«Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα εντείνει τις πιέσεις, ώστε οι αρχαιότητες του 5ου π.Χ. αιώνα να μπορούν να απολαμβάνονται στο σύνολό τους, με θέμα την Ακρόπολη, αφού έλαβε υποστήριξη από μια απροσδόκητη μερίδα του βρετανικού κατεστημένου», αναφέρει το δημοσίευμα.

Ο βουλευτής της ΝΔ Τάσος Χατζηβασιλείου επισημαίνει ότι «τα Γλυπτά είναι ο πιο σημαντικός σύνδεσμος μεταξύ των σύγχρονων Ελλήνων και των προγόνων τους». Στρατηγική της κυβέρνησης είναι να εντείνει την πίεση και να διατηρήσει το ζήτημα στη δημόσια σφαίρα, θίγοντάς το με κάθε ευκαιρία. Η συζήτηση επανήλθε μετά και τη στροφή της εφημερίδας Times, που υποστηρίζει ότι οι θησαυροί πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα, κάτι που όπως λέει, δείχνει ότι η εκστρατεία λειτούργησε.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η Μελίνα Μερκούρη ζήτησε για πρώτη φορά την επαναφορά των Μαρμάρων στην Ελλάδα, ουδέποτε δεν ήταν τόσο ζωντανή η εκστρατεία για την ανάκτησή τους. Το Βρετανικό Μουσείο φιλοξενεί σχεδόν το μισό της μνημειώδους ζωφόρου, μήκους 160 μέτρων του ναού, που θεωρείται το κορυφαίο δείγμα της κλασικής τέχνης, εδώ και δύο αιώνες. Ο τρόπος με τον οποίο οι αρχαιότητες αποσπάστηκαν, προκαλεί συζητήσεις εδώ και καιρό.

Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στην πάγια θέση διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων, για την κλοπή των Μαρμάρων σε μία εποχή που το έθνος ήταν υπό τον ζυγό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η πολιτιστική διαμάχη είναι το μόνο μελανό σημείο στους κατά τα άλλα άριστους δεσμούς Βρετανίας – Ελλάδος. «Οι διμερείς σχέσεις πάνω αιώνες πίσω… αλλά πιστεύουμε ότι είναι ελλιπείς» λέει ο κ. Χατζηβασιλείου, που μετείχε στις συνομιλίες που έγιναν τον Νοέμβριο στην Ντάουνινγκ Στριτ, όταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε επίσημα το ζήτημα στο τραπέζι. «Πρέπει να δουλέψουμε σκληρά μαζί για να ανατρέψουμε μία αδικία που βαραίνει τις καρδιές των Ελλήνων».

Η Ελλάδα, αναφέρει ο Guardian, προσπάθησε να θέσει το ζήτημα στην κορυφή της διεθνούς πολιτιστικής της ατζέντας με τον κόσμο να έχει συσπειρωθεί υπέρ του σκοπού. Σε δημοσκόπηση του YouGov, που έγινε λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον Μπόρις Τζόνσον, το 59% των Βρετανών δήλωσε ότι οι αρχαιότητες ανήκουν στην Ελλάδα. Ολοένα και περισσότεροι ηθοποιοί, συγγραφείς, δικηγόροι και πολιτικοί ζητούν την επανένωση των γλυπτών, που αποσπάστηκαν βίαια όταν ο Λόρδος Έλγιν, τότε πρεσβευτής της Αγγλίας στην Οθωμανική αυτοκρατορία έδωσε εντολή να αφαιρέσουν «όσο το δυνατόν περισσότερα» το 1801.

Η συντάκτης του δημοσιεύματος υπενθυμίζει τα όσα έγιναν κατά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Τζόνσον στην Ντάουνινγκ Στριτ. Μάλιστα αναφέρει ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός, παθιασμένος υπέρμαχος του επαναπατρισμού των αρχαιοτήτων ως φοιτητής, υποστηρίζει ότι τα έργα τέχνης αποκτήθηκαν νόμιμα, μετά τη λήψη άδειας από την Υψηλή Πύλη. Όπως κι οι προκάτοχοί του, ανέφερε ότι η διαφορά θα πρέπει να συζητηθεί με τους διαχειριστές του μουσείου, αν και η Unesco αποφάσισε πρόσφατα ότι το ζήτημα πρέπει να επιλυθεί μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.

Το Βρετανικό Μουσείο, στον ιστότοπό του, υποστηρίζει ότι ο Λόρδος Έλγιν όχι μόνο «ενήργησε με την πλήρη γνώση και άδεια των νομικών αρχών της εποχής, τόσο στην Αθήνα όσο και στο Λονδίνο», αλλά και ότι «οι δραστηριότητές του ερευνήθηκαν ενδελεχώς από επίλεκτη κοινοβουλευτική επιτροπή το 1816 και κρίθηκαν απολύτως νόμιμες». Πτωχευμένος και σε απελπισία, ο Έλγιν πούλησε τη συλλογή στο μουσείο την ίδια χρονιά έναντι 35.000 λιρών. Πάντως ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επισημαίνει ότι η συζήτηση «άγγιξε μία χορδή». Άλλωστε και στο παρελθόν έχει κάνει λόγο για χαμένη μάχη του Λονδίνου, καθώς ζούμε σε μια εποχή που τα αμφισβητούμενα πολιτιστικά αντικείμενα, επιστρέφουν όλο και περισσότερο στις χώρες προέλευσής τους.

«Η ελληνική αισιοδοξία τροφοδοτήθηκε ακόμη περισσότερο την περασμένη εβδομάδα όταν ένα θραύσμα της ζωφόρου του Παρθενώνα επιστράφηκε στην Αθήνα από την Ιταλία, κάτι που θεωρήθηκε ως ηθική νίκη για τη χώρα», επισημαίνει το δημοσίευμα. Κατά την αποκάλυψη του «θραύσματος Fagan», ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η σημαντική συμφωνία επιστροφής προσφέρει «ένα σχέδιο» και για άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου. Γλυπτά που κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα εκτίθενται σε πολιτιστικά ιδρύματα σε όλη την Ευρώπη. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία βρίσκεται στο Λονδίνο.

Οι Times, οι οποίοι υποστήριζαν για πάνω από 50 χρόνια ότι τα Γλυπτά έπρεπε να παραμείνουν στο Λονδίνο, ανέφεραν ότι η συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας υπογραμμίζει μια «επιτακτική υπόθεση» για την επανένωσή τους. Άλλωστε, το επιχείρημα περί έλλειψης κατάλληλου χώρου στην Ελλάδα έχει καταρριφθεί, καθώς υπάρχει «ένα υπέροχο μουσείο δίπλα στην Ακρόπολη» για να στεγάσει την πολιτιστική κληρονομιά.

Ο δικηγόρος Geoffrey Robertson QC, που ασχολείται με ανθρώπινα δικαιώματα εξιστόρησε τις τακτικές που χρησιμοποίησε ο Λόρδος Έλγιν για να δωροδοκήσει τους Τούρκους αξιωματούχους στο μπεστ σέλερ «Who Owns History» («Σε ποιον ανήκει η ιστορία), δήλωσε ότι το ρεύμα ξεκάθαρα αλλάζει.

«Το ψέμα του Βρετανικού Μουσείου που έλεγε και η βρετανική κυβέρνηση ότι τα Μάρμαρα αποκτήθηκαν νόμιμα δεν είναι πλέον βιώσιμο» επισήμανε, προσθέτοντας ότι τα Γλυπτά εκλάπησαν με μεθόδους δωροδοκίας και σε καθεστώς διαφθοράς, που μέχρι κι ένας πρωτοετής φοιτητής μπορεί να το διαπιστώσει. Όπως λέει, δεν υπήρχε άδεια από τον σουλτάνο για την αφαίρεση των αρχαιοτήτων, ενώ αντίθετα, υπήρξαν στρατιωτικοί διοικητές στην Ακρόπολη που δωροδοκήθηκαν με χρήματα και πλούσια δώρα. Ο δικηγόρος εκτιμά ότι και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Τζόνσον θα μπορούσε να βοηθήσει το ελληνικό αίτημα. «Οι πολίτες είναι κουρασμένοι από τους πολιτικούς που λένε ψέματα».

Ο Ρόμπερτσον υποστηρίζει ότι μετά από χρόνια αποτυχημένων διπλωματικών προσπαθειών, μόνο η απειλή νομικής δράσης θα μπορούσε να άρει το αδιέξοδο. Μέχρι στιγμής, αναφέρει το δημοσίευμα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει απορρίψει την ιδέα της νομικής δράσης, προτιμώντας αντ’ αυτού να ακολουθήσει τον δρόμο της προσφοράς στο Ηνωμένο Βασίλειο εμβληματικών έργων που δεν έχουν εγκαταλείψει ποτέ τη χώρα ως αντάλλαγμα.

«Είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο εκ περιτροπής εκθέσεις αρχαιοτήτων, που δεν έχουν γίνει ποτέ στο εξωτερικό» αναφέρει ο κ. Χατζηβασιλείου, εξηγώντας ότι η Αθήνα έχει δεσμευτεί ότι τα δωμάτια του Βρετανικού Μουσείου δεν θα είναι ποτέ άδεια από ελληνικούς θησαυρούς. «Θέλουμε να λύσουμε το ζήτημα μια για πάντα».