Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

Αν οι νέοι φεύγουν από μια χώρα, η χώρα αυτή δεν έχει μέλλον. Αν μένουν ή ακόμα καλύτερα, αν επιστρέφουν, τότε έχουν λόγο και αιτία να επενδύσουν. Πότε άραγε θα σταματήσει η Ελλάδα να αιμορραγεί και να εξαγάγει το πολυτιμότερο κεφάλαιό της; Να μια ερώτηση που δύσκολα θα απαντούσε ακόμα και ο Δημήτρης Κουκουλόπουλος, ο 35χρονος Κοζανίτης που έλυσε έναν μαθηματικό γρίφο που βασάνιζε την παγκόσμια μαθηματική κοινότητα εδώ και 78 χρόνια.

Ο Δ. Κουκουλόπουλος φοίτησε σε δημόσιο σχολείο, πήγε σε δημόσιο πανεπιστήμιο και μετά έφυγε. Στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο μιλά με τα καλύτερα λόγια για τους καθηγητές του στο σχολείο και στη σχολή, όχι όμως και για το σύστημα που τους περιβάλλει. «Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των πανεπιστημίων, να πλησιάσει το πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων, να είναι αυτοδύναμα και να αποφασίζουν τα ίδια πού θέλουν να πάνε την έρευνά τους», λέει και αναφέρεται αρνητικά στην ανάμειξη των κυβερνήσεων στην ίδρυση ή την κατάργηση σχολών, υπερασπιζόμενος το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων και τη σωστή και συστηματική αξιολόγηση.

«Κάθε πέντε ή επτά χρόνια μπορεί να υπάρχει σταθερός κύκλος αξιολόγησης ανάλογα με το πόσοι φοιτητές πέρασαν, πόσα χρήματα έφεραν σε χρηματοδότηση οι καθηγητές του ιδρύματος, πόσα διδακτορικά έβγαλαν, άρθρα που δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά και το σύνολο όλων αυτών θα καθορίζει το ύψος της χρηματοδότησης από την κεντρική κυβέρνηση με την υποσημείωση ότι το πανεπιστήμιο θα αποφασίσει για το πού θα διαθέσει αυτά τα χρήματα», λέει μεταξύ άλλων και αν κάποιος διαβάσει προσεκτικά τη συνέντευξή του θα βρει πολλές ομοιότητες με αυτά που υποστηρίζει ένα άλλο λαμπρό ελληνικό μυαλό, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης:
«Θα έπρεπε να υπάρχει ουσιαστική αξιολόγηση των καθηγητών, να εξαλειφθεί το θέμα του νεποτισμού και της οικογενειοκρατίας, να μειωθεί ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών στο επίπεδο που αντέχουν τα ιδρύματα και η αγορά. Θα έπρεπε ακόμη τα προγράμματα να εκσυγχρονιστούν, δίνοντας στους φοιτητές τη δυνατότητα να παίρνουν γνώση και να κάνουν έρευνα παγκοσμίου επιπέδου. Και το πιο απλό; Θα έπρεπε να νιώθεις ασφάλεια όταν κυκλοφορείς στους χώρους του πανεπιστημίου» (συνέντευξη ΒΗΜΑgazino, 23.9.2018).

Δεν είναι εύκολο το brain drain να μετατραπεί σε brain gain. Δεν είναι όμως και άλυτος μαθηματικός γρίφος. Η κατάργηση του ασύλου, της ανομίας, ο εξορθολογισμός των εισακτέων ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε ιδρύματος, η υποστήριξη της έρευνας με λεφτά και όχι κοπανιστό αέρα και η αποκομματικοποίηση των επιλογών είναι μερικά από τα βήματα που χρειάζονται. Βήματα που αν γίνουν στη σωστή κατεύθυνση μπορεί να οδηγήσουν πίσω μερικές χιλιάδες νέων ανθρώπων.

Από την έντυπη έκδοση

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου