Αυτήν ακριβώς την προσέγγιση του ζητήματος ανέπτυξαν επίσημα για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το βράδυ της Δευτέρας 30 Σεπτεμβρίου, τα μέλη του «Parthenon Project» παρουσία των υπουργών Εξωτερικών και Πολιτισμού, Γιώργου Γεραπετρίτη και Λίνας Μενδώνη αντίστοιχα, αλλά και του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας, Οικονομικών και Πολιτισμού, Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος διατυπώνει από το 1997 τη συνεργασία Βρετανίας και Ελλάδας για την επίλυση του εθνικού μας αιτήματος.

Οσοι παρακολουθούν την ιστορία των Γλυπτών του Παρθενώνα θα διαπιστώσουν πολύ εύκολα τα σημαντικά βήματα κατά την τρέχουσα πενταετία της κυβέρνησης Μητσοτάκη και της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, με στόχο την οριστική επανένωση των Γλυπτών εκεί όπου ανήκουν, στην Αθήνα. Το βράδυ της Δευτέρας έγινε πιο κατανοητό πως κάθε υποστηρικτής για το εθνικό μας αίτημα είναι ευπρόσδεκτος για να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου. Ο ιδρυτής του «Parthenon Project», Γιάννης Λέφας, μίλησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής για τους στόχους που αναπτύσσει η εκστρατεία για την επωφελή λύση «win-win» και μας έδωσε πληροφορίες για την επικείμενη ανακαίνιση του Βρετανικού Μουσείου!

 Αισιοδοξία

«Τη Δευτέρα, φτάσαμε σε ένα σημαντικό ορόσημο στην εκστρατεία μας, καθώς παρουσιάσαμε επίσημα στην Ελλάδα την πρόταση του “Parthenon Project” για μια αμοιβαία επωφελή λύση για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Αυτή ήταν μια κομβική στιγμή για την καμπάνια μας, καθώς σηματοδότησε την πρώτη φορά που μοιραστήκαμε το όραμά μας απευθείας με το ελληνικό κοινό», σημειώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο κ. Λέφας και επισημαίνει πως τα μέλη του «Parthenon Project» αλληλεπιδρούσαν άμεσα με το κοινό, περιγράφοντας την ιδέα για μια πολιτιστική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου.

Φυσικά, όπως μας είπε, ήταν ιδιαίτερα τιμητικό για το «Parthenon Project» να ανοίξουν την εκδήλωση ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, και η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. «Οι ομιλίες τους υπογράμμισαν τη σημασία της πρωτοβουλίας και τόνισαν τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης σε αυτό το θέμα», σχολιάζει ο κ. Λέφας και διαπιστώνει: «Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μπορούσαμε να αισθανθούμε ένα απτό κύμα αισιοδοξίας και ελπίδας, καθώς και κατά τη διάρκεια των ημερών μας στην Αθήνα. Υπήρχε μεγάλος ενθουσιασμός για τις δυνατότητες μιας τέτοιας πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών».

«Κόκκινες» γραμμές

Σημειώνουμε ότι ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος, συνταγματολόγος και μέλος του «Parthenon Project», ανέπτυξε στη διάρκεια της εκδήλωσης το κεντρικό μέρος της λύσης «win-win» λαμβάνοντας -όπως εξήγησε- τις «κόκκινες» γραμμές που αφορούν το θέμα της ιδιοκτησίας των δύο πλευρών. «Η ιδέα της λύσης “win-win” ήταν να παραμερίσουμε το ζήτημα ιδιοκτησίας», είπε ο κ. Αλιβιζάτος και ανέφερε τη λέξη «κατάθεση» (deposit) και, όπως είπε, «θα πρέπει να μεταφράσουμε αυτήν τη λέξη στα ελληνικά, ως “παρακαταθήκη”». Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην επιστροφή του θραύσματος Fagan από το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο, το οποίο ακολούθησε τη μέθοδο της κατάθεσης (deposit) για ένα χρονικό διάστημα και στη συνέχεια έγινε η οριστική του επανένωση στο Μουσείο της Ακρόπολης. Οπως εξήγησε, είναι εξαιρετικά σημαντικό «ο ορισμός της παρακαταθήκης, της κατάθεσης», ο καταθέτης, σύμφωνα με το Ρωμαϊκό και Ελληνικό Δίκαιο, δεν χρειάζεται να διατυπωθεί ως ο ιδιοκτήτης.

 Προϋπολογισμός

Σε αυτό το σημείο τίθεται η αναμενόμενη ανακαίνιση που προγραμματίζει το Βρετανικό Μουσείο προϋπολογισμού, σύμφωνα με τα ξένα δημοσιεύματα, 1,3 δισ. δολάρια. Το νέο σχήμα που προτείνεται από το «Parthenon Project» -εφόσον λειτουργήσει- περιλαμβάνει την ανακαινισμένη αίθουσα όπου βρίσκονται σήμερα τα Γλυπτά να μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο «ελληνικό» μουσείο ακριβώς στην «καρδιά» του Λονδίνου και τη δημιουργία ενός ελληνοβρετανικού ιδρύματος που θα χρηματοδοτήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα υποτροφιών, ανταλλαγών φοιτητών και ευρύτερων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δράσεων προς όφελος των νέων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα.

«Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το Βρετανικό Μουσείο προκήρυξε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον επανασχεδιασμό του. Η πιο πρόσφατη ενημέρωση είναι ότι έχουν επιλέξει πέντε αρχιτεκτονικές εταιρίες για να διαγωνιστούν για τον επανασχεδιασμό και την ανακαίνιση της πτέρυγας “Western Range”, που περιλαμβάνει την Gallery Duveen, η οποία -όπως γνωρίζουμε- στεγάζει τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Πιστεύουμε ότι αυτό αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία», τονίζει ο κ. Λέφας και εξηγεί «ως μέρος της πρότασής μας, την οποία ανακοινώσαμε επίσημα στο ελληνικό κοινό, η γκαλερί Duveen θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια νέα Hellenic Gallery, όπου θα παρουσιάζονται ελληνικά τεχνουργήματα και εκθέσεις ελληνικών αριστουργημάτων που δεν έχουν ξαναδεί. Θα θέλαμε να ονομάσουμε αυτήν την γκαλερί σε Prince Phillip Hellenic Gallery ως φόρο τιμής στον πρίγκιπα Φίλιππο και τις ελληνικές του ρίζες. Πιστεύουμε ότι αυτό θα ήταν ένα μεγάλο σύμβολο της πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και τι μπορούμε να επιτύχουμε με αυτό το “win-win” όραμα. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς “πυλώνες” της καμπάνιας μας για το οποίο είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι», υπογραμμίζει.

«Ως μέρος του οράματος», σχολιάζει ο κ. Λέφας, «η Prince Phillip Hellenic Gallery θα μπορούσε να φιλοξενήσει ελληνικά έργα τέχνης από διάφορες περιόδους, τα οποία πιστεύουμε ότι θα συνέβαλαν στον επαναπροσδιορισμό του Βρετανικού Μουσείου και που ελπίζουμε ότι θα εμπνεύσει τους επισκέπτες του να εξερευνήσουν ένα σύγχρονο “ελληνικό” μουσείο ακριβώς μέσα την καρδιά του Λονδίνου. Ετσι, μπορεί να μοιάζει μια πολιτιστική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου. Πάντως, σύμφωνα με το Βρετανικό Μουσείο, το δεύτερο στάδιο του διαγωνισμού θα διαρκέσει μέχρι τον Δεκέμβριο 2024 και αυτός που θα διακριθεί θα ανακοινωθεί στις αρχές του 2025».

ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ

Σταθερά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση

Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τα όσα έχουν συμβεί στην τελευταία πενταετία, θα διαπιστώσει τα βήματα της χώρας μας με στόχο την οριστική επανένωση των Γλυπτών στο Μουσείο της Ακρόπολης. Συγκεκριμένα, η «Απόφαση» της διακυβερνητικής Συνόδου της UNESCO, τον Σεπτέμβριο του 2021, με την οποία αναγνωρίστηκε ο διακρατικός χαρακτήρας του θέματος, η μεταστροφή της βρετανικής κοινής γνώμης, αλλά και του βρετανικού Τύπου, όπως των επί πεντηκονταετίας αρνητικών «Times», αποτελούν απόδειξη διεθνούς momentum υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών.

Πρόσφατα επιβεβαιώθηκε το επιστημονικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς σχετικά με την ανυπαρξία φιρμανιού και παράνομη ιδιοποίηση των Γλυπτών από τον λόρδο Ελγιν, πριν καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο και από την Τουρκία στη διακυβερνητική επιτροπή της UNESCO. Αν σε όλα αυτά προστεθούν η συμφωνία της Ελλάδας με την κυβέρνηση της Περιφέρειας της Σικελίας για μόνιμη επιστροφή του θραύσματος Fagan και η γενναιόδωρη απόφαση της Αγίας Εδρας για την επιστροφή των τριών θραυσμάτων από τα Μουσεία του Βατικανού στο Μουσείο Ακρόπολης, η επανασύνδεση των Γλυπτών δεν είναι ανέφικτη!