«Αυτό δεν θα είναι ένα φυσιολογικό καλοκαίρι… Όμως, αν κάνουμε όλοι προσπάθειες, δεν θα χρειαστεί να περάσουμε το καλοκαίρι αποκλεισμένοι στο σπίτι και το καλοκαίρι δεν θα χαθεί εντελώς για την τουριστική βιομηχανία», δήλωσε η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν, σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.

Εξάλλου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρεί στην έναρξη νομικών διαδικασιών σε βάρος χωρών που παραβιάζουν τη νομοθεσία της ΕΕ μη επιβάλλοντας στις εταιρείες να επιστρέψουν χρήματα σε πελάτες για ταξίδια ή διακοπές που ακυρώθηκαν εξαιτίας της πανδημίας της Covid-19.

Η Βεστάγκερ δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου πως οι ταξιδιωτικές εταιρείες, περιλαμβανομένων των αεροπορικών, θα μπορούσαν να δώσουν κίνητρα στους ανθρώπους για να δεχθούν βεβαιώσεις καταβολής χρημάτων (vouchers) για να τις χρησιμοποιήσουν αργότερα, υπογράμμισε όμως πως οι πολίτες της ΕΕ έχουν θεμελιωδώς το δικαίωμα να πάρουν πίσω τα χρήματα που έχουν καταβάλει, αν το θέλουν.

«Από σήμερα θα σταλούν επιστολές στα κράτη μέλη που παραβιάζουν αυτή την πολύ θεμελιώδη αρχή. Οι επιστολές αυτές αποστέλλονται την ώρα που μιλάμε», δήλωσε αναφερόμενη στο πρώτο επίσημο βήμα στο πλαίσιο της αποκαλούμενης παραβίασης νομικών διαδικασιών.

Ο οδικός χάρτης για τον τουρισμό

Οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καλύπτουν τα πάντα, από την κατάργηση των εσωτερικών περιορισμών στα σύνορα της ΕΕ έως τη χρήση εφαρμογών ανίχνευσης κινητών τηλεφώνων.

Με χώρες όπως η Ισπανία να σχεδιάζουν καραντίνες για εισερχόμενους ταξιδιώτες και άλλες, όπως η Ελλάδα, να ετοιμάζονται να καταργήσουν αυτά τα μέτρα, η πρωτοβουλία της επιτροπής κινδυνεύει παρά την μεγάλη της οικονομική σημασία να αποδειχθεί πολιτικά «άσφαιρη».

Ενώ οι χώρες της ΕΕ παραχώρησαν εδώ και πολύ καιρό τις αρμοδιότητες λήψης αποφάσεων στο εμπόριο, τον ανταγωνισμό, τη νομισματική και άλλους τομείς στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, οι εθνικές πρωτεύουσες διατηρούν τον αυστηρό έλεγχο της πολιτικής για την υγεία. Την ίδια ώρα, το μπλοκ των 27 εθνών έχει κοινό συμφέρον για την έναρξη του τουρισμού, επειδή συμβάλλει περίπου στο 10% στην ευρωπαϊκή οικονομία – η οποία αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου πτώση.

«Στόχος μας είναι η δημιουργία ασφαλών συνθηκών σε κάθε τρόπο μεταφοράς, στο μέτρο του δυνατού, τόσο για τα άτομα που ταξιδεύουν όσο και για τους εργαζόμενους στις μεταφορές», δήλωσε η Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ Αντίνα Βαλεάν με γραπτή δήλωση την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.

Η πρωτοβουλία, που αποσκοπούσε στη διάσωση μέρους της ευρωπαϊκής περιόδου καλοκαιρινών διακοπών του 2020, αποκαλύπτει την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ της αποκατάστασης ταξιδιών σε ολόκληρη την ΕΕ και του κινδύνου επανεμφάνισης κρουσμάτων κορωνοϊού.

Οι συστάσεις

Ακολουθούν μερικές από τις κύριες συστάσεις της επιτροπής προς τις εθνικές πρωτεύουσες της ΕΕ.

Σε ακραίες περιπτώσεις, η Επιτροπή θα μπορούσε να εφαρμόσει πίεση και αγωγές εναντίον των κρατών μελών που παραβιάζουν τις νομικές υποχρεώσεις σε ολόκληρο το σύνολο, αξιοποιώντας το ρόλο της ως υπερασπιστής της συνθήκης της ΕΕ και των ευρωπαϊκών κανόνων για να ασκήσει αγωγές.

Άνοιγμα συνόρων

Η άρση των περιορισμών εισόδου στα σύνορα με άλλες χώρες της ΕΕ θα πρέπει να γίνει σταδιακά και συντονισμένα.

Οι περιορισμοί που παραμένουν θα πρέπει να είναι αναλογικοί και χωρίς διακρίσεις. Έτσι, για παράδειγμα, μια κυβέρνηση της ΕΕ δεν θα πρέπει να εφαρμόσει μια γενική απαγόρευση εισόδου σε όλους τους κατοίκους οποιουδήποτε άλλου κράτους μέλους, αλλά μπορεί να περιορίσει το άνοιγμα των συνόρων σε άτομα από περιοχές με συγκριτικά ασφαλή επιδημιολογικά χαρακτηριστικά.

Ασφάλεια σε αεροπλάνα, τρένα και πλοία

Οι πρακτικές αποστασιοποίησης μεταξύ επιβατών θα πρέπει να εφαρμόζονται «όπου είναι εφικτό».

Οι μάσκες προσώπου πρέπει να φοριούνται από ταξιδιώτες σε κόμβους μεταφοράς και οχήματα.

Ο προσωπικός προστατευτικός εξοπλισμός πρέπει να φοριέται από τους εργαζόμενους στις μεταφορές.

Οι πάγκοι και τραπέζια που ενθαρρύνουν το πλήθος να συγκεντρώνεται σε συγκοινωνιακούς κόμβους θα πρέπει να απομακρύνονται

Σημείωση: Αναμένεται εντός ημερών ή εβδομάδων ένα ακόμα πιο λεπτομερές πρωτόκολλο ασφάλειας που καταρτίζεται από κοινού από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας.

Κουπόνια έναντι εισιτηρίων

Τα ταξιδιωτικά κουπόνια που προσφέρονται από αεροπορικές εταιρείες σε επιβάτες των οποίων οι πτήσεις έχουν ακυρωθεί πρέπει να γίνουν πιο ελκυστικά – να έχουν ελάχιστη ισχύ για παράδειγμα ενός έτους, ή να δίνουν τη δυνατότητας μεταβίβασης σε άλλα άτομα και να υπάρχουν κυβερνητικές εγγυήσεις για το ενδεχόμενο χρεοκοπίας των εταιρειών.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η Επιτροπή απέρριψε το αίτημα περίπου των μισών κυβερνήσεων της ΕΕ να ενισχύσουν τη ρευστότητα των αεροπορικών εταιρειών μειώνοντας την υποχρέωσή τους να πληρώνουν επιστροφές για ακυρωμένες πτήσεις. Αντίθετα, υποστηρίζεται σταθερά από έναν νόμο της ΕΕ του 2004 που απαιτεί από τις αεροπορικές εταιρείες να επιστρέψουν εισιτήρια για ακυρωμένες πτήσεις εντός επτά ημερών, εκτός εάν οι επηρεαζόμενοι επιβάτες επιλέξουν άλλη λύση όπως κουπόνια

Χρήση εφαρμογών για την ιχνηλάτηση επαφών λόγω του κορωνοϊού 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν εφαρμογές ιχνηλάτησης της COVID-19 σε εθελοντική βάση στο πλαίσιο πακέτου μέτρων που στόχο έχουν την άρση των περιορισμών στα σύνορα και την τόνωση του κλάδου τουρισμού και ταξιδίων στην Ευρωπαϊκή Ένωσης.

Οι χώρες σπεύδουν να αναπτύξουν εφαρμογές ιχνηλάτησης για κινητά τηλέφωνα, με την ελπίδα ότι η τεχνολογία smartphone μπορεί να βοηθήσει να ανοίξουν και πάλι τα σύνορα χωρίς να υπάρξει δεύτερο κύμα της πανδημίας.

Αυτό με τη σειρά του προκάλεσε ανησυχίες για παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων και παρακολούθηση από κρατικές υπηρεσίες για καιρό μετά τη χαλάρωση της κρίσης του κορονοϊού. Οι εφαρμογές χρησιμοποιούν ασύρματη τεχνολογία Bluetooth για να εντοπίσουν αυτούς που ήρθαν σε επαφή με ανθρώπους που προσβλήθηκαν από τον ιό.

«Μια εφαρμογή ιχνηλάτησης επαφών και προειδοποίησης εγκαθίσταται σε εθελοντική βάση και χρησιμοποιείται για να προειδοποιήσει τους χρήστες εάν έχουν βρεθεί κοντά για ορισμένο διάστημα σε κάποιον που βρέθηκε θετικός στην COVID-19», αναφέρεται σε ερωταπαντήσεις που ανήρτησε σήμερα η Κομισιόν στην ιστοσελίδα της αναφορικά με τις εφαρμογές ιχνηλάτησης.

«Οι εφαρμογές ιχνηλάτησης πρέπει να είναι εθελοντικές, διαφανείς, ασφαλείς, διαλειτουργικές και να σέβονται τα προσωπικά δεδομένα ανθρώπων… Όλες οι εφαρμογές θα πρέπει να είναι μόνο προσωρινές, ούτως ώστε να μπορούν να καταργηθούν μόλις τελειώσει η πανδημία. Και θα πρέπει να λειτουργούν οπουδήποτε στην ΕΕ, διασυνοριακά και σε όλα τα λειτουργικά συστήματα», αναφέρεται σε άλλο σημείο.

Οι ανησυχίες ότι οι εφαρμογές δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν διασυνοριακά στην ΕΕ ήλθαν στην επιφάνεια ύστερα από διαμάχη μεταξύ της Γαλλίας και της Apple. Η Γαλλία κατηγόρησε την εταιρία ότι υπονομεύει τις προσπάθειές της να αντιμετωπίσει τον κορονοϊό καθώς αρνείται να καταστήσει τα μοντέλα iPhones πιο συμβατά με την σχεδιαζόμενη εφαρμογή ιχνηλάτησης “StopCovid”.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Λόγω των διαφορετικών τρόπων με τους οποίους οι χώρες της ΕΕ αναπτύσσουν τέτοιες εφαρμογές, η έκθεση ενός ατόμου που εντοπίζεται σε ένα τηλέφωνο σε ένα κράτος μέλος δεν θα μεταφερθεί απαραίτητα σε ένα άλλο εάν το άτομο ταξίδευε εκεί. Και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών θα ήταν περίπλοκη

Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται ένας διαδραστικός χάρτης που εκπονείται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σχετικά με τις επιδημιολογική κατάσταση των περιφερειών της ΕΕ.