Υπενθυμίζεται ότι τα Οικολογικά Σχήματα παρέχουν κίνητρα-ενισχύσεις στους καλλιεργητές να υιοθετήσουν ή να συνεχίσουν να εφαρμόζουν φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές, οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, κι έρχονται να αντικαταστήσουν το «πρασίνισμα» της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.
Η Δράση Π1-31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας» αποτελείται από τέσσερις υποδράσεις οι οποίες αφορούν στη σπορά του υπορόφου στις μόνιμες καλλιέργειες και στη σπορά αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή), και είναι οι εξής:
αα) Δράση 31.3-Α «Σπορά του υπορόφου για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) στις μόνιμες καλλιέργειες και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια».
αβ) Δράση 31.3-Β «Σπορά του υπορόφου για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) στις μόνιμες καλλιέργειες και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια με φυτά ξενιστές».
αγ) Δράση 31.3-Γ «Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή)».
αδ) Δράση 31.3-Δ «Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη (χωρίς παραγωγή) και με φυτά ξενιστές».
Δράση 31.3-Α Σπορά του υπορόφου για φυτοκάλυψη στις μόνιμες καλλιέργειες και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια
Στο πλαίσιο της δράσης αυτής, οι γεωργοί ενισχύονται για τη βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους και τη συμβολή στην αύξηση της βιοποικιλότητας εντός των εκτάσεων με μόνιμες καλλιέργειες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σπορά του υπορόφου με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης και τη δημιουργία περιφερειακών ζωνών για την άγρια ζωή.
Στους γεωργούς που εφαρμόζουν τη δράση αυτή χορηγείται ενίσχυση 100€ ανά εκτάριο (10 ευρώ ανά στρέμμα) και η πληρωμή θεωρείται ως ενίσχυση πρόσθετη της βασικής, λόγω των σημαντικών οικοσυστημικών υπηρεσιών που παρέχονται.
Δράση 31.3-Β Σπορά του υπορόφου στις μόνιμες καλλιέργειες για φυτοκάλυψη και δημιουργία ζωνών βιοποικιλότητας στα περιθώρια με τη χρήση ξενιστών
Μέσω της δράσης οι γεωργοί ενισχύονται για τη βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους και τη συμβολή στην αύξηση της βιοποικιλότητας εντός των εκτάσεων με μόνιμες καλλιέργειες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σπορά του υπορόφου με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης και τη δημιουργία περιφερειακών ζωνών που θα προσελκύσουν ωφέλιμα έντομα και επικονιαστές.
Στους γεωργούς που εφαρμόζουν τη δράση χορηγείται ενίσχυση 150 ευρώ ανά εκτάριο (15 ευρώ ανά στρέμμα).
Δράση 31.3-Γ Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη
Μέσω της δράσης οι γεωργοί ενισχύονται για τη βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους και τη συμβολή στην αύξηση της βιοποικιλότητας εντός των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για αροτραίες καλλιέργειες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σπορά του αγροτεμαχίου με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης μετά τη συγκομιδή της εαρινής καλλιέργειας, κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου.
Στους γεωργούς που εφαρμόζουν τη δράση αυτή χορηγείται ενίσχυση 50 ευρώ ανά εκτάριο (5 ευρώ ανά στρέμμα).
Δράση 31.3-Δ Σπορά του αγροτεμαχίου στις αρόσιμες εκτάσεις για φυτοκάλυψη με τη χρήση ξενιστών
Μέσω της συγκεκριμένης δράσης οι γεωργοί ενισχύονται για τη βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους και τη συμβολή στην αύξηση της βιοποικιλότητας εντός των εκτάσεων που χρησιμοποιούνται για αροτραίες καλλιέργειες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σπορά του αγροτεμαχίου με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, καθώς και τη δημιουργία νησίδων ή ζωνών με φυτά που προσελκύουν ωφέλιμα έντομα και επικονιαστές.
Η ενίσχυση που θα λάβουν όσοι ενταχθούν στην εν λόγω δράση ανέρχεται στα 100€ ανά εκτάριο (10 ευρώ ανά στρέμμα).
Δεσμεύσεις δικαιούχων
Στα αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με υδάτινους όγκους, οι γεωργοί υποχρεούνται στην τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 4 «Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδατορεμάτων», ενώ στα αγροτεμάχια μόνιμων καλλιεργειών ή με αρόσιμες καλλιέργειες με κλίση μεγαλύτερη του 10%, οι γεωργοί υποχρεούνται στην τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 6 «Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες».
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, οι γεωργοί που θα ενταχθούν σε μία από τις παραπάνω δράσεις δεσμεύονται στα αγροτεμάχια:
α) Να σπείρουν με την έναρξη των καλλιεργητικών εργασιών κατά τη χειμερινή περίοδο φυτά εδαφοκάλυψης, με στόχο την προστασία από τη διάβρωση, τη διατήρηση/αύξηση της οργανικής ουσίας και τη μερική κάλυψη των αναγκών σε θρεπτικά στοιχεία διά της χλωράς λίπανσης.
Επιλέξιμα είδη ως φυτά εδαφοκάλυψης είναι αυτούσια ή μίγματα από ψυχανθή, αγρωστώδη, σταυρανθή κ.ά.
Η πυκνότητα σποράς είναι 5-10 κιλά ανά στρέμμα ανάλογα με το είδος. Τα φυτά αυτά πρέπει να σπέρνονται πριν τη 15η Νοεμβρίου κάθε έτος και να συντηρούνται με ευθύνη του γεωργού στο αγροτεμάχιο τουλάχιστον δύο εβδομάδες επιπλέον από το διάστημα που προβλέπεται στο ΚΓΠΚ 6 (δηλαδή από 15/11 έως 20/3).
Τα φυτά εδαφοκάλυψης δεν συγκομίζονται και δεν βόσκονται, αλλά κόβονται κατά την περίοδο της άνθισης και οπωσδήποτε πριν τη σποροποίησή τους. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου, τα φυτά μπορούν να παραμείνουν επί του εδάφους ή να ενσωματωθούν σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η καύση τους.
Στις περιπτώσεις αγροτεμαχίων μόνιμων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη του 10%, με την εδαφοκάλυψη που γίνεται σύμφωνα με την ανωτέρω διαδικασία, τηρείται η υποχρέωση του ΚΓΠΚ 6, χωρίς άλλες ενέργειες και οι αγρότες δεσμεύονται:
β) Να δημιουργήσουν ζώνες υποστήριξης της άγριας ζωής με τη μορφή λωρίδων στα περιθώρια των αγροτεμαχίων, εμπλουτισμένες με τη φύτευση ετήσιων ποωδών αλλά και πολυετών ειδών ποώδους ή θαμνώδους μορφής, που δεν προορίζονται για παραγωγή, πλάτους τουλάχιστον 1,5 μέτρου. Οι λωρίδες πρέπει να καταλαμβάνουν το 40% της περιμέτρου του αγροτεμαχίου. Στις ζώνες αυτές δεν επιτρέπεται η χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ούτε η βόσκηση. Δεν πρέπει να απομακρύνεται η ήδη υπάρχουσα αυτοφυής βλάστηση.
Δικαιούχοι
Δικαιούχοι των οικολογικών προγραμμάτων και κατ’ επέκταση και των παραπάνω δράσεων είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία:
α) Εχουν την ιδιότητα του ενεργού γεωργού.
β) Υποβάλλουν Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) στην οποία δηλώνονται εκτάσεις αρόσιμες ή/και με μόνιμες καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων των επιλέξιμων καλλιεργειών/ομάδων ανά οικολογικό πρόγραμμα – παρέμβαση.
γ) Στην περίπτωση που οι ενισχύσεις λαμβάνονται ως πρόσθετες της βασικής εισοδηματικής στήριξης, ο δικαιούχος ενεργός γεωργός θα πρέπει να λαμβάνει βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα για το σύνολο ή μέρος των επιλέξιμων εκταρίων του για το σχετικό οικολογικό πρόγραμμα.
Οι ενισχύσεις παρέχονται σε επιλέξιμα εκτάρια και καλύπτουν δεσμεύσεις που είναι διαφορετικές από τις δεσμεύσεις για τις οποίες χορηγούνται ενισχύσεις δυνάμει των παρεμβάσεων του άρθρου 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Σ.Σ. ΚΑΠ) και οι οποίες:
- Υπερβαίνουν τις σχετικές Κανονιστικές Απαιτήσεις Διαχείρισης (ΚΑΔ) και τα πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση (ΚΓΠΚ) που ισχύουν στο πλαίσιο της Αιρεσιμότητας.
- Υπερβαίνουν τις σχετικές ελάχιστες απαιτήσεις για τη χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και άλλες σχετικές υποχρεωτικές απαιτήσεις που θεσπίζονται από το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.
- Πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται για τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης σε κατάσταση η οποία την καθιστά κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν της χρήσης των συνήθων γεωργικών πρακτικών.
Πίνακας: Επιλέξιμα ετήσια φυτά για την κάλυψη του εδάφους ή τη δημιουργία λωρίδων άγριας ζωής για τις δράσεις 31.3-Α, 31.3-Β, 31.3-Γ, 31.3-Δ
Είδος | Κοινή ονομασία |
Vicia spp. | Βίκος |
Lupinus spp. | Λούπινα |
Vicia faba | Κουκιά |
Pisums ativum | Μπιζέλι εδώδιμο |
Pisum arvense | Μπιζέλι κτηνοτροφικό |
Lathyrus spp. | Λαθούρια |
Phaseolus spp. | Φασόλια |
Vigna spp. | Μαυρομάτικα |
Lotus corniculatus | Λωτός |
Cicer spp. | Ρεβίθια |
Lens culinaris | Φακές |
Fagopyron spp. | Μαυροσίταρο |
Avena sativa | Βρόμη |
Hordeum vulgare | Κριθάρι |
Secale cerale | Σίκαλη |
Raphanus sativus | Ραπανάκι κτηνοτροφικό |
Sinapis alba | Σινάπι λευκό |
Brassica napus | Ελαιοκράμβη |
Helianthus annuus | Ηλίανθος |