«Το δίδυμο “Διάλογοι στο Λυκόφως” – “Μονόλογοι στο Λυκαυγές” πραγματεύεται την τελική μου προσπάθεια να συνδέσω το Τέλος και την Αρχή μιας νέας Ουτοπίας ως επιστέγασμα της ζωής και του έργου μου», γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης στην αρχή του νέου του βιβλίου συνδέοντας τις δύο εκδόσεις.

Θα ξεκινήσουμε την περιήγηση στο βιβλίο ανάποδα, από τον πολύ ανθρώπινο επίλογο του ίδιου του 92χρονου, ακάματου Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος σημειώνει:

«Δεν υπάρχει αμφιβολία. Αυτό είναι το τελευταίο μου βιβλίο! Ομολογώ ότι λυπάμαι γι’ αυτό, γιατί μου άρεσε να γράφω διάφορα κείμενα και ποιηματάκια πολύ πριν αρχίσω να γράφω μουσική. Γιατί και τη μουσική την έγραφα, μόνο που αντί για λέξεις έγραφα μουσικούς φθόγγους. Μπορεί άραγε αυτός που χτυπά πλήκτρα να νιώθει την ίδια μέθη, τον ίδιο ίλιγγο με μας που κρατούσαμε πένα με μελάνι είτε μολύβι που κάθε τόσο το ξύναμε για να πάρουμε μιαν ανάσα, μια πνοή ικανοποίησης για το έργο μας, που εκείνη τη στιγμή το θεωρούσαμε μοναδικό!
Ο συγγραφέας και ο ποιητής, που έχει φτάσει σε βαθμό να τυπώνεται και να διαβάζεται, σίγουρα νιώθει σαν ημίθεος. Τι να πω όμως για το συνθέτη, που τους ψυχρούς φθόγγους του, τους γραμμένους πάνω σε ένα χαρτί, μπορείς να τους ακούσεις να ζωντανεύουν και να πετούν σαν σμήνη πουλιών που διαπερνούν τα τείχη του πραγματικού κόσμου και γίνονται αυλοί, ήχοι ενός θεϊκού κόσμου που είναι το μουσικό του έργο, καθώς εισβάλλει σε χιλιάδες ψυχές, σκέψεις, αισθήματα, καρδιές του κάθε Ανθρώπου χωρίς διάκριση.

Τι να πω λοιπόν για το συνθέτη; Oτι είναι ένας μικρός Θεός; Oχι! Θα πω μονάχα ότι είναι ευλογημένος… Σαν τη θάλασσα, που όσο κι αν τη δέρνουν οι άνεμοι και κυματίζει, αφρίζει με χίλιους τρόπους, όμως όλα αυτά συμβαίνουν στην επιφάνειά της, γιατί λίγο πιο κάτω παραμένει ήρεμη, πανέμορφη, ευλογημένη.

Το ίδιο και η ζωή μου, που τα έζησε όλα. Στον υπερθετικό. Τη χαρά και τον πόνο. Το κόκκινο και το μαύρο. Την αγάπη και το μίσος. Το θρίαμβο και την απογοήτευση. Το φως και το σκοτάδι. Αυτή υπήρξε η ζωή μου. Η γνωστή. Γιατί την άλλη, που σας αποκαλύπτω σήμερα, την έζησα γαλήνιος, βέβαιος και ευλογημένος.

Eτσι το θέλησε η Μοίρα, αυτός ο αποχαιρετισμός να συμπέσει με την εικόνα της Αγίας Μητέρας μου της προσφυγοπούλας από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας, την ίδια εικόνα που είδα σε κάποια άλλη. Με τον ίδιο σας αποχαιρετώ κι εγώ», καταλήγει ο Μίκης Θεοδωράκης κλείνοντας τον επίλογό του που έχει ημερομηνία Ιανουάριος 2017.

Σταχυολογώντας από το βιβλίο όπου περιλαμβάνονται κείμενα του Μίκη Θεοδωράκη της χρονικής περιόδου 1996 έως 2016, όπως ανασύρθηκαν από το αρχείο του, κείμενα συχνά με έντονες πολιτικές αιχμές -η επιλογή των κειμένων που μπήκαν στο βιβλίο έγινε από τον ίδιο το συνθέτη καθώς και η σειρά καταχώρισής τους-, σταθήκαμε σ’ ένα απόσπασμα από κείμενο που έχει τίτλο «Και βέβαια είμαστε θύματα μιας τραγικής φαρσοκωμωδίας» και αναρτήθηκε στην προσωπική του ιστοσελίδα στις 21 Μαΐου 2016, όπου ο Μίκης ανάμεσα σε άλλα σημειώνει: «Το τραγικό είναι ότι η παρούσα κυβέρνηση όχι μόνο δεν ξέρει να κυβερνά, αλλά με τις παράλογες ενέργειές της μας έχει οδηγήσει στο χείλος του γκρεμού. Και το πιο σπουδαίο ίσως είναι ότι με τις αποφάσεις της δεσμεύει το μέλλον του Λαού μας για πολλές δεκαετίες. Με τον τρόπο αυτόν, δεν καταστρέφει μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον της χώρας. Και μια και πολύς κόσμος ασχολείται με την αλλεργία που προκαλεί σε κάποιους ακόμα και το όνομά μου, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην άποψή μου ότι χάσαμε μια ακόμα ιστορική ευκαιρία να οδηγήσουμε τη χώρα στο δρόμο της κατάκτησης της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Γιατί μετά το 2011 υπήρχαν οι αντικειμενικές συνθήκες για να δημιουργηθεί το Πανεθνικό-Παλλαϊκό Μέτωπο, που είναι το βασικό όπλο ενός Λαού όταν και εφόσον στοχεύει στην κατάκτηση της ελευθερίας του. Ποιος το εμπόδισε να γίνει; Σύμπασα η Αριστερά! Η λυδία λίθος για να δούμε ποιος είναι ανεξάρτητος από τις εντολές και αξιώσεις των ξένων είναι μεταξύ άλλων και η ΑΟΖ. Οταν βλέπουμε να την έχουν ανακηρύξει όλα τα κράτη εκτός από την Ελλάδα, το γεγονός αυτό “μυρίζει”. Μυρίζει υποταγή στα κελεύσματα των αρχόντων του προτεκτοράτου “ΕΛΛΑΣ”».

Το βιβλίο προλογίζει ο Γιώργος Κασιμάτης. Ο επίλογος είναι του Ανδρέα Μαράτου και του ίδιου του συγγραφέα. Eργο εξωφύλλου: Γ. στούμπος «Χωρίς τίτλο», 2000.

Info: Μίκης Θεοδωράκης, «Μονόλογοι στο λυκαυγές»
Εκδόσεις ΙΑΝΟS, σελ. 512, τιμή 18,89 €.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου