Στην Ελλάδα περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι νοσούν κάθε χρόνο από καρκίνο παχέος εντέρου και πάνω από 2.500 χάνουν τη ζωή τους.
Συνήθως το «κακό» ξεκινά από έναν πολύποδα
Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου δημιουργούνται από πολύποδες. Οι πολύποδες είναι καλοήθεις όγκοι που προβάλλουν μέσα στο έντερο.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι πολυπόδων. Αυτοί που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο είναι τα αδενώματα και οι οδοντωτοί πολύποδες.
Τα ανησυχητικά συμπτώματα
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου στα αρχικά στάδια συνήθως δεν δίνει συμπτώματα. Ο ασθενής πρέπει οπωσδήποτε να ζητήσει ιατρική βοήθεια αν εμφανιστούν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Αίμα στα κόπρανα
- Αναιμία
- Αλλαγή στις κενώσεις (διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας)
- Πόνος στη κοιλιά, φούσκωμα
- Αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως μετά την αφόδευση
- Απώλεια βάρους
- Επίμονη κόπωση
Οι παράγοντες κινδύνου
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν στην εμφάνιση του νοσήματος, χωρίς όμως από μόνοι τους να είναι ικανοί να το προκαλέσουν.
- Η διατροφή: Δίαιτα πλούσια σε κόκκινο κρέας (μοσχάρι, αρνί, χοιρινό) και επεξεργασμένο κρέας, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης, ενώ δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες δρα ευεργετικά. Το ψήσιμο κρεάτων σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (π.χ.κάρβουνα) και η μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο
- Το κάπνισμα σχετίζεται με αυξημένη επίπτωση καρκίνου του παχέος εντέρου όπως και ανάπτυξης πολυπόδων στο έντερο
- Η παχυσαρκία: οι παχύσαρκοι έχουν 1,5 φορές αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου παχέος εντέρου σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα
- Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, ανεξάρτητα από το αν συνυπάρχει αυξημένο σωματικό βάρος
- Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο (όχι περισσότερα από δύο ποτά την ημέρα για τις γυναίκες και τρία ποτά για τους άνδρες)
- Το στρες έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο παχέος εντέρου, λόγω της ροπής που προκαλεί προς ορισμένες βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η κακή διατροφή.
Άλλες αιτίες που αυξάνουν την επίπτωση του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι:
- Ιστορικό νεοπλασματικών πολυπόδων στο παχύ έντερο
- Προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
- Προηγούμενο ιστορικό άλλων τύπων καρκίνου
- Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn)
- Γνωστό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου
Τι «φρενάρει» τον καρκίνο του παχέος εντέρου
- Η άσκηση: μειώνει στο μισό την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου
- Τα φάρμακα: η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και οι στατίνες, φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο. Αυτό όμως θα πρέπει να σταθμισθεί από το γιατρό με τους κινδύνους που προκαλούνται από τις παρενέργειες κατά τη χρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων
Η σημασία της πρώιμης διάγνωσης
Τα τελευταία χρόνια οι πολύποδες που είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία καρκίνου του παχέος εντέρου εμφανίζονται σε όλο και νεότερους ανθρώπους και γι’ αυτό συνιστάται διενέργεια εξετάσεων από το 50ο έτος της ηλικίας. Όταν όμως πρόκειται για άτομα με συγγενείς α΄ βαθμού που έχουν διαγνωστεί με πολύποδες ή καρκίνο παχέος εντέρου, τότε ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει αρκετά χρόνια νωρίτερα.
Η σωτήρια κολονοσκόπηση
Η κολονοσκόπηση είναι η καλύτερη διαγνωστική εξέταση, καθώς μόνο μέσω αυτής μπορεί να ελεγχθεί ολόκληρο το παχύ έντερο, να γίνει βιοψία, να ανιχνευθούν οι πολύποδες και ταυτόχρονα να αφαιρεθούν προτού εξαλλαχθούν. Πλέον, με τη χρήση καταστολής και μέθης η εξέταση είναι τελείως ανώδυνη και ασφαλής. Σημαντικό δε πλεονέκτημα είναι και το μεγάλο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανεξέταση (5-10 έτη).
Επίσης, συνιστώνται:
- Δοκιμασία ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα, αφού προηγηθεί τριήμερη ειδική δίαιτα. Εάν γίνεται κάθε χρόνο, μειώνεται ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο παχέος εντέρου κατά ένα τρίτο.
- Ορθοσιγμοειδοσκόπηση: εξετάζει τα τελευταία εκατοστά του παχέος εντέρου. Εάν γίνεται κάθε 5-10 χρόνια μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο στο κατώτερο μισό του εντέρου κατά δύο τρίτα. Το μειονέκτημα της εξέτασης είναι ότι δεν μπορεί να εξετάσει για καρκίνο ή πολύποδες ολόκληρο το παχύ έντερο.
- Ο ακτινολογικός έλεγχος με βαριούχο υποκλυσμό. Με την εξέταση αυτή, όμως, βρίσκονται μόνο οι μισοί πολύποδες μεγαλύτεροι του 1 εκ. και δεν υπάρχει δυνατότητα λήψης βιοψίας από μια ύποπτη βλάβη κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
- Η εικονική κολονοσκόπηση: γίνεται με αξονική τομογραφία, έχει καλή διαγνωστική ακρίβεια αλλά και αυτή απαιτεί προετοιμασία του εντέρου με καθαρτικό, έχει σημαντική δόση ακτινοβολίας και δεν έχει δυνατότητα λήψης βιοψιών ή αφαίρεσης πολυπόδων.
Από το ένθετο Υγεία που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο