Το κείμενο υπογράφει ομάδα τεσσάρων καθηγητών πανεπιστημίων με συντονιστή τον ομότιμο καθηγητή Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ και διευθυντή του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, Γιάννη Τούντα, και μέλη τους καθηγητές Βασίλη Κέφη του Πάντειου Πανεπιστημίου, Νίκο Πολύζο του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και Κυριάκο Σουλιώτη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Οι συγγραφείς σχολιάζουν πως οι προτάσεις τους αποσκοπούν στο να μετατραπεί το ΕΣΥ «από κακοδιοικούμενη κρατική υπηρεσία σε σύγχρονο δημόσιο οργανισμό, ικανό να καλύψει με επάρκεια τις ανάγκες Υγείας του ελληνικού πληθυσμού». Το κείμενο παρουσιάστηκε μάλιστα αναλυτικά στον υπουργό Υγείας, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος είδε τις προτάσεις με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον κ. Διονύση Νικολάου, γενικό διευθυντή της διαΝΕΟσις.
Το κείμενο αναλύει επίσης τέσσερα συστήματα Υγείας σε ισάριθμες ευρωπαϊκές χώρες: στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Σουηδία, στη Γαλλία και την Ιταλία, διαφορετικά συστήματα Υγείας μεν, όμως όλα με αυτόνομη κεντρική και περιφερειακή διοίκηση.
Οι «κακοδαιμονίες»
Η διοικητική δομή των νοσοκομείων του ΕΣΥ, παρότι άλλαξε πολλές φορές με τα χρόνια, βασίζεται ακόμα σε μεγάλο βαθμό στη δομή του ΕΣΥ της δεκαετίας του ’80. Το ελληνικό σύστημα Υγείας έχει στην κορυφή της πυραμίδας το υπουργείο Υγείας κι ένα «νοσοκομείο – κεντρικό» σύστημα με 128 Γενικά Νοσοκομεία που ανήκουν στο ΕΣΥ, 141 ιδιωτικά και 10 ειδικά νοσοκομεία (Ψυχιατρικά, Γυναικολογικά-Μαιευτικά, Παιδιατρικά και Ογκολογικά), τα οποία λειτουργούν ως ΝΠΔΔ, με εξαίρεση το «Παπαγεωργίου» και το «Ωνάσειο», που λειτουργούν ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Χρηματοδοτείται από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, τον οποίο κατανέμει το υπουργείο Υγείας. Παρά το γεγονός πως στην Ελλάδα λειτουργούν 314 Κέντρα Υγείας, 1.438 Περιφερειακά Ιατρεία και 368 Πολυδύναμα, Ειδικά Περιφερειακά, Τοπικά Ιατρεία και δομές, τον κύριο όγκο των ασθενών τον δέχονται τα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Αυτό σημαίνει ένα «υδροκέφαλο» ΕΣΥ με υπερανεπτυγμένο τον νοσοκομειακό τομέα, ενώ, από την άλλη πλευρά, μια Πρωτοβάθμια Φροντίδας Υγείας όχι σημαντικά ανεπτυγμένη, αλλά όχι και εντελώς απούσα.
Το ελληνικό σύστημα Υγείας, επίσης, σε αντίθετη με πολλά ευρωπαϊκά, «δεν διαθέτει διοικητικά στελέχη επιλεγμένα με αδιάβλητες διαδικασίες», όπως αναφέρει το κείμενο, παρά τις προσπάθειες που γίνονται το τελευταίο διάστημα από το υπουργείο Εσωτερικών με τον νέο τρόπο επιλογής των διοικήσεων των δημόσιων οργανισμών και νοσοκομείων αυτό να αλλάξει.
Βαρηκοΐα – Απώλεια ακοής: Τι την προκαλεί και σε ποιες περιπτώσεις είναι αναστρέψιμη
Οι προτάσεις
Οι συγγραφείς κωδικοποιούν τις αλλαγές που θα οδηγήσουν στο νέο ΕΣΥ σε 12 χαρακτηριστικούς άξονες. Μεταξύ αυτών:
- Το ΕΣΥ επανιδρύεται ως ΝΠΔΔ, προκειμένου να λειτουργήσει ως ανεξάρτητος δημόσιος οργανισμός.
- Διοικείται από Δ.Σ. με πρόεδρο και εκτελεστικό διευθυντή που επιλέγονται από ειδική υπερκομματική επιτροπή μετά από ανοικτό διαγωνισμό.
- Το υπουργείο Υγείας διατηρεί τον στρατηγικό και εποπτικό ρόλο του, χωρίς όμως να ασκεί τη διοίκηση-διαχείρισή του.
- Δημιουργείται Κέντρο Στρατηγικού Σχεδιασμού και Αξιολόγησης ως ΝΠΙΔ.
- Οι 7 (σήμερα) Υγειονομικές Περιφέρειες – ΥΠΕ (ΝΠΔΔ) αυξάνονται σε 13 σε αντιστοιχία με τις Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας, με κριτήριο την καλύτερη πρόσβαση του τοπικού πληθυσμού στις μονάδες του ΕΣΥ.
- Τα νοσοκομεία του ΕΣΥ μετατρέπονται σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λειτουργούν ως θυγατρικές εταιρείες των ΥΠΕ.
Οι συγγραφείς του κειμένου εξηγούν πως η προτεινόμενη μετατροπή δεν αποτελεί ασφαλώς ιδιωτικοποίηση ή αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
«Οι ΝΠΙΔ έχουν πολύ μεγαλύτερο βαθμό ευελιξίας και ελευθερίας ώστε να προσαρμόζονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά στις ανάγκες των ασθενών, οι οποίοι με τη σειρά τους είναι πλέον καλύτερα οργανωμένοι σε ενώσεις και ενημερωμένοι», τονίζουν.
Στις προτάσεις της διαΝΕΟσις περιλαμβάνονται επίσης:
- Σε κάθε ΥΠΕ δημιουργούνται συνολικά 20 δίκτυα νοσοκομείων. Το κάθε δίκτυο θα έχει ένα νοσοκομείο ως «κόμβο» αλλά και «ακτίνες» άλλα διασυνδεδεμένα νοσοκομεία ή και συμπλέγματα νοσοκομείων στους νομούς όπου λειτουργούν περισσότερα του ενός.
- Αντίστοιχα οργανώνεται και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), με βάση δίκτυα τα οποία θα υπάγονται διοικητικά στις ΥΠΕ. Κάθε ένα από αυτά τα δίκτυα διασυνδέεται με το πλησιέστερο νοσοκομείο, διατηρώντας όμως την οργανωτική και διοικητική του αυτοτέλεια.
- Σε κάθε δίκτυο ΠΦΥ διασυνδέονται οι ιδιώτες προσωπικοί γιατροί, τα Δημοτικά Ιατρεία και ο συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ ιδιωτικός τομέας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ: «Δεν θα κλείσουν νοσοκομεία»
Ο καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Γιάννης Τούντας επισημαίνει μιλώντας στον «Ε.Τ.» πως, παρά τους φόβους πολλών, νοσοκομεία και δομές Υγείας δεν θα κλείσουν. Η διεθνής τάση στα σύγχρονα συστήματα Υγείας είναι η «ενοποίηση», όπως λέει.
«Δεν κλείνουμε νοσοκομεία και δεν έχει νόημα να μιλάμε γι’ αυτό. Αυτό που έχει νόημα είναι να κάνουμε κάποιες συγχωνεύσεις και κάποιες αλλαγές χρήσης. Γιατί μας λείπουν αυτήν τη στιγμή σημαντικές μονάδες, είτε λέγονται Μονάδες Ανακουφιστικής Φροντίδας (πρέπει να έχουμε σύμφωνα με μελέτες 48 Μονάδες στην Ελλάδα κι έχουμε ελάχιστες) είτε Κέντρα Αποκατάστασης Χρόνιων Παθήσεων κ.ά., ώστε να αποσυμφορήσουμε τα νοσοκομεία», τονίζει και προσθέτει:
«Το μικρό νοσοκομείο στα Κρέσταινα, π.χ., δεν είναι ανάγκη να το κλείσουμε, μπορούμε να το κάνουμε κάτι άλλο, να κάνουμε αλλαγή χρήσης δηλαδή».
Επίσης, το προσωπικό, οι κλίνες, οι κλινικές και τα εργαστήρια είναι άνισα κατανεμημένα, με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούνται οι ανάγκες Υγείας του τοπικού πληθυσμού.
«Δεν υπάρχει λόγος να έχεις σε ένα νομό δύο κλινικές πνευμονολογικές ή ορθοπαιδικές, όταν αρκεί μία κλινική. Γιατί να έχεις στα νοσοκομεία Θήβας και Λιβαδειάς -με 20 λεπτά απόσταση το ένα από το άλλο- τις ίδιες κλινικές;», σημειώνει ο καθηγητής.
Επίσης, όπως προσθέτει, συχνά λείπει από τα νοσοκομεία απαραίτητος τεχνολογικός εξοπλισμός -είτε για διάγνωση είτε για επέμβαση-, οπότε οι συγχωνεύσεις μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση πόρων.
“Στους νομούς που έχουμε παραπάνω από ένα νοσοκομεία, όπως π.χ. στο Λασίθι, στην Ηλεία (3 νοσοκομεία) ή στην Αργολίδα, στη Βοιωτία κ.λπ., εκεί προτείνουμε να γίνουν συμπλέγματα νομαρχιακά, ώστε κάθε νομός να έχει είτε ένα νομαρχιακό νοσοκομείο είτε ένα σύμπλεγμα το οποίο θα είναι υπό ενιαία διοίκηση, ενιαίο προϋπολογισμό και προμήθειες κ.λπ. Αρα θα λειτουργούν ως ενιαίο νοσοκομειακό σύμπλεγμα», εξηγεί ο Γιάννης Τούντας.
Τέλος, σε πολλά, επαρχιακά κυρίως, νοσοκομεία λείπουν σημαντικές ειδικότητες γιατρών κι εκεί πρέπει να γίνει εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων.
«Το ένα νοσοκομείο δεν έχει αναισθησιολόγους και δεν μπορεί να λειτουργήσει και το άλλο νοσοκομείο δεν έχει παιδίατρο. Αυτά τα συμπλέγματα θα βοηθήσουν. Γιατί θα έχουμε επί της ουσίας ένα νοσοκομείο με παραρτήματα», καταλήγει ο καθηγητής.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΗΜΕΡΑ
– 128 Γενικά Νοσοκομεία
– 141 ιδιωτικά
– 10 ειδικά νοσοκομεία (Ψυχιατρικά, Γυναικολογικά-Μαιευτικά, Παιδιατρικά και Ογκολογικά) ΝΠΔΔ
– Εξαίρεση το «Παπαγεωργίου» και το «Ωνάσειο», που λειτουργούν ως ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
– 314 Κέντρα Υγείας
– 1.438 Περιφερειακά Ιατρεία
– 368 Πολυδύναμα, Ειδικά Περιφερειακά, Τοπικά Ιατρεία και δομές
– 7 Υγειονομικές Περιφέρειες