Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

«Κανένας υπουργός Πολιτισμού δεν με κάλεσε ποτέ ν’ ακούσει, έστω, τις απόψεις μου», έλεγε και πρόσθετε πως ένας ακόμα λόγος ήταν επειδή δεν άντεχε την «αισθητική με αρνητικό πρόσημο του ΣΥΡΙΖΑ». Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης πάλι, που επίσης ζει και δουλεύει εκτός Ελλάδας, δεν θα εγκατέλειπε το ΜΙΤ της Μασαχουσέτης για να επιστρέψει στη χώρα, ακόμα και αν του έταζαν πως θα γίνει ακαδημαϊκός. Οπως έχει εξηγήσει, δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα (κομματικοποίηση, απουσία αξιολόγησης και αισθήματος ασφάλειας κ.ά.). Επειδή όμως οι περισσότεροι από τους περίπου 500.000 Ελληνες και Ελληνίδες που έφυγαν στα χρόνια της κρίσης, ούτε κορυφαίοι δεξιοτέχνες του βιολιού είναι, ούτε βραβευμένοι καθηγητές στο κορυφαίο τεχνολογικό ίδρυμα του κόσμου, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να τους πείσουμε να επιστρέψουν. Είναι άραγε το Rebrain Greece αρκετός;

Η πρωτοβουλία του υπουργείου Εργασίας είναι καταρχάς θετική, όπως και οποιαδήποτε πρωτοβουλία που προσπαθεί να ανατρέψει τη φυγή της νέας γενιάς εμιγκρέδων. Από την άλλη, όμως, ακούγονται απολύτως λογικοί οι προβληματισμοί όσων ασκούν κριτική στο «μπόνους» που παρέχει το πιλοτικό πρόγραμμα επαναπατρισμού 500 Ελλήνων του εξωτερικού υψηλής ειδίκευσης και επιστημονικής εμπειρίας: Κρατική χρηματοδότηση 70% στις ελληνικές επιχειρήσεις και ελάχιστη μηνιαία αμοιβή 3.000 ευρώ με την υποχρέωση να κρατήσουν τους εργαζόμενους για άλλους 12 μήνες στην επιχείρηση. Τα ερωτήματα πολλά: Γιατί κάποιος να αφήσει μια καλοπληρωμένη δουλειά στο εξωτερικό για να εργαστεί κάπου, όπου το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχει δουλειά για ένα χρόνο; Αν η επιχείρηση θέλει να έχει εργαζόμενους υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης αλλά δεν μπορεί λόγω οικονομικών δυσκολιών, το πιθανότερο δεν είναι πως όταν σταματήσει η κρατική επιδότηση θα σταματήσει και η απασχόληση του εργαζομένου; Αν, από την άλλη, η επιχείρηση έχει την οικονομική δυνατότητα να συντηρήσει ένα τέτοιο στέλεχος, γιατί να επιδοτηθεί από το κράτος;

Η αλήθεια είναι πως όποια έρευνα σχετική με το brain drain και αν κοιτάξεις, αντιλαμβάνεσαι πως ανάμεσα στους λόγους που οδήγησε ανθρώπους σε δημιουργική ηλικία στο εξωτερικό, κυριαρχούν οι υψηλότερες αποδοχές, οι επαγγελματικές ευκαιρίες και η αξιοκρατία. Οι δύο πρώτοι λόγοι εξαρτώνται άμεσα από την οικονομική ανάπτυξη, αφού χωρίς αυτήν δεν υπάρχουν ούτε νέες θέσεις εργασίας, ούτε υγιής επιχειρηματικότητα, ούτε μισθοί και συνθήκες εργασίες που να προσελκύουν τα λαμπρά μυαλά. Για την ακρίβεια, οι μισθοί των 500 και 600 ευρώ που απέμειναν ως εργασιακή «κανονικότητα» των Μνημονίων σε λίγο δεν θα προσελκύουν ούτε των μετρίων ικανοτήτων εργαζομένους. Ο τρίτος λόγος, η αξιοκρατία, είναι δουλειά, αποστολή και ιερό καθήκον της νέας κυβέρνησης να πείσει πως είναι κάτι παραπάνω από μια ωραία ιδέα. Για να μη φύγουν και όσοι έμειναν πίσω.

Από την έντυπη έκδοση

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου