Γράφει ο Πάνος Αμυράς*
Το 2014 βρισκόμασταν μία ανάσα από το σημείο αυτό. Η Ελλάδα ήδη είχε βγει δύο φορές στις αγορές εκδίδοντας πολυετή ομόλογα και σε συνεννόηση με τους δανειστές είχε εξασφαλίσει μία πιστωτική γραμμή, κατά το πρότυπο της Πορτογαλίας, με αντάλλαγμα την εφαρμογή μέτρων που δεν ξεπερνούσαν το 1,5 δισ. ευρώ.
Και ύστερα ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ και όλα ανατράπηκαν. Το Δημόσιο έχασε πάνω από 25 δισ. από την εξαφάνιση των μεριδίων του στις τράπεζες, η ύφεση υποτροπίασε, η ρευστότητα στην αγορά εξαφανίσθηκε μέσω των capital controls και η κυβέρνηση της Αριστεράς που θα έσκιζε το μνημόνιο των Σαμαροβενιζέλων (το οποίο και έληγε) υπέγραψε μέσα σε δύο χρόνια δύο μνημόνια με επώδυνα μέτρα για μισθωτούς και συνταξιούχους.
Ο κ. Τσίπρας, στην προσπάθειά του να μείνει στην εξουσία, δέχθηκε τις απαιτήσεις των δανειστών και έπεσε σε μία μεγάλη παγίδα, που έχει σχέση με τη χρηματοδότηση της χώρας. Στο νέο μνημόνιο που θα ψηφισθεί από τη συμπολίτευση την ερχόμενη εβδομάδα η Ελλάδα αναλαμβάνει μνημονιακού τύπου δεσμεύσεις, όπως η μείωση των συντάξεων κατά 18% από την 1.1.2019 ή η δραστική περικοπή του αφορολογήτου από το 2019 ή το 2020 ανάλογα με την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών χωρίς τη φθηνή χρηματοδότηση που είχαν εξασφαλίσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Επιπλέον ο κ. Τσακαλώτος δέχθηκε τη διατήρηση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων έως το 2022 παρατείνοντας την αυστηρή λιτότητα για τα επόμενα 5 έτη.
Το οικονομικό επιτελείο σκοπεύει να προχωρήσει σε μία δοκιμαστική έκδοση ομολόγων με επιτόκιο κοντά στο 5% όταν τα δάνεια των μνημονίων κοστίζουν 1% με 1,5% ενώ από τα μέσα του 2018 η χώρα θα πρέπει να χρηματοδοτείται πλήρως από τις αγορές.
Οι δανειστές εξασφάλισαν τη συνέχιση της μνημονιακής λιτότητας τουλάχιστον έως το 2022 χωρίς να δίνουν πρόσθετα χρήματα. Αντιθέτως, θα «σπρώξουν» τη χώρα στις αγορές με ευνοϊκές εκθέσεις και καλά λόγια στους επενδυτές, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να καλύπτει τις ανάγκες της αυτόνομα αλλά με ακριβά επιτόκια 4%-5%.
Σύγχυση ταυτοτήτων, απώλεια ισορροπίας
Για να το ξεκαθαρίσουμε: η έξοδος στις αγορές είναι μία θετική εξέλιξη γιατί θα τιμολογηθεί η χώρα και θα γίνει ευκολότερος ο δανεισμός για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ομως ταυτόχρονα η χρηματοδοτική αυτάρκεια της χώρας θα έπρεπε να σηματοδοτεί και την αποσύνδεσή της από την πίεση των δανειστών.
Η κυβέρνηση Τσίπρα πέτυχε το ακατόρθωτο. Οι δανειστές εξασφάλισαν ότι θα έχουν το πάνω χέρι στην οικονομία για τα επόμενα χρόνια επιβάλλοντας αυστηρά μέτρα και υψηλούς δημοσιονομικούς στόχους χωρίς να ανοίξουν το πουγκί τους. Αντιθέτως, η Ελλάδα θα είναι η μοναδική χώρα της ευρωζώνης που θα δανείζεται ακριβά από τις αγορές και ταυτόχρονα θα ακολουθεί πρόγραμμα μνημονιακής λιτότητας! Αντί οι αγορές να «σκίσουν» το μνημόνιο, η κυβέρνηση δέχθηκε παράταση του μνημονίου με ακριβότερη χρηματοδότηση από τις αγορές.
ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ!
Μην περιμένετε εκπλήξεις από τους βουλευτές της συμπολίτευσης. Συριζαίοι και Ανελίτες είναι μία γροθιά όταν πρόκειται για το προσωπικό τους μέλλον. Θα ψηφίσουν τις μειώσεις των συντάξεων, τις αυξήσεις των φόρων και θα έχουν ως άλλοθι τα αντίμετρα τα οποία θα εφαρμόζονται μόνο εάν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Για παράδειγμα εάν το 2018 η πρόβλεψη για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 είναι 3% τότε θα εφαρμόζονται πλήρως τα αρνητικά μέτρα κατά 1% ενώ αντιθέτως τα αντίμετρα θα τσεκουρώνονται στο 0,5%. Και επειδή τις προβλέψεις θα τις ελέγχει το ΔΝΤ αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι τα αντίμετρα θα ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας. Οι 153 πάντως δεν έχουν πρόβλημα. Ξέρουν ότι το 2019 άλλοι θα κληθούν να εφαρμόσουν τα μέτρα, που θα ψηφίσουν τις επόμενες ημέρες και με τα δύο χέρια!
ΤΟ «ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ»
Θυμόμαστε όλοι τη μελέτη-παρωδία του Ινστιτούτου της Φλωρεντίας που συντάχθηκε από Ιταλούς «συντρόφους» κατά παραγγελία της κυβέρνησης Τσίπρα. Οι μελετητές είχαν βρει ότι το ελληνικό φάσμα αντέχει μόνο τέσσερις τηλεοπτικούς σταθμούς και με βάση αυτή τη μελέτη ο κ. Νίκος Παππάς προχώρησε τον διαγωνισμό που κατέληξε σε φιάσκο. Τώρα το ΕΣΡ εκτιμά ότι μπορεί να λειτουργήσουν 9-11 δίκτυα πέραν της ΕΡΤ. Η διαφορά είναι τεράστια και η κυβέρνηση θα έπρεπε να ζητήσει πίσω τα λεφτά που έδωσε στο Ινστιτούτο Φλωρεντίας για την εσφαλμένη γνωμοδότηση. Ομως δεν πρόκειται να το κάνει, δεν μπορεί να κακοκαρδίσει συντρόφους που απλώς εξυπηρετούσαν την κυβέρνηση της Αριστεράς…
*O Πάνος Αμυράς είναι ο διευθυντής του Ελεύθερου Τύπου
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου