Ακολούθως, θα δούμε τις  κορυφαίες προληπτικές εξετάσεις υγείας στις οποίες πρέπει να υποβάλλονται άνδρες και/ή γυναίκες που βρίσκονται κοντά στην ηλικία των 40, 50, 60 ετών και άνω:

Για γυναίκες άνω των 50

• Σε ετήσια βάση παθολογική και γυναικολογική εξέταση,
• κάθε δυο χρόνια οδοντιατρική εκτίμηση,
• κάθε τριετία τεστ Παπανικολάου,
• κατά διαστήματα, παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερίνης και του σακχάρου,
• κατά διαστήματα για τυχόν ύπαρξη χλαμυδίων στον κόλπο,
• αιματολογικές εξετάσεις TSH, T3 και T4 για τον έλεγχο του θυρεοειδούς,
• σε γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου μαστού συνιστάται μαστογραφία σε ετήσια βάση,
• κάθε χρόνο εξετάσεις αίματος, ούρων και μέτρηση της αρτηριακής πίεσης,
• γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου θα πρέπει σε ετήσια βάση να διενεργούν έλεγχο κοπράνων για αίμα,
• κολονοσκόπηση ή εικονική κολονοσκόπηση ανά πενταετία ή ανά τριετία αν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα,
• ανά ένα έως δυο χρόνια μαστογραφία,
• οι τωρινές και οι μέχρι προ 15ετίας καπνίστριες καλό είναι να κάνουν αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσεως,
• μέτρηση οστικής πυκνότητας και επανάληψη ανάλογα με τα ευρήματα και τους υπάρχοντες παράγοντες κινδύνου.

Για γυναίκες άνω των 65 ετών δεν χρειάζεται να διενεργείται το τεστ Παπανικολάου και για τις άνω των 75 ετών η μαστογραφία.

 Για άνδρες άνω των 50

• Κάθε δυο χρόνια έλεγχος αρτηριακής πίεσης, χοληστερίνης και σακχάρου αίματος (αν οι τιμές είναι υψηλές, τότε ο έλεγχος θα πρέπει να γίνεται νωρίτερα),
• κάθε δυο χρόνια οδοντιατρική εξέταση,
• συστηματική καρδιολογική εξέταση, ετήσιος ή και συχνότερος έλεγχος της αρτηριακής πίεσης αν οι τιμές ξεπερνούν το 140 η μεγάλη και το 90 η μικρή,
• έλεγχος χοληστερίνης και σακχάρου,
• οι άνδρες κάτω των 50 ετών με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου θα πρέπει να κάνουν κολονοσκόπηση σε ετήσια βάση,
• έλεγχος του προστάτη με PSA και ουρολογική εξέταση,
• κολονοσκόπηση ανά πενταετία ή ανά τριετία ή και συντομότερα αν υπάρχουν ευρήματα,
• για τους νυν και τους μέχρι προ 15ετίας καπνιστές συνιστάται η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής ακτινοβολίας ανά έτος,
• σε άνδρες που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου συνιστάται η μέτρηση της  οστικής πυκνότητας.

Αναλυτικά οι βασικές προληπτικές εξετάσεις

Προληπτικές αιματολογικές εξετάσεις για άνδρες και γυναίκες άνω των 40 ετών. Οι εξετάσεις αίματος αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της προληπτικής φροντίδας, καθώς περίπου το 70% όλων των ιατρικών αποφάσεων εξαρτάται από τα αποτελέσματα των αιματολογικών εργαστηριακών εξετάσεων όσον αφορά τη διάγνωση ή τη θεραπεία. Μετά την ηλικία των 40 ετών, σε περίπτωση που δεν παρατηρείται κάποια ιδιαίτερα αυξημένη ή αντιστοίχως μειωμένη τιμή, οι εξετάσεις αίματος πρέπει να διενεργούνται σε ετήσια βάση και πρέπει να περιλαμβάνουν: γενική αίματος, ΤΚΕ, γενική ούρων, ουρία, σάκχαρο, ουρικό οξύ, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, ολικά λιπίδια, HDL (καλή χοληστερίνη), LDL (κακή χοληστερίνη), τρανσαμινάσες, γGT, αλκαλική φωσφατάση, σίδηρο ορού και φεριτίνη.

Καρδιολογικό check-up για άνδρες και γυναίκες άνω των 40 ετών. Η διενέργεια του καρδιογραφήματος στις ηλικίες των 40, 50, 60 ετών σε τακτά χρονικά διαστήματα αποτελεί την κορωνίδα του προληπτικού ελέγχου.  Επιπλέον εξετάσεις, όπως τεστ κοπώσεως, αξονική στεφανιαιογραφία, Stress Echo, παρέχουν πληροφορίες για τη λειτουργία των στεφανιαίων αρτηριών υπό συνθήκες πίεσης και μπορεί να δείξουν ένα ισχαιμικό πρόβλημα που δεν εμφανίζεται στο απλό καρδιογράφημα το οποίο γίνεται σε κατάσταση ηρεμίας.

Σε περίπτωση που τα ευρήματα της αξονικής στεφανιαιογραφίας δείχνουν στενώσεις, τότε το επόμενο τεστ είναι το Stress Echo, το οποίο διενεργείται όλο και περισσότερο για τη διερεύνηση της ανεξήγητης δύσπνοιας (λαχάνιασμα) στην εύκολη κόπωση ή και σε ηρεμία.

Triplex κοιλιακής αορτής για τους άνω των 65 ετών. Συνιστάται στους άνω των 65 ετών με ιστορικό υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη και καπνίσματος.  

Ακτινογραφία και αξονική τομογραφία θώρακος για τους άνω των 40 ετών. Συνιστάται να γίνεται από την ηλικία των 40 ετών, ιδιαίτερα για τους καπνιστές, και αποτελεί ακτινογραφία αναφοράς για πιθανά μελλοντικά ευρήματα από τον θώρακα. Για τους βαριά καπνιστές μετά τα 50 έτη συνιστάται η διενέργεια αξονικής τομογραφίας θώρακος.

Υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλίας. Διενεργείται για τον έλεγχο του ήπατος, της χολής, των νεφρών, του παγκρέατος και του σπλήνα. Το υπερηχογράφημα κάτω κοιλίας δύναται να ανιχνεύσει καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους των γυναικολογικών οργάνων (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες). Καλό είναι να επαναλαμβάνεται όποτε ο γιατρός το υποδείξει, ανάλογα με τα ευρήματα, ή κάθε 2-3 χρόνια.

Κολονοσκόπηση για τους άνω των 50 ετών. Υπολογίζεται ότι κάθε άνθρωπος έχει περίπου 5% πιθανότητες στη ζωή του να αναπτύξει καρκίνο του παχέος εντέρου. Ωστόσο, εάν ανιχνευθεί έγκαιρα, με κολονοσκόπηση ή εξέταση αίματος, στα κόπρανα (FOBT), τα ποσοστά επιβίωσης είναι εξαιρετικά. Επομένως, ο τακτικός έλεγχος, ξεκινώντας από την ηλικία των 50 ετών (αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, από τα 40 έτη), είναι εξαιρετικά σημαντικός.

Χαρτογράφηση σπίλων (προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του δέρματος) για τους άνω των 50 ετών. Με την πάροδο της ηλικίας, η ικανότητα του δέρματός σας να επουλώνεται και να διατηρεί την ελαστικότητά του επιβραδύνεται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος. Οι επαγγελματίες υγείας συνιστούν τον έλεγχο για τον καρκίνο του δέρματος από την ηλικία των 50 ετών, πόσω μάλλον για άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία.

Διαγνωστικός έλεγχος για διαβήτη για τους άνω των 45 ετών. Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία συνιστά διενέργεια ελέγχου για διαβήτη σε άτομα άνω των 45 ετών. Το υψηλό επίπεδο σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιακές παθήσεις, προβλήματα όρασης και βλάβες στα νεύρα.

Ελεγχος οστεοπόρωσης (μέτρηση οστικής πυκνότητας DXA) για τους άνω των 45 ετών. Η οστεοπόρωση μπορεί να περάσει απαρατήρητη εωσότου μία πτώση, ένας τραυματισμός ή ξαφνική καταπόνηση προκαλέσει το σπάσιμο ενός οστού. Οι γιατροί συνιστούν σε όλους τους ηλικιωμένους να κάνουν εξέταση οστικής πυκνότητας για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Αυτό δείχνει πόσο πυκνά (ισχυρά) είναι τα οστά. Οσο χαμηλότερη είναι η πυκνότητα τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κατάγματος.

Ακουόγραμμα για τους άνω των 50 ετών. Εάν δεν αντιμετωπιστεί η απώλεια ακοής σε ηλικιωμένους ενήλικες, αυξάνεται ο κίνδυνος να υποφέρουν από γνωστικές διαταραχές, κατάθλιψη και τραυματισμούς. Ενδέχεται να μην παρατηρήσετε αλλαγές στην ακοή, καθώς αυτές μπορεί να εμφανιστούν σταδιακά. Οι γιατροί συνιστούν έλεγχο ακοής για άτομα άνω των 50 ετών κατά το καθιερωμένο check-up.

Ελεγχος όρασης για τους άνω των 50 ετών. Συχνά πολλοί ενήλικες δεν ελέγχουν την όρασή τους όσο συχνά θα έπρεπε. Ομως, ο έλεγχος της όρασης είναι απαραίτητος επειδή οι οφθαλμικές παθήσεις, όπως το γλαύκωμα και ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας, είναι πιο συχνές στους ηλικιωμένους. Οι ενήλικες άνω των 50 ετών ή όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό οφθαλμολογικών παθήσεων και όσοι φορούν φακούς επαφής καλό είναι να κάνουν ετήσιο οφθαλμολογικό έλεγχο.

Γυναικολογικές εξετάσεις και μαστογραφία για τις άνω των 40 ετών. Επίσκεψη στον γυναικολόγο για εξέταση και αντιμετώπιση φλεγμονών, λοιμώξεων, όγκων του κόλπου, της μήτρας και των ωοθηκών. Επίσης, ψηλάφηση των μαστών με στόχο τον εντοπισμό τυχόν ογκιδίων (διαδικασία που οι γυναίκες άνω των 40 ετών καλό είναι να πραγματοποιούν και στο πλαίσιο της αυτοεξέτασής τους).

• Τεστ Παπανικολάου

Για τις γυναίκες είναι ίσως η πιο χρήσιμη εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου της μήτρας. Πρέπει να ξεκινάει μαζί με τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας και να επαναλαμβάνεται κάθε 2 χρόνια ανελλιπώς, εφόσον είναι αρνητικό και δεν παρουσιάζει άλλα ευρήματα που χρειάζονται επανέλεγχο.

• Μαστογραφία

Γίνεται κυρίως για την πρώιμη ανακάλυψη ογκιδίων στον μαστό αλλά και άλλων παθολογικών καταστάσεων. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική μαστογραφία μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου (της τάξεως του 20%) από καρκίνο του μαστού.

  Ανδρολογικές εξετάσεις και PSA για άνω των 40 ετών

• Ανδρολογική και ουρολογική εξέταση

Μια ανδρολογική εξέταση που αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση δυσμορφιών, φλεγμονών και παθήσεων του γεννητικού συστήματος καλό είναι να έχει γίνει πριν από τα 40 και να επαναληφθεί μετά τα 50.

• PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο)

Γίνεται για την έγκαιρη ανακάλυψη του καρκίνου του προστάτη και είναι αιματολογική εξέταση που πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο μετά τα 45, ενώ καλό είναι να υπάρχει και μία τιμή αναφοράς μετά τα 40.

 *Από το ένθετο EY ZHN μετά τα 50 που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής

Ειδήσεις σήμερα

Άγιος έρωτας: Χλόη και πατέρας Νικόλαος σε τρυφερές στιγμές

10 tips για μια ζουμερή και τραγανή χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα

Κι όμως έγινε και αυτό! Η Ελένη Μενεγάκη έβγαλε βίντεο από το σπίτι της – Η διακόσμηση και οι οικογενειακές φωτογραφίες

Λαμπερές στο ρεβεγιόν – Ρούχα για plus size fashionistas

Η γη της ελιάς: Εκτός MEGA απόψε – Τι συμβαίνει πάλι

Σωτήρης Κοντιζάς: Το σπίτι του έχει μεταμορφωθεί για τις γιορτές