Περιστατικά σαν κι αυτά που βγήκαν στη δημοσιότητα είχαν καλλιεργήσει, τελικά, την ανοχή μιας παγιωμένης κατάστασης; Ή μήπως ο φόβος του επαγγελματικού αποκλεισμού ήταν η βαθύτερη αιτία της σιωπής; Καλλιτέχνες, σκηνοθέτες και ηθοποιοί καταθέτουν στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής τις σκέψεις τους για όλα όσα σήμερα συμβαίνουν στον πολύπαθο κλάδο, αλλά και βλέπουν την επόμενη ημέρα.
«Δεν έπεσα από τα σύννεφα για τέτοια περιστατικά στον χώρο. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Μακάρι αυτή η αρχή να σηματοδοτήσει ένα ασφαλέστερο και υγιές εργασιακό περιβάλλον», μας λέει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μάκης Παπαδημητρίου δίνοντάς μας το στίγμα που επικρατεί στην καλλιτεχνική κοινότητα τις τελευταίες ημέρες. Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, Μαριάννα Κάλμπαρη, σημειώνει τα εξής: «Η συζήτηση άνοιξε. Δεν μπορεί να την κλείσει κανείς».
Φιλαρέτη Κομνηνού
«Το θέατρο έχει πληγωθεί χρόνια τώρα από συμπεριφορές, διαστρεβλώσεις και διλήμματα του τύπου: Το δημιούργημα μας ενδιαφέρει και όχι ο δημιουργός. Το έχω πει και παλαιότερα σε ανύποπτο χρόνο, δεν το λέω τώρα φορτισμένη από τις καταγγελίες που γίνονται. Μας ενδιαφέρει και ο δημιουργός. Ουτοπικό; Μπορεί, αλλά το θέατρο είναι ιερό για να το χρησιμοποιούν κάποιοι ως άλλοθι για κάτι ανίερο. Αν κάποιος κάνει κατάχρηση της εξουσίας που έχει, είναι προβληματικός, σεξιστής και ανήθικος και το ταλέντο που διαθέτει δεν τον απενοχοποιεί. Πεδίο μάχης είναι τώρα το θέατρο. Ας μην ευτελιστεί όμως από την ανθρωποφαγία και δώσει χώρο σε προσωπικές εμπάθειες και κουτσομπολιό. Αυτές οι παρενέργειες θα γίνουν βαρίδια και θα μειώσουν αυτόματα την αξία αυτής της προσπάθειας για κάθαρση», λέει η ηθοποιός.
Μαριάννα Κάλμπαρη
«Τα όρια μεταξύ φλερτ και σεξουαλικής παρενόχλησης, γόνιμης διαφωνίας και συστηματικής λεκτικής και ψυχολογικής βίας τα γνωρίζουμε όλοι και τα αντιλαμβανόμαστε. Πιστεύω ότι η αρχή των μαρτυριών μόνο κέρδος είναι για την κοινωνία. Δεν πιστεύω ότι όλα αυτά κάνουν κακό στο θέατρο. Το θέατρο δεν έχει ανάγκη κανέναν μας. Εμείς οι άνθρωποι το έχουμε ανάγκη. Δεν θα σταματήσει ο κόσμος να αγαπάει και να ελπίζει στο θέατρο εξαιτίας κάποιων τέτοιων περιστατικών. Η ιερότητα του χώρου δεν διαταράσσεται με τις αρχές που το διέπουν… Με τις αξίες και τις αλήθειες που το πρεσβεύουν. Τα μεγάλα κείμενα του θεάτρου, οι σπουδαίοι συγγραφείς του θεάτρου μιλούν για αξίες και αρχές για μια καλύτερη κοινωνία. Μιλούν για αγάπη, ομορφιά της ζωής, για καθαρές προσωπικότητες και αλήθειες, όλα τα στοιχεία που θέλουμε να υπάρχουν και στη ζωή μας. Τη συζήτηση που άνοιξε δεν μπορεί κανείς να την κλείσει. Οι μαρτυρίες αυτές είναι μια αρχή να αποτραπούν παρόμοιες συμπεριφορές, αλλά και να μάθουμε ότι η εξουσία δεν είναι όπλο υποταγής. Ο σεβασμός πρέπει να υπάρχει τόσο στον επαγγελματικό χώρο όσο και στην προσωπική μας ζωή. Τι νόημα έχουν οι υψηλές ιδέες, τα ιδεώδη όταν υπάρχει φασισμός στον χώρο της εργασίας, όταν υπάρχουν εκμετάλλευση και βία κάθε μορφής προς τον αδύναμο; Πώς θα διώξεις τη βία από την εργασία και το σπίτι σου για να διεκδικήσεις έναν καλύτερο κόσμο; Μη μένουμε σε αφηρημένες ιδέες και λόγια, η στάση μας καθορίζει τη ζωή μας», υποστηρίζει η σκηνοθέτις και καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν.
Βασιλική Τρουφάκου
«Η Ελλάδα σήμερα αγγίζει μια συλλογική πληγή. Οι μαρτυρίες για βία κάθε μορφής στον εργασιακό χώρο για πρώτη φορά λέγονται, ενώ είναι γνωστά ότι υπάρχουν. Η κατάσταση στον χώρο του θεάτρου τις τελευταίες ημέρες μοιάζει με ένα σπίτι όπου μπορείς να βρεις τα πάντα, από σκόνη έως χείριστα σκουπίδια… Ομως, ο χώρος του θεάτρου, όπως και του αθλητισμού, δεν είναι άρρωστος. Σε οργανωμένες κοινωνίες στόχος και σκοπός είναι να καθαρίσουν φαινόμενα σαν κι αυτά που ακούγονται. Το σήμερα με την προηγούμενη εβδομάδα χωρίζεται από έναν αιώνα νοοτροπίας χάριν αυτών των καταγγελιών. Ελπίζω αυτή η αρχή να μην είναι πυροτέχνημα και να προχωρήσουν τα πράγματα, να υπάρχουν κυρώσεις σε όσους τραυμάτισαν ψυχές», τοποθετείται η ηθοποιός.
Γιάννης Στάνκογλου
«Βρισκόμαστε στο τέλος μιας εποχής. Αυτήν τη στιγμή πιστεύω ότι σε όλους τους χώρους, όπως στο θέατρο, στην πολιτική, στον αθλητισμό και τη δημοσιογραφία, θα γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα… Πρέπει να εκλείψουν τέτοιες συμπεριφορές και να αλλάξει το τοπίο. Ας κάνουμε όλοι τη δουλειά μας χωρίς φόβο και βία κάθε μορφής. Ελπίζω οι υποθέσεις και οι μαρτυρίες για βία να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη όπου θα παρθούν αποφάσεις και θα σηματοδοτηθεί η αλλαγή της εποχής. Τα παιδιά μας να μη μεγαλώνουν με φόβο, αλλά με γνώση των ορίων. Καμία ανοχή πλέον σε τέτοια περιστατικά σε όλους τους τομείς», λέει ο ηθοποιός.
Τρεις καταγγελίες για Πέτρο Φιλιππίδη στο Πειθαρχικό του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών
Κάθε ημέρα που περνάει, η λίστα με δημόσιες μαρτυρίες για λεκτική, ψυχολογική και σωματική κακοποίηση μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Οι ηθοποιοί Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπoυς, Λένα Δροσάκη και Πηνελόπη Αναστασοπούλου κατέθεσαν στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών καταγγελία για «σοβαρές πράξεις αντισυναδελφικής και αντιεπαγγελματικής συμπεριφοράς που προσέβαλαν τη γενετήσια αξιοπρέπειά τους» από τον Πέτρο Φιλιππίδη. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, οι ηθοποιοί ζητούν την ανώτατη ποινή που μπορεί να επιβληθεί από το πειθαρχικό όργανο του ΣΕΗ, τη διαγραφή του καταγγελλομένου. Την ίδια στιγμή οι φωνές πυκνώνουν ότι υπάρχουν κι άλλες γυναίκες που ετοιμάζουν τις δικές τους καταγγελίες κατά του Πέτρου Φιλιππίδη.
Την εβδομάδα που μας πέρασε η επιστολή συμπαράστασης που έστειλαν οι σπουδαστές της Ανωτέρας Σχολής Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Θεάτρου στις επώνυμες καταγγελίες για σεξουαλική, σωματική, λεκτική ή ψυχολογική βία πυροδότησε ακόμα περισσότερο την ήδη εκρηκτική κατάσταση στον κλάδο. «Εμείς οι ίδιες και οι ίδιοι, άλλες περισσότερο, άλλοι λιγότεροι, άλλοι ευτυχώς καθόλου, έχουμε βιώσει αντίστοιχα περιστατικά – τα οποία δυστυχώς δεν έχουμε μπορέσει να αρθρώσουμε λόγω φόβου μήπως εμείς κάτι δεν καταλάβαμε καλά και μήπως μελλοντικά στιγματιστούμε», γράφουν ανάμεσα σε άλλα οι σπουδαστές. Από τη μεριά της η διευθύντρια της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, Δηώ Καγγελάρη, υποστήριξε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ότι δεν υπάρχει καμία καταγγελία, ενώ, μέσω επιστολής της στους σπουδαστές, έκανε έκκληση να μιλήσουν ανοιχτά για το εάν έχουν έρθει αντιμέτωποι με κάθε είδους ανάρμοστη συμπεριφορά μέσα στους κόλπους της σχολής.
Την ίδια ώρα το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών έχει δεχτεί πολλά τηλεφωνήματα που αφορούν μαρτυρίες για λεκτική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. «Οταν αυτές οι δεκάδες μαρτυρίες γίνουν επώνυμες έγγραφες καταγγελίες, θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα και θα αναλάβει η Δικαιοσύνη», σημειώνει ο πρόεδρος του νεοσύστατου Πειθαρχικού Συμβουλίου του ΣΕΗ, Πασχάλης Τσαρούχας.
Το βράδυ της Δευτέρας ο κ. Φιλιππίδης έστειλε, μέσω των πληρεξούσιων δικηγόρων του, εξώδικο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με το οποίο απαγόρευε την οποιαδήποτε αναφορά στο πρόσωπό του τις επόμενες ημέρες, λέγοντας χαρακτηριστικά πως αρνείται να «κατακρεουργηθεί σε τηλεοπτικά παράθυρα». Η κίνηση αυτή πυροδότησε σχολιασμούς και έριξε… λάδι στη φωτιά, αφού μέχρι στιγμής δεν υπήρχαν επίσημες καταγγελίες εις βάρος του ηθοποιού. Το απόγευμα της Τετάρτης ο ηθοποιός και σκηνοθέτης εισήχθη εσπευσμένα σε ιδιωτικό θεραπευτήριο ύστερα από έντονη αδιαθεσία. Λίγες ώρες μετά, το βράδυ της Πέμπτης η Αννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους, η Λένα Δροσάκη και η Πηνελόπη Αναστασοπούλου κατήγγειλαν τον ηθοποιό για προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας και εργασιακό εκφοβισμό.
Μία ακόμα σοκαριστική επώνυμη καταγγελία ήρθε στο φως της δημοσιότητας, αλλά αυτήν τη φορά από τον χώρο του τραγουδιού. Η ερμηνεύτρια Λυδία Σέρβου, που είχε καταγγείλει ότι, κατόπιν μεσολάβησης του ιερέα πατέρα της, ένας γνωστός μουσικοσυνθέτης τη δέχθηκε στο σπίτι του στο Παγκράτι για να την ακροαστεί, κλείδωσε και προσπάθησε να την κακοποιήσει σεξουαλικά, αποκάλυψε πριν από λίγες ημέρες για πρώτη φορά το όνομά του. «Ο άνθρωπος που σακάτεψε την ψυχή μου πριν καν συμπληρώσω τα 15 μου χρόνια είναι ο μουσικοσυνθέτης Δήμος Μούτσης», ανέφερε η κ. Σέρβου. «Αναφορικά με τα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών, που αφορούν στο πρόσωπό του, ο Δήμος Μούτσης δηλώνει ότι οι απαντήσεις του θα δοθούν όπου και όπως νομικά προβλέπεται», ανέφερε σε λιτή ανακοίνωσή του, ο δικηγόρος του γνωστού συνθέτη, Γιάννης Φώσκολος.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr