Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ελληνική οικονομία θα επανέλθει το 2017 στην κατάσταση που θα ήταν το 2015 εάν δεν είχε μεσολαβήσει η πολιτική παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο τη διενέργεια πρόωρων βουλευτικών εκλογών για να μπει τέλος στη λιτότητα και στο Μνημόνιο. Η λιτότητα είναι σήμερα πιο σκληρή απ’ ό,τι ήταν στα τέλη του 2014 και το τρίτο πρόγραμμα-Μνημόνιο που έχει την υπογραφή του κ. Τσίπρα είναι σκληρότερο από το δεύτερο πρόγραμμα-Μνημόνιο που ήθελε να καταργήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχει διάρκεια τουλάχιστον μέχρι τον Αύγουστο του 2018.

Αποδυνάμωση της κοινωνίας

Το χειρότερο είναι ότι η κοινωνία έχει φτάσει στα όρια της αντοχής της. Ολες οι άλλες χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα οικονομικής αδυναμίας βγήκαν από αυτό μέσα σε τρία χρόνια, με βάση το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Στην Ελλάδα το Μνημόνιο άρχισε να εφαρμόζεται τον Μάιο του 2010 με στόχο να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του το 2013, υπήρξε σοβαρή καθυστέρηση που μας πήγε στο 2014 – 2015 και στη συνέχεια ήλθαν ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του να παρατείνουν τη μνημονιακή περίοδο μέχρι το 2018. Επειδή, μάλιστα, παρατηρούνται σοβαρές καθυστερήσεις στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων και η κυβέρνηση δυσκολεύεται να δημιουργήσει κλίμα οικονομικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, είναι πολλοί αυτοί που προβλέπουν παράταση του τρίτου Μνημονίου ή τον εγκλωβισμό μας σε ένα τέταρτο Μνημόνιο.

Η οικονομική πολιτική που έπρεπε να είχε χαρακτηριστικά θεραπείας σοκ έχει μετατραπεί σε θρίλερ άγνωστης διάρκειας και κατάληξης. Το διάστημα που μεσολάβησε από την έναρξη εφαρμογής του πρώτου προγράμματος-Μνημονίου έχουν αλλοιωθεί τα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο δύσκολη η ανάκαμψη και κυρίως η σταθερή και δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι με πανεπιστημιακές γνώσεις και επαγγελματικές ικανότητες έφυγαν στο εξωτερικό σε αναζήτηση καλύτερης επαγγελματικής προοπτικής.

Στον ιδιωτικό τομέα οδηγήθηκε σε αδιέξοδο το 35%-40% των μικρομεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων, ενώ χάθηκαν σχεδόν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Οι επαγγελματικές δυσκολίες και η προοπτική κατάρρευσης του ασφαλιστικού – συνταξιοδοτικού συστήματος οδήγησαν στην αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων οι οποίοι ανέρχονται πλέον σε 2,6 εκατομμύρια, ενώ το σύνολο των εργαζομένων είναι της τάξης των 3,6 εκατομμυρίων.
Οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση, σηκώνουν το κύριο βάρος για την πληρωμή των συντάξεων, την κάλυψη των αναγκών του συνόλου του πληθυσμού και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που έχουν σχέση με το χρέος του Δημοσίου ύψους 320 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσό που αναλογεί στο 180% του ΑΕΠ.

Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, εκτός από το οικονομικό έχουμε αποκτήσει και τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, εφόσον έχουν περιοριστεί δραματικά οι κοινωνικές δυνάμεις που μπορούν να ηγηθούν της προσπάθειας για να βγούμε από την κρίση.

Τριγμοί στο οικοδόμημα

Εν τω μεταξύ, παρατηρείται νέα επιδείνωση στην προοπτική της οικονομίας και της κοινωνίας με βάση την καθημερινότητα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες επιχειρήσεις και οι περισσότεροι συμπολίτες μας.
Σύμφωνα με την έρευνα της ICAP, το 20% των επιχειρήσεων, που εξακολουθούν να λειτουργούν, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο άμεσου λουκέτου, ενώ το 60% του συνόλου των επιχειρήσεων αντιμετωπίζεται σαν υψηλού ή εξαιρετικά υψηλού ρίσκου από τις τράπεζες και έχει ελάχιστες πιθανότητες χρηματοδότησης.

Εάν οι τράπεζες προχωρήσουν σε μια πιο δυναμική αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών -60% των δανείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι «κόκκινα»- θα υπάρξουν λουκέτα της τάξης του 10% – 15% στο άμεσο μέλλον. Εάν καθυστερήσει η διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και μεγαλώσουν τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος, θα υπάρξουν πάλι πολλές επιχειρήσεις που θα βρεθούν σε αδιέξοδο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, τον Οκτώβριο παρατηρήθηκε πρωτοφανής αιμορραγία στις θέσεις πλήρους απασχόλησης. Χάθηκαν περισσότερες από 88.000 θέσεις εργασίας, πρόκειται για αρνητικό ρεκόρ δεκαπενταετίας, εξαιτίας της λήξης της τουριστικής περιόδου και της επικράτησης της μερικής απασχόλησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2016 πάνω από το 60% των νέων θέσεων εργασίας ήταν στη βάση της μερικής απασχόλησης. Δημιουργείται έτσι μια εκρηκτική κατάσταση, εφόσον πολλοί εργαζόμενοι αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες τους, ενώ περιορίζονται και τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων από τις εισφορές, με αποτέλεσμα να προετοιμάζεται το έδαφος για νέες μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις.

Αρνητικό περιβάλλον

Την τελευταία διετία παρατηρείται εντυπωσιακή επιδείνωση του κοινωνικού περιβάλλοντος, η οποία κάνει ακόμα πιο σκληρές τις συνέπειες για εκατομμύρια συμπολίτες μας.

Οι στατιστικές της φτώχειας έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ το 2015 και η τάση συνεχίζεται το 2016. Αυξήθηκε κι άλλο το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν περιέλθει ή κινδυνεύουν να περιέλθουν σε κατάσταση φτώχειας. Ενα σωρό στατιστικά στοιχεία, από τη μείωση της κατανάλωσης σε είδη διατροφής μέχρι την αύξηση των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών της ΔΕΗ, ενισχύουν την εντύπωση ότι η καθημερινότητα εκατομμυρίων συμπολιτών μας είναι εξαιρετικά δύσκολη και δεν εμφανίζει ούτε πρόκειται να εμφανίσει στο άμεσο μέλλον τάσεις βελτίωσης.

Την κατάσταση περιπλέκει η αδυναμία της κυβέρνησης να εγγυηθεί βασικές υπηρεσίες στους πολίτες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης όπου περιορίζεται το συγκοινωνιακό έργο, πέφτει η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα αστικά λεωφορεία, ενώ αυξάνονται τα ελλείμματα λόγω κακοδιαχείρισης και προκλητικής αδιαφορίας των αρμοδίων. Ανάλογες εξελίξεις παρατηρούνται στην Υγεία με τα νοσοκομεία του ΕΣΥ να προσφέρουν ολοένα πιο υποβαθμισμένες υπηρεσίες.

Επικίνδυνος συνδυασμός

Το 2015 και το 2016 παρατηρείται ένας επικίνδυνος συνδυασμός επιδείνωσης των κοινωνικών προβλημάτων και κοινωνικής διάλυσης. Το προσφυγικό – μεταναστευτικό ξέφυγε, με ευθύνη της κυβέρνησης Τσίπρα, από τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να μετατραπεί η Ελλάδα σε χώρα εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών.

Δημιουργούνται, έτσι, νέες εντάσεις σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου και σε μια σειρά αστικών κέντρων με μεγάλους χαμένους τους πολίτες που έχουν τα μεγαλύτερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Η κατάρρευση της έννομης τάξης συμβάλλει στην εξασθένιση της κοινωνικής συνοχής και μεγαλώνει τα προβλήματα των φτωχών συμπολιτών μας. Η περιοχή των Εξαρχείων, του Πολυτεχνείου, της οδού Πατησίων κατά περιόδους και η περιοχή του Οικονομικού Πανεπιστημίου δίνουν το κακό παράδειγμα της επικράτησης της ανομίας. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο, από το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’50, ενός τόσο αρνητικού συνδυασμού εξασθένησης της κοινωνικής συνοχής, περιορισμού του δυναμικού της κοινωνίας, αύξησης της φτώχειας, υποβάθμισης του κοινωνικού κράτους και του κοινωνικού περιβάλλοντος. Ολα με υπογραφή του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του, οι οποίοι διεκδίκησαν και πήραν την εξουσία υποσχόμενοι άμεση και ουσιαστική βελτίωση της κοινωνικής κατάστασης.

Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής