Το παραδοσιακό εργαστήρι πρόκειται να αποκτήσει μουσειακή χρήση. Στους φιλόδοξους στόχους του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού περιλαμβάνεται και η αναβίωση της τεχνικής του σταμπωτού μαντηλιού.

Το ιστορικό κτίριο του Τυποβαφικού Εργαστηρίου, στην οδό Πλαταιών στο Μεταξουργείο, επισκέφθηκε χθες η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.

Το κτίριο παραχωρήθηκε για χρήση στο ΥΠΠΟΑ, το 1999, από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου. Το 2003 το υπουργείο εξαγόρασε τον μηχανολογικό και κινητό εξοπλισμό του και ακολούθησε η καταγραφή και φύλαξη του πολύτιμου υλικού.

Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, «το τελευταίο Καλεμκερείον άρχισε τη λειτουργία του στη Σύρο, από τον Ηρακλή Οικονομόπουλο και τα τέσσερα αδέλφια του.

Η λέξη “καλεμκερί” είναι τουρκικής προέλευσης και σύνθετη (καλέμ = κάλαμος και κιαρ = εργασία) και σήμαινε το γυναικείο και ζωγραφισμένο στο χέρι μαντίλι».

Το 1895 η βιοτεχνία μεταφέρθηκε στην Αθήνα, στην οδό Πλαταιών 38. Ο συγκεκριμένος χώρος επελέγη λόγω της ύπαρξης πηγαδιού επειδή το νερό αποτελεί κύριο συστατικό της βαφής.

Στο χώρο αυτό το Καλεμκερείον λειτούργησε μέχρι το 1997, ακολουθώντας την παραδοσιακή διαδικασία, «με μόνη αλλαγή το πέρασμα από τα ξύλινα καλούπια και τις σφραγίδες -φτιαγμένες από ξύλο φλαμουριάς- στη μεταξοτυπία. Μάλιστα, όπως μας πληροφορεί το ΥΠΠΟΑ, «την περίοδο 1935-1940, με προτροπή της Δόρας Στράτου, ο Γιάννης Τσαρούχης δημιούργησε σχέδια με ελληνική θεματολογία, με εξαιρετικά αποτελέσματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό».

Η κατάσταση του κτιρίου σήμερα δεν είναι καλή. Η κ. Μενδώνη ζήτησε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου να φροντίσουν για τον καθαρισμό του χώρου και να ξεκινήσουν οι μελέτες για τη συντήρηση, αποκατάσταση και αξιοποίηση του μοναδικού εργαστηρίου.

Στον εξοπλισμό του περιλαμβάνονται: βαφεία, τυπωτήρια, στεγνωτήρια, εκθετήρια, πάγκοι εργασίας, χτιστές λεκάνες βαφείων, καλούπια, οι γαζωτικές μηχανές, μηχανολογικός εξοπλισμός…

«Στόχος μας είναι», δήλωσε η κ. Μενδώνη, «εκτός από τη μουσειακή χρήση του παραδοσιακού εργαστηρίου, να αναβιώσουν η τέχνη και η τεχνική του σταμπωτού μαντιλιού, η οποία κάποτε ταξίδεψε την Ελλάδα στα πέρατα του κόσμου.

Οφείλουμε να προστατεύσουμε και να αναδείξομε με σύγχρονη ματιά αυτόν τον μοναδικό θησαυρό». Στην αυτοψία στο χώρο του ΒΕΜ παρευρέθη και η σύζυγος του πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, μετά από πρόσκληση της υπουργού, δεδομένου -όπως επισημαίνεται από το ΥΠΠΟΑ- του ιδιαίτερου ενδιαφέροντός της για την παραδοσιακή υφαντική και την τέχνη της χειροτεχνίας.

Τα μαντίλια που δημιουργούσε η ιστορική βιοτεχνία, από μαλακό βαμβάκι και από ελαφρύ μεταξωτό, έφεραν αντίγραφα κεντημάτων από διάφορες περιοχές της χώρας, ώστε να είναι αναγνωρίσιμα από τις γυναίκες που τα φορούσαν.

«Το μαντίλι αυτού του τύπου ήταν το τελευταίο στοιχείο του ελληνικού κεφαλόδεσμου. Πρόκειται για μοναδικό παραδοσιακό τεχνικό εξοπλισμό, με λεπτοκαμωμένες μήτρες, σπουδαία σχέδια, πατροπαράδοτες συνταγές και με το μαύρο, ανεξίτηλο χρώμα, της ανιλίνης.

Είναι το χρώμα που χαρακτήριζε τα ελληνικά μαντίλια, αφού παρέμενε ανεξίτηλο ακόμη και στη χλωρίνη!», υπογραμμίζει το ΥΠΠΟΑ. «Τα σχέδια και οι μήτρες των ξυλότυπων αποτελούσαν περιουσιακό στοιχείο, ενώ η συνταγή της βαφής ήταν επτασφράγιστο μυστικό, που το παρέδιδαν από γενιά σε γενιά…».

Ιδιαίτερη αξία έχουν τα καλούπια, τα οποία σκαλίζονταν σε ξύλο φλαμουριάς, ελιάς ή αγριογκορτσιάς, για να αντέχουν ακόμα περισσότερο στο χρόνο.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου 

Ειδήσεις 

Πέθανε ο θρύλος της ελληνικής δισκογραφίας Τάκης Λαμπρόπουλος – Χωρίς αυτόν τον «Αξιον Εστί» δεν θα υπήρχε!

«Ελλάδα-Κίνα 2021»: O Σωκράτης συναντά τον Κομφούκιο στην Αρχαία Αγορά – Ένα έργο του καταξιωμένου γλύπτη Wu Weishan

Γαλλία: Αναβάλλεται για τον Ιούλιο το Φεστιβάλ των Καννών, λόγω της πανδημίας

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr