Θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι τα ανθρώπινα οστά βρίσκονται σε μια αέναη διαδικασία απορρόφησης και ανακατασκευής στη διάρκεια της ζωής μας με την οστεοπόρωση να αποτελεί μια από τις πιο συχνές μεταβολικές νόσους των οστών. Η νόσος χαρακτηρίζεται από την ελάττωση της οστικής μάζας και τη διαταραχή της αρχιτεκτονικής του οστού με αποτέλεσμα τη μειωμένη αντοχή του και την αυξημένη συχνότητα καταγμάτων. Τα οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον αφού παρά τη μεγάλη συχνότητα τους συχνά δεν γίνονται αντιληπτά από την αρχή παρά μόνο όταν προκαλέσουν πόνο και ορισμένες φορές σημαντική αναπηρία σε ιδιαίτερα ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού όπως οι ηλικιωμένες γυναίκες. Ο πόνος, που συνήθως είναι ανυπόφορος και μπορεί να υποχωρήσει μετά από εβδομάδες ή και μήνες, συχνά γίνεται χρόνιος, που οφείλεται κυρίως στις αλλαγές της κινηματικής της σπονδυλικής στήλης , λόγω της παραμόρφωσης και οδηγεί σε επιδείνωση της ποιότητας της ζωής. Μια παραμόρφωση σπονδύλου προκαλεί επίσης αύξηση της πιθανότητας και νέου κατάγματος σε άλλο σπόνδυλο. Ο πόνος επιτείνεται στην όρθια στάση και κάποιες φορές ακόμη και όταν ο ασθενής είναι ξαπλωμένος. Κατά την κλινική εξέταση μπορεί να υπάρχει αδυναμία βάδισης ή ο ασθενής γέρνει προς τα εμπρός.

Άσκηση και διατροφή για υγιή οστά

Η βασικότερη αρχή στην αντιμετώπιση των οστεοπορωτικών καταγμάτων είναι η πρόληψη. Αυτή στοχεύει κυρίως σε δύο κατευθύνσεις. Στην επίτευξη υψηλής οστικής μάζας κατά τη νεαρά ηλικία και την όσο το δυνατό λιγότερη μετεμμηνοπαυσιακή οστική απώλεια. Για το σκοπό αυτό η άσκηση και η σωστή διατροφή είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Το ασβέστιο αποτελεί απαραίτητο συστατικό για την αύξηση και την ανάπτυξη του σκελετού. Η βιταμίνη D είναι ζωτικής σημασίας επίσης για την πρόληψη της οστεοπόρωσης αφού μεγιστοποιεί την απορρόφηση του Ca. Το κάπνισμα έχει βλαβερές συνέπειες για τη σκελετική οστική υγεία το ίδιο και η κατανάλωση αλκοόλ.

Αποκατάσταση με Σπονδυλοπλαστική

Η σπονδυλοπλαστική είναι μία μικρο-επεμβατική χειρουργική μέθοδος, ακτινολογικά καθοδηγούμενη η οποία χρησιμοποιείται για την ενίσχυση των σπονδύλων. Στην σπονδυλοπλαστική γίνεται διάχυτο γέμισμα και ακανόνιστο και είναι ιδανικότερη αν δεν υπάρχει σαφές κάταγμα δηλαδή σπάσιμο αλλά οστικό “οίδημα” δηλαδή αραίωση και διαταραχή της στερεάς υφής του οστού που λειτουργικά ισοδυναμεί ως κάταγμα και είναι προάγγελος περαιτέρω βλάβης, όπως είναι η καθίζηση του σπονδύλου, συμπίεσης ή απόσπασης οστικού τμήματος.

Για τη πραγματοποίησή της χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία, στη συνέχεια μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα εισέρχεται, με την καθοδήγηση ακτινολογικού μηχανήματος, μια λεπτή ειδική βελόνα στο σπονδυλικό σώμα, εκεί γίνεται έγχυση ειδικού υλικού- τσιμέντου το οποίο μέσα σε λίγα λεπτά γίνεται συμπαγές. Η διάρκεια της μικρο-επεμβατικής χειρουργικής μεθόδου διαρκεί περίπου 1-2 ώρες, ενώ ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και τη βαρύτητα της κατάστασης θα κριθεί αν ο ασθενής θα πάρει εξιτήριο εντός 24ώρου. Μετά την επέμβαση μειώνεται σε σημαντικό βαθμό ο πόνος ή εξαφανίζεται τελείως και έτσι διακόπτονται σταδιακά τα αναλγητικά. Συνήθως οι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί

Αποκατάσταση με κυφοπλαστική

Η κυφοπλαστική είναι μια διαδερμική μικροεπεμβατική μέθοδος η οποία γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία. Η διαφορά της κυφοπλαστικής από την σπονδυλοπλαστική είναι πως η πρώτη επιτρέπει την ανάταξη, την ανασήκωση δηλαδή του σπασμένου και συμπιεσμένου σπονδύλου με τη χρήση μπαλονιού, δημιουργώντας έναν προκαθορισμένο χώρο για να γεμίσει με το υλικό της οστεοσύνθεσης. Όσο νωρίτερα γίνει η κυφοπλαστική τόσο καλύτερο είναι για την αποκατάσταση της γενικής εικόνας της σπονδυλικής στήλης. Η κυφοπλαστική πραγματοποιείται σε ασθενείς που παρουσιάζουν έντονο πόνο και δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, όταν παρουσιάζουν αδυναμία βάδισης ή στάση σε όρθια θέση καθώς και σε κατάγματα με καθίζηση και κατάγματα της θωρακοοσφυϊκής περιοχής. Η διαδικασία πραγματοποιείται με τοπική ή γενική αναισθησία. Γίνονται δύο πολύ μικρές τομές στο δέρμα, δεξιά και αριστερά της σπονδυλικής στήλης, ειδικοί οδηγοί-κάνουλες εισέρχονται στο σπονδυλικό σώμα με ακτινολογική καθοδήγηση και ένα ειδικό μπαλόνι εισάγεται και τοποθετείται μέσα στο σπονδυλικό σώμα. Ύστερα το μπαλόνι φουσκώνεται με σκοπό να επανέλθει ο σπόνδυλος στο φυσιολογικό του ύψος, όταν γίνει αυτό το μπαλόνι αφαιρείται και στη κοιλότητα που έχει δημιουργηθεί εγχέεται «τσιμέντο».

Γίνεται άμεση κινητοποίηση του ασθενούς και μπορεί να εξέλθει την επόμενη μέρα καθώς και να γίνει χρήση ήπιων αναλγητικών για λίγες μέρες.

Οι διαφοροποιήσεις των δύο μεθόδων

Οι δύο τεχνικές γίνονται με το ίδιο τρόπο εκτός του ότι στην κυφοπλαστική εισάγουμε τους καθετήρες με το μπαλόνι για να δημιουργήσουμε το χώρο για την έγχυση του υλικού. Υπάρχουν πολλές νέες παραλλαγές που βελτιώνουν το αποτέλεσμα, όπως η τεχνική με διπλό μπαλόνι ή η χρήση κολλαγόνου ως υλικού οστεοσύνθεσης (ελαστοπλαστική). Για τη διενέργειά τους απαιτείται υψηλός ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός με υψηλής ευκρίνειας ακτινοσκοπικό μηχάνημα και τελευταία με O arm που επιτρέπει την ρεαλιστική σε πραγματικό χρόνο απεικόνιση των 3 διαστάσεων.

Αντώνης Αλεξ. Ανδρουλής, Νευροχειρουργός με εξειδίκευση στην Ενδοσκοπική, Στερεοτακτική και Μικροσκοπική Νευροχειρουργική των Παθήσεων της Σπονδυλικής Στήλης, του Εγκεφάλου και των Περιφερικών Νεύρων.

Διευθυντής Νευροχειρουργικής Κλινικής Metropolitan General.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://androulis.gr.