Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

Γιατί όμως κατέρρευσε το πιστωτικό σύστημα της χώρας; Φταίει το ΔΝΤ, όπως έχουν αρχίσει να λένε τα κυβερνητικά στελέχη, ή μήπως οι λόγοι είναι βαθύτεροι και πηγάζουν από τα τραγικά για την οικονομία γεγονότα του πρώτου εξαμήνου του 2015;

Μπορεί η συμπολίτευση να απέρριψε το αίτημα της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για τις συνομιλίες του υπουργού Αμυνας με έναν ισοβίτη, δύσκολα όμως θα αποφύγει τη διερεύνηση των ευθυνών για το πώς οι τράπεζες έγιναν έρμαια των «κερδοσκοπικών funds», όπως κάποτε τα αποκαλούσε ο ΣΥΡΙΖΑ, και το Ελληνικό Δημόσιο έχασε τα λεφτά του και τα μερίδιά του στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα.

Οι τραπεζικές μετοχές καταρρέουν γιατί έχει αναζωπυρωθεί η φημολογία ότι θα χρειασθούν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, ενώ και το ΔΝΤ επιμένει ότι όσο καθυστερεί η εξυγίανση του χαρτοφυλακίου από τα κόκκινα δάνεια τόσο μεγαλώνουν οι ανάγκες για την κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών οργανισμών.

Δυστυχώς το 2015 συνετελέσθη ένα «έγκλημα» σε βάρος όχι μόνο των τότε μετόχων των τραπεζών, αλλά και συνολικά της πραγματικής οικονομίας. Στις αρχές του 2015 οι τράπεζες ήταν πλήρως ανακεφαλαιοποιημένες, μάλιστα ορισμένες είχαν αρχίσει να αποπληρώνουν τα προηγούμενα δάνεια που είχαν λάβει από το Δημόσιο.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε λίγους μήνες τα διέλυσε όλα. Η αστάθεια στην οικονομία με τη διαπραγμάτευση Βαρουφάκη έδιωξε αποταμιεύσεις άνω των 40 δισεκατομμυρίων, που στράφηκαν σε ασφαλέστερες τοποθετήσεις. Η ανεύθυνη απόφαση του πρωθυπουργού να προχωρήσει σε δημοψήφισμα, ενώ γνώριζε ότι και μόνο με το άκουσμα της λέξης το πιστωτικό σύστημα θα κατέρρεε, έβαλε ταφόπλακα στις τράπεζες και ζημίωσε το Ελληνικό Δημόσιο με δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.

Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, που χαρακτηρίσθηκε επείγουσα λόγω της επιβολής των capital controls και της απαξίωσης των τραπεζών, έγινε σε εξευτελιστικές τιμές και σε βάρος του Δημοσίου και των Ελλήνων μετόχων, που αποκλείσθηκαν από τη διαδικασία. Τότε ήταν που μπήκαν από την «κερκόπορτα» της ανακεφαλαιοποίησης κερδοσκοπικά hedge funds, που έβλεπαν ότι μπορούσαν να αποκτήσουν μερίδια στις τράπεζες σε τιμές π.χ. 2 λεπτών ανά μετοχή, όταν η ανακεφαλαιοποίηση του 2014 είχε γίνει στα 2,2 ευρώ!

Τα μερίδια του Δημοσίου εξαϋλώθηκαν μαζί με τα λεφτά των φορολογουμένων, ενώ οι παλαιοί μικρομέτοχοι είδαν τις τοποθετήσεις τους να εξαφανίζονται.

Τώρα που οι τράπεζες φημολογείται ότι θα χρειαστούν νέα κεφάλαια, τα «τζογαδόρικα» funds του 2015 φεύγουν όπως μπορούν, γιατί απλούστατα δεν είχαν έρθει στην Ελλάδα για να επενδύσουν και να βάλουν και άλλα χρήματα, αλλά για να κάνουν την αρπαχτή τους με τις τιμές-«ψίχουλα» του 2015.

Οι ευθύνες είναι μεγάλες και πρέπει κάποτε να αναζητηθούν.

Για να βρούμε επενδύσεις 80 δις. ας ξεκινήσουμε από το πρώτο ευρώ

Η Eurobank σε μία εμπεριστατωμένη μελέτη της επισημαίνει ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί πάνω από 80 δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεων προκειμένου η οικονομία να γυρίσει στα επίπεδα του 2010. Με τη διαφορά μεταξύ δανείων και καταθέσεων να υπερβαίνει τα 70 δισ. και την αποταμίευση να αποτελεί μακρινό όνειρο για τη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών, το απαιτούμενο ποσό των επενδύσεων μοιάζει απλησίαστο. Για να βρεθούν κεφάλαια 80 δισ. πρέπει να υπάρχουν πολιτικές που θα κινητοποιήσουν το πρώτο ευρώ.

Δηλαδή καλές είναι οι ιδιωτικοποιήσεις τύπου Ελληνικού (που από μόνο του μπορεί να κινητοποιήσει κεφάλαια άνω των 10 δισεκατομμυρίων), όμως η οικονομία χρειάζεται και τους «μικροεπενδυτές». Τον επαγγελματία που σήμερα κλείνει τα βιβλία του ή δουλεύει «μαύρα» ή τον μικρομεσαίο που σκέφτεται να μεταφέρει την έδρα του στη Βουλγαρία.

Και για να πετύχει η εθνική επενδυτική προσπάθεια πρέπει να ελαφρυνθεί η αγορά ακινήτων, που παραδοσιακά αποτελούν την αιχμή για την προσέλκυση κεφαλαίων. Η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η παροχή κινήτρων για ανακαινίσεις κύριας ή παραθεριστικής κατοικίας μπορούν να συμβάλουν στην αναγκαία επενδυτική αναθέρμανση. Αλλά όταν η μισή κυβέρνηση θα ήθελε να διαδηλώνει κατά της επένδυσης του Ελληνικού πώς θα πεισθούν τα μεγάλα «κεφάλαια» να τοποθετηθούν στην οικονομία;

*O Πάνος Αμυράς είναι ο διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου