσίας, ότι η ανασύσταση μιας ιδεολογίας παρόμοιας με αυτής του παναραβισμού είναι μια πιθανή προοπτική που η διεθνής διπλωματία θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη για το άμεσο μέλλον.

Το Ισραήλ, μετά την κινητοποίηση της κυβέρνησης Νετανιάχου για αποστολή ανθρωπιστικής και ιατρικής βοήθειας στον Λίβανο, αποδεικνύει επί της ουσίας πως είναι μια χώρα με ηγετική στόφα, καθώς ανέδειξε το ρόλο της, δηλαδή ένα σημαντικό κράτος της Μέσης Ανατολής, που γνωρίζει πότε είναι επιβεβλημένο να βρίσκεται στις επάλξεις των κρίσιμων εξελίξεων που αφορούν τη γεωγραφική περιοχή της, αφήνοντας στο περιθώριο τις όποιες αντιδικίες. Το Ισραήλ μετά την κίνηση αυτή καταδεικνύει αυτό που σοφά λέει ο Μακιαβέλλι στον «Ηγεμόνα» του: «Ενας ηγεμών δεν είναι ανάγκη να έχει όλες τις καλές ιδιότητες, είναι όμως απόλυτη ανάγκη να φαίνεται ότι τις έχει».

Συγχρόνως, στρατηγικοί εταίροι της Τουρκίας, όπως το Κατάρ και το Ιράν, που έδρασαν αστραπιαία μέσω των ανακοινώσεών τους μετά το συμβάν, ανέδειξαν αφενός τη μειονεξία της γειτονικής χώρας να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου, καθώς, ως φαίνεται, είχε μειωμένα αντανακλαστικά αντίδρασης, αφετέρου θέτει τον προβληματισμό κατά πόσον οι στρατηγικοί εταίροι της την αντιμετωπίζουν ισότιμα ή τη χρησιμοποιούν ως μέσο για την κατίσχυση των δικών τους συμφερόντων στον ευρύτερο νοτιοανατολικό χώρο. Πραγματικά, θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε, έστω και ετερόχρονα, την αντίδραση της γειτονικής χώρας που αυτοπροβάλλεται ως η ηγέτιδα δύναμη στη Μέση Ανατολή.

Και το τρίτο δεδομένο που έρχεται στο διπλωματικό προσκήνιο θέτει μια ισχυρή προβληματική για την αναβίωση μιας ανάλογης ιδεολογίας με αυτής του παναραβισμού. Ενώ γνωρίζουμε πως τα θρησκευτικά «αγκάθια» στον αραβικό κόσμο δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν, η ίδια η Διπλωματική και Πολιτική Ιστορία των συγκεκριμένων κρατικών μορφωμάτων απέδειξε ότι όχι ελάχιστες φορές (κατά τη διάρκεια των αραβοϊσραηλινών πολέμων) ο φυλετισμός υπερκέρασε το θρησκευτικό δόγμα. Παράλληλα, τα γεγονότα των τελευταίων μηνών δείχνουν ότι η Αίγυπτος αξιώνει το ρόλο που είχε στον αραβικό κόσμο από το 1955 και μετά.

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr