Γράφει ο Πάνος Αμυράς*
Πέρυσι τέτοιο καιρό ο υπουργός Οικονομικών προέβλεπε, μέσω του Προϋπολογισμού, ανάπτυξη 2,7%. Τον Μάιο χαμήλωσε τον πήχυ στο 1,8% ενώ πριν από λίγες εβδομάδες ο πρωθυπουργός εξέφραζε τη βεβαιότητά του ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ φέτος θα ξεκινά από 2.
Χθες διελύθη και η κυβερνητική αυταπάτη της ανάπτυξης. Με βάση τις εκτιμήσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για ανάπτυξη 1,3% στο τρίτο τρίμηνο, που θεωρείτο και το πιο ισχυρό διάστημα του έτους λόγω της ενσωμάτωσης των στοιχείων του τουρισμού, είναι πιο πιθανό η χρονιά να κλείσει κοντά στο 1% παρά στο 1,6% που είναι ο πιο πρόσφατος στόχος της κυβέρνησης.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το μίγμα της ανάπτυξης που «πέτυχε» ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι επενδύσεις κατέρρευσαν στο τρίτο τρίμηνο κατά 8,5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, όταν η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας μιλούσε για «επενδυτικό θαύμα» και ρεκόρ δεκαετίας στην εισροή ξένων κεφαλαίων.
Η κατανάλωση μειώθηκε κατά 1% κυρίως λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Τα χρήματα των πολιτών πήγαν στους φόρους και όχι στην αγορά.
Τραμπ, Μπάιντεν και το δράμα των ομήρων
Οι εξαγωγές, που ήταν ο μοναδικός δείκτης που κινήθηκε με θετικό πρόσημο, αυξήθηκαν κατά 7,8%, κυρίως χάρη στην άνοδο του τουρισμού. Ωστόσο η αύξηση αυτή υπερκαλύφθηκε από την άνοδο των εισαγωγών, που σημαίνει ότι στην ελληνική αγορά χάνουν έδαφος οι εγχώριες παραγωγικές δυνάμεις.
Με όλα αυτά τα δεδομένα η ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου δημιουργεί μικρά πολλαπλασιαστικά οφέλη στην πραγματική οικονομία, γιατί στηρίχθηκε στη συγκυρία του τουρισμού ενώ οι επενδύσεις μειώθηκαν και οι εισαγωγές υπερκέρασαν τις εξαγωγές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και με 1,3% αυτής της περιόδου η Ελλάδα είναι η ουραγός της ανάπτυξης στην ευρωζώνη. Η Κύπρος τρέχει με ρυθμό κοντά στο 4%, η Ισπανία με 3% και η Πορτογαλία με 2,5%.
Οι κακές επιδόσεις της κυβέρνησης στο μέτωπο της ανάπτυξης είναι αποτέλεσμα των πολιτικών που έχει υιοθετήσει. Είναι παράλογο να πιστεύει ο πρωθυπουργός ότι η οικονομία θα τρέξει όταν φορτώνει διαρκώς φορολογικά βάρη σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα και ταυτόχρονα προχωρά σε αθρόες προσλήψεις μονίμων ή συμβασιούχων.
Οι κακές επιδόσεις του 2017 δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2018, όταν το ΑΕΠ θα πρέπει να αυξηθεί πάνω από 2,8% προκειμένου το πλεόνασμα 3,5% να μην είναι και πάλι αποτέλεσμα «δημιουργικής λογιστικής» με στάση πληρωμών ή ετεροχρονισμό δαπανών.
Σε κάθε περίπτωση στην τριετία Τσίπρα η Ελλάδα έχασε δυνητική ανάπτυξη άνω των 8 ποσοστιαίων μονάδων, που ισοδυναμεί με απώλεια εισοδημάτων τουλάχιστον 15 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αλλά, όταν οι υπόλοιπες χώρες από το 2015 τα έδιναν όλα για να τρέξει η οικονομία τους, εμείς πειραματιζόμασταν με τον Βαρουφάκη, το παράλληλο νόμισμα και το δημοψήφισμα.
Τιμωρούν τρίτεκνους και πολύτεκνους
Σύμφωνα με το χθεσινό ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου, οι τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες θα δεχθούν το μεγαλύτερο πλήγμα από την ανακατανομή των οικογενειακών επιδομάτων που αποφάσισε η κυβέρνηση σε συνεργασία με την τρόικα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι οικογένεια με τρία παιδιά και ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ από 1ης Ιανουαρίου 2018 θα παίρνει επίδομα 112 ευρώ μηνιαίως ενώ με το παλαιό καθεστώς έπαιρνε 165 ευρώ, δηλαδή θα υποστεί μείωση της τάξης του 33%. Το σκεπτικό της κυβέρνησης να αυξήσει οριακά τα επιδόματα για οικογένειες με 1 ή 2 παιδιά είναι καθαρά ψηφοθηρικό, καθώς αποτελούν την πλειονότητα των ελληνικών οικογενειών, με αποτέλεσμα τρίτεκνοι και πολύτεκνοι να υποστούν μειώσεις.
Προσγειώνονται οι προσδοκίες για το χρέος
Οι δηλώσεις του επικεφαλής του ESM για το χρέος Κλάους Ρέγκλινγκ μάλλον πρέπει να προβληματίσουν το Μαξίμου. Σύμφωνα με τον βασικό δανειστή της Ελλάδας, «ο ESM υπολογίζει ότι το συνολικό βραχυπρόθεσμο πακέτο ελάφρυνσης του χρέους θα μειώσει τη σχέση χρέος προς ΑΕΠ κατά περίπου 25 ποσοστιαίες μονάδες ως το 2060 και τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες προς το ΑΕΠ κατά περίπου έξι μονάδες. Πρόκειται για μεγαλύτερη ελάφρυνση από την αρχικά αναμενόμενη που ήταν 20 ποσοστιαίες μονάδες πτώση του λόγου χρέος προς ΑΕΠ και 5% αντίστοιχα για τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες. Πρακτικά ο κ. Ρέγκλινγκ λέει ότι δεν χρειάζονται σοβαρά μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος γιατί τα βραχυπρόθεσμα απέδωσαν περισσότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις.
O Πάνος Αμυράς είναι ο διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου