Οι πολίτες που έλαβαν αυτά τα δάνεια, από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ), σε μια χρονική συγκυρία, όπου η οικονομική τους κατάσταση ήταν καλύτερη από τη σημερινή, βρίσκονται, πλέον, σε αδιέξοδο. Η δόση του δανείου τους παραμένει σταθερή και αποπληρώνεται με παρακράτηση απευθείας από το μισθό τους, ακόμη και αν οι αποδοχές τους έχουν μειωθεί και οι υποχρεώσεις τους αυξάνονται αντιστρόφως ανάλογα. Με αυτά τα δεδομένα, μέχρι και τα έξοδα διαβίωσης των δανειοληπτών περνούν σε δεύτερη μοίρα.

Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης είναι πως από τους βασικότερους λόγους επιλογής του ΤΠΔ έναντι των ιδιωτικών τραπεζών ήταν η αίσθηση ασφάλειας που ένιωθαν απέναντί του οι δημόσιοι υπάλληλοι. Σημειώνεται πως τα συγκεκριμένα δάνεια χορηγούνταν ανάλογα με το ύψος του μισθού που έπαιρνε ο υπάλληλος, με το «ταβάνι» της αποπληρωμής τους να φτάνει τα 30 έτη.

Η σύμβαση

Οπως προκύπτει από το σχετικό έγγραφο-σύμβαση πώλησης δανείων που φέρνει, σήμερα, στο φως της δημοσιότητας ο «Ε.Τ.», στις 17/11/2015 υπήρξε συμφωνία εκχώρησης και μεταβίβασης απαιτήσεων από στεγαστικά δάνεια, συνολικού ποσού 5.299.668,48 ευρώ του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων προς την εταιρία Grifonas Finance No1 PLC.

Τα ξημερώματα της ίδιας ημέρας η κυβέρνηση είχε κλείσει το deal με τους εκπροσώπους των δανειστών για την «προστασία» της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Αργότερα, το μεσημέρι, μάλιστα, είχαν παραχωρήσει κοινή συνέντευξη τύπου για την πορεία των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης-θεσμών ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης και νυν Περιβάλλοντος, Γ. Σταθάκης, και ο υπουργός Οικονομικών, Ε. Τσακαλώτος.

Το αποτέλεσμα των πολύμηνων διαβουλεύσεων, παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης περί κοινωνικής πολιτικής, ήταν ένα «λίφτινγκ» στο νόμο Κατσέλη (3869/2010), ο οποίος είναι γνωστός και ως το βασικό «καταφύγιο» για τους δανειολήπτες με στεγαστικά δάνεια στο… κόκκινο, κατά το οποίο αυστηροποιήθηκαν τα κριτήρια ένταξης (εισόδημα και αντικειμενική αξία ακινήτου σε χαμηλά επίπεδα). Γεγονός, που κατέστησε από την 1/1/2016 -οπότε και τέθηκε σε ισχύ ο νόμος- πιο δύσκολο το έργο του οφειλέτη που επιθυμεί να υπαχθεί στις διατάξεις του με στόχο να προστατέψει την πρώτη κατοικία του.

Αντίστοιχα, τόνοι μελάνης έχουν χυθεί κατά τα δύο τελευταία χρόνια και για το ν/σ του εξωδικαστικού συμβιβασμού ρύθμισης οφειλών από επιχειρήσεις, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί, σήμερα, στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση. Με το συγκεκριμένο, ολοκληρώνεται το πλαίσιο της κυβέρνησης για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μάλιστα, τραπεζίτες και θεσμικοί φορείς πιέζουν για αλλαγές στο… παρά πέντε, για να καταστεί ο «μηχανισμός» λειτουργικός-αποτελεσματικός. Υπενθυμίζεται πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσμευτεί για την επίτευξη δραστικής μείωσης, κατά 40 δισ. ευρώ περίπου των μη εξυπηρετούμενων δανείων την τριετία 2017-2019.

Οι τιτλοποιήσεις

Η πρώτη τιτλοποίηση του ΤΠΔ πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2000, όταν υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ήταν ο Γ. Παπαντωνίου. Με την απόφαση υπ’ αρ. 2/79834/0049 (ΦΕΚ 11422Β), το Ελληνικό Δημόσιο τιτλοποίησε τα έσοδά του από το ΤΠΔ για τη δεκαετία 2000-2010. Για την ακρίβεια, στεγαστικά δάνεια, ύψους 740 εκατ. ευρώ, τιτλοποιήθηκαν και εκχωρήθηκαν στην εταιρία HellenicSecuritisation SA. Ανάδοχοι ορίστηκαν οι τράπεζες BNP Paribas, Deutsche Bank, Eurobank, Merrill Lynch και Εθνική Τράπεζα.

-Το 2003, δόθηκε για πρώτη φορά η δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες, με το νόμο 3156 /2003, για μαζικές τιτλοποιήσεις στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων και έκδοση ομολογιακών δανείων σε εταιρίες ειδικού σκοπού, προκειμένου να ενισχύσουν την κεφαλαιοποίησή τους. Βάσει αυτών των διατάξεων και με τους ειδικούς νόμους 3371/2005 και 3453/2006 το ΤΠΔ μπορούσε, πλέον, να τιτλοποιήσει απευθείας τα στεγαστικά του δάνεια και όχι, απλώς, τα έσοδα που απέδιδε στο Δημόσιο.

-Το καλοκαίρι του 2006 με τις υπ’ αριθμ. 2/38581/0094/20.7.2006 και 2/48545/0094/28.8.2006 αποφάσεις του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, πραγματοποιήθηκε η τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων του ΤΠΔ, τα οποία εκχωρήθηκαν στην εταιρία ειδικού σκοπού που συστάθηκε για τη μεταβίβαση των τίτλων, Grifonas Finance No.1 Plc με έδρα το Λονδίνο. Η τιτλοποίηση αφορούσε 27.414 δάνεια, ύψους 950 εκατ. ευρώ, με λήξη αποπληρωμής το 2039.

Αξιοσημείωτο είναι δε πως οι δανειολήπτες δεν είχαν γνώση για την εκχώρηση των στεγαστικών τους δανείων. Η πλειονότητα ενημερώθηκε γι’ αυτήν την πρωτοβουλία όταν υπέβαλε στο ΤΠΔ αίτηση για ένταξη σε κάποια από τις ρυθμίσεις εξυπηρέτησης των δανείων τους (αναστολή, επιμήκυνση, μερική καταβολή δόσεων κ.λπ.). Τότε, το ΤΠΔ τους εξήγησε, στις απαντητικές του επιστολές, πως οι συγκεκριμένες αιτήσεις δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, διότι το δάνειό τους τιτλοποιήθηκε και εκχωρήθηκε το έτος 2006 στην εταιρία ειδικού σκοπού Grifonas Finance No 1 Plc.

Οι δανειολήπτες που υπάγονται σε αυτό το καθεστώς παραμένουν «μέχρι και σήμερα εγκλωβισμένοι, διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε κάποια ρύθμιση του δανείου τους. Ακόμα και στις πρόσφατες ρυθμίσεις που εγκρίθηκαν με τις υπ’ αρ. 3595/3/22.11.2016 και 3598/8/22.12.2016 αποφάσεις του ∆.Σ. του ΤΠ∆ οι δανειολήπτες δεν μπορούν να υπαχθούν», υποστηρίζουν νομικές πηγές. Οπως εξηγούν στον «Ε.Τ.», απαγορεύεται από τη σύμβαση και απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της συνέλευσης του Grifonas Finance No 1 Plc, ενώ σήμερα έχει δοθεί δυνατότητα μόνο για 200 δάνεια ανά έτος, τη στιγμή που οι εγκλωβισμένοι δανειολήπτες ξεπερνούν τις 23.000 και μόνο με πολύ αυστηρά κριτήρια και διά κληρώσεως αν οι αιτήσεις αφορούν αυτόν τον αριθμό.

– Ο αριθμός των εγκλωβισμένων δανειοληπτών διευρύνθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, με τις τιτλοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2015. Κι αυτό, ασχέτως αν τα στελέχη της κατακεραύνωναν τέτοιου είδους πρακτικές, όταν τα ηνία της χώρας βρίσκονταν σε διαφορετικά χέρια.

Ιωάννα Φεντούρη
[email protected]

Διαβάστε περισσότερα στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου