Η μελέτη δίνει ουσιαστικό κίνητρο στους χρόνιους καπνιστές να απαλλαγούν από την επιβλαβή συνήθεια τους, καθώς γνωρίζουν πλέον ότι η προσπάθεια τους θα έχει πράγματι αντίκρισμα στην υγεία τους, σαν να γυρίζουν πίσω το χρόνο.

Ο καρκίνος των πνευμόνων είναι η συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο σε πολλές χώρες. Ο καπνός, που περιέχει χιλιάδες χημικές ουσίες, κάνει ζημιά στο DNA των κυττάρων των πνευμόνων, δημιουργώντας έτσι γενετικά σφάλματα, μερικά από τα οποία είναι εν δυνάμει καρκινογόνα.

Έως τώρα οι μεταλλάξεις λόγω τσιγάρου, οι οποίες μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο των πνευμόνων, θεωρούνταν ότι είναι μόνιμες και ότι παρέμεναν μετά και τη διακοπή του καπνίσματος. Όμως η νέα έρευνα-έκπληξη δείχνει ότι τα κύτταρα των πνευμόνων που αποφεύγουν τη μετάλλαξη, μπορούν να αποκαταστήσουν τους πνεύμονες σε σημαντικό βαθμό. Αυτό συμβαίνει ακόμη και σε όσους κάπνιζαν ένα πακέτο τη μέρα επί 40 χρόνια, προτού το κόψουν.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Κέιτ Γκάουερς του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL) και τον δρα Πίτερ Κάμπελ του Ινστιτούτου Wellcome Sanger, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, μελέτησαν για πρώτη φορά τις γενετικές επιπτώσεις του καπνίσματος σε βιοψίες πνευμόνων 16 ανθρώπων, καπνιστών, μη και πρώην.

Διαπιστώθηκε ότι, παρόλο που δεν ήσαν καρκινικά, πάνω από εννέα στα δέκα κύτταρα των πνευμόνων των καπνιστών έχουν έως 10.000 έξτρα γενετικές μεταλλάξεις σε σχέση με τους μη καπνιστές, οι οποίες προκλήθηκαν από τις χημικές ουσίες στον καπνό. Πάνω από ένα στα τέσσερα από αυτά τα κύτταρα είχαν τουλάχιστον μία μετάλλαξη που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε καρκίνο, πράγμα που εξηγεί γιατί ο κίνδυνος καρκίνου των πνευμόνων είναι τόσο μεγαλύτερος στους καπνιστές.

«Η μελέτη μας αποτελεί την πρώτη φορά που οι επιστήμονες μελέτησαν λεπτομερώς τις γενετικές επιπτώσεις του καπνίσματος στα επιμέρους υγιή κύτταρα των πνευμόνων. Βρήκαμε ότι ακόμη και τα υγιή κύτταρα των καπνιστών περιέχουν χιλιάδες μεταλλάξεις, οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν σαν μίνι-χρονοβόμβες έτοιμες για το επόμενο πλήγμα που θα τις οδηγήσει στον καρκίνο», ανέφερε η δρ Γκάουερς.

Όμως στους πρώην καπνιστές ένας μεγάλος αριθμός κυττάρων των πνευμόνων δεν είχαν πια μεταλλάξεις και ήσαν όμοια με τα κύτταρα όσων δεν είχαν ποτέ καπνίσει, άρα είχαν και μικρότερο κίνδυνο καρκίνου. Οι πρώην καπνιστές έχουν τέσσερις φορές περισσότερα υγιή κύτταρα σε σχέση με όσους ακόμη καπνίζουν (γύρω στο 40% των συνολικών κυττάρων των πνευμόνων των πρώην καπνιστών).

Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τους ερευνητές, η διακοπή του καπνίσματος δεν σταματά απλώς την περαιτέρω ζημιά στους πνεύμονες, αλλά επίσης επιτρέπει σε νέα υγιή κύτταρα να αντικαταστήσουν τα μεταλλαγμένα, παρέχοντας έτσι αυξημένη προστασία έναντι του καρκίνου. Συνεπώς το κόψιμο του τσιγάρου παρέχει οφέλη σε οποιαδήποτε ηλικία.

«Οι άνθρωποι που καπνίζουν για 30, 40 ή περισσότερα χρόνια, συχνά λένε ότι είναι πια πολύ αργά για να κόψουν το κάπνισμα, καθώς η ζημιά έχει ήδη γίνει. Αυτό που είναι τόσο εντυπωσιακό με τη νέα μελέτη μας και δεν το περιμέναμε, είναι ότι δείχνει πως τελικά ποτέ δεν είναι αργά για να το κόψει κανείς. Μερικοί άνθρωποι στην έρευνα μας είχαν καπνίσει περισσότερα από 15.000 πακέτα τσιγάρα στη ζωή τους, όμως μέσα σε λίγα χρόνια από τότε που το έκοψαν, πολλά από τα κύτταρα των πνευμόνων τους δεν είχαν πια καμία ένδειξη βλάβης από τον καπνό», τόνισε ο δρ Κάμπελ. «Υπάρχει ένας πληθυσμός κυττάρων που κατά κάποιο τρόπο αντικαθιστούν ‘μαγικά’ τις βλάβες των αεραγωγών», πρόσθεσε.