Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*

Μόνο που η αλήθεια είναι πως κανένα κόμμα του δημοκρατικού τόξου δεν θέλει φυλακές-κολαστήρια, ούτε έχει κάποιος καταθέσει πρόταση να μετατρέψουμε τον σωφρονιστικό χαρακτήρα του συστήματος σε τιμωρητικό. Από την άλλη, όμως, το άδειασμα των φυλακών που πέτυχε ο νόμος 4322/2015, επονομαζόμενος και ως νόμος Παρασκευόπουλου, οδήγησε στην αποφυλάκιση και επικίνδυνων εγκληματιών, οι οποίοι διέπραξαν ανθρωποκτονίες, βιασμούς και ληστείες.

Θα συμφωνήσουμε ότι ο νόμος 4322/2015 δεν είναι ο πρώτος, αφού διαδέχθηκε σειρά άλλων νόμων που όλοι είχαν ως στόχο την αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού των φυλακών. Σύμφωνα μάλιστα με μια ενδιαφέρουσα μελέτη για τη Στρατηγική Εμμεσης Μείωσης των Ποινών που υπογράφει η επίκουρη καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Τόνια Τζανετάκη (η οποία συμμετέχει και στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του σχεδίου του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα), στη διάρκεια μιας 25ετίας (1990-2015) ο θεσμός της μετατροπής της στερητικής της ελευθερίας ποινής τροποποιήθηκε νομοθετικά 11 φορές, ο θεσμός της απόλυσης υπό όρον 14 φορές, ενώ ο θεσμός του ευεργετικού υπολογισμού 16 φορές με τρεις νόμους και 13 Προεδρικά Διατάγματα. «Πολύ μεγάλο είναι επιπλέον το ποσοστό των σχετικών ρυθμίσεων που προωθήθηκε μέσω νόμων προσωρινής ισχύος», σημειώνει σχετικά.

Βέβαια, μόνο ο νόμος Παρασκευόπουλου είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, αν κρίνουμε από τον αριθμό των κρατουμένων που τελικά αποφυλακίστηκαν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου, από τον Απρίλιο του 2015, μήνα ψήφισης του νόμου, έως τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ο πληθυσμός των φυλακών μειώθηκε σχεδόν κατά 2.000 κρατούμενους (11.620 τον Απρίλιο έναντι 9.646 τον Σεπτέμβριο), νούμερο που δεν έχει πιαστεί σε τέτοιο χρόνο με καμία από τις προηγούμενες ρυθμίσεις.

Λέει λοιπόν ο πρώην υπουργός, και από ό,τι φαίνεται συμφωνεί και ο σημερινός υπουργός Δικαιοσύνης, πως ο συγκεκριμένος νόμος ήταν προσωρινός, πως δεν πρέπει να δοθεί άλλη παράταση ισχύος και πως δεν θα έχει λόγο ύπαρξης όταν έρθει ο νέος Ποινικός και Σωφρονιστικός Κώδικας. Σύμφωνα με τα όσα έχουν πει κατά καιρούς στη Βουλή, αυτό σημαίνει πως θα έρθει «εκλογίκευση ποινών». Δηλαδή, αν καταλαβαίνουμε καλά, θα έρθουν αλλαγές στο είδος και το ύψος των ποινών κατά τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται η «αποσυμφόρηση» από τις αίθουσες των δικαστηρίων. Δύσκολο στοίχημα, διότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με περιουσίες ανθρώπων, αλλά με τις ίδιες τις ζωές τους. Οπότε δικαιολογίες του στυλ «έτσι και αλλιώς θα έβγαιναν» και «κάποιοι θα υποτροπίαζαν ούτως ή άλλως» ακούγονται αστείες, όταν το διακύβευμα είναι η ασφάλεια των πολιτών.

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου