Η θεατρική φαρέτρα του Γρηγόρη Βαλτινού εμπλουτίζεται φέτος το καλοκαίρι με έναν ακόμα θρυλικό ρόλο, που, όπως μας περιγράφει ο ίδιος, αποτελούσε «όνειρο ζωής». Υποδύεται το θρυλικό Αλέξη Ζορμπά από το έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Βίος και η Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά». Η παράσταση σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή ανεβαίνει φέτος το καλοκαίρι σε Φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα, τιμώντας το Έτος Καζαντζάκη 2017, που σηματοδοτεί τα 60 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου Ελληνα συγγραφέα των νεότερων χρόνων. Η πρεμιέρα πραγματοποιείται στις 8 Ιουλίου στην Κρήτη, την πατρίδα του μεγάλου συγγραφέα, και θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα με μια εντυπωσιακή παραγωγή και με την αυθεντική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Από τον Οκτώβριο η παράσταση θα ανέβει στο θέατρο Βέμπο.

Πώς αισθάνεστε ως Αλέξης Ζορμπάς;

Νιώθω αυτό που θα νιώσει και ο θεατής βλέποντας την παράσταση, τη νέα ματιά σε ένα κλασικό, σπουδαίο ελληνικό έργο. Παρακολουθώντας ξένες κυρίως μεταφορές του Ζορμπά διαπίστωνα πως μέσω αυτού παρουσιάζεται μια Ελλάδα… ως τόπος διακοπών και ατέλειωτου γλεντιού, μια χώρα ανέμελης ζωής και ανευθυνότητας. Ο Ζορμπάς όμως δεν είναι έτσι. Πιστεύει στις πραγματικές ανάγκες, στην ελευθερία του ανθρώπου και κατά συνέπεια στο σεβασμό του ανθρώπου. Ο ρόλος του Αλέξη Ζορμπά αποτελεί όνειρο ζωής γιατί κατά τη διάρκεια της πορείας μου πολλοί μου το είχαν αναφέρει. Ο Ζορμπάς με ακολουθεί. Για παράδειγμα, ο Ζυλ Ντασέν και ο Μιχάλης Κακογιάννης μού είχαν πει κάποια στιγμή ότι θα έρθει η στιγμή να παίξω τον Ζορμπά. Επίσης μετά το «Βιολιστή της Στέγης» πολλοί είχαν γράψει… «Αντε και Ζορμπάς».

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η φράση που συμπυκνώνει τη φιλοσοφία του έργου;

«Είναι βαρύ φορτίο η ελευθερία, δεν μπορούν να το σηκώσουν όλοι». Ο Ζορμπάς έχει βαθιά συνείδηση για το τι σημαίνει ελευθερία και τι ασυδοσία.

Υπάρχουν Ζορμπάδες σήμερα;

Υπάρχουν σήμερα Ζορμπάδες ανάλογα με το βαθμό πειθαρχίας και ευθύνης του καθενός.

Στη θεατρική προσέγγιση θα δούμε αυτό που έλεγε ο Καζαντζάκης για το έργο πως είναι ο «μοναδικός διάλογος ενός καλαμαρά και ενός μεγάλου ανθρώπου του λαού, διάλογος μεταξύ του δικηγόρου Νου και της μεγάλης ψυχής του λαού»;

Το έργο φωτίζει τη σύγκρουση του Απόλλωνα με τον Διόνυσο, τη σύγκρουση αυτών των δύο κόσμων. Ο Διόνυσος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας και ο Απόλλων είναι η σκέψη, η σοφία και η τέχνη. Το έργο, όπως εγώ το βλέπω, είναι η σύγκρουση ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή. Η τέχνη έχει στόχο να βγάλει σωστότερα συμπεράσματα για τη ζωή, γιατί η τέχνη ανιχνεύει τη ζωή. Κι όπως λέει ο Καζαντζάκης: «να ζήσουμε τη ζωή». Αυτό βέβαια δεν σημαίνει γλέντι μέχρι πρωίας.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Μίκη Θεοδωράκη;

Ο Μίκης είναι τρομερά γλαφυρός. Μιλήσαμε ατέλειωτες ώρες για το πώς εμπνεύστηκε το κάθε κομμάτι στην ταινία του Κακογιάννη. Και όπως ο ίδιος μου είπε, τα κομμάτια αυτά, που ακούγονται στην παράσταση, έχουν τις πηγές τους στην αρχαία τραγωδία. Μιλήσαμε πολλές φορές για τη φιλοσοφία του έργου.

Στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων πώς κρίνετε την εικόνα του πολιτισμού σήμερα;

Το θέατρο αυτοσυντηρείται. Σε καμία μορφή τέχνης δεν έχει επέλθει κάποια τομή. Η τελευταία τομή που έγινε στην τέχνη ήταν επί Μελίνας Μερκούρη που ίδρυσε τα ΔΗΠΕΘΕ. Ελπίζω ότι η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου θα βάλει το δικό της λιθαράκι στην εξέλιξη και την πρόοδο του πολιτισμού της χώρας μας.

Φέτος, η θεατρική κίνηση παρουσίασε κάμψη. Πού οφείλεται αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς του κοινού;

Η θεατρική σκηνή τη φετινή χρονιά σημείωσε καθίζηση. Πιστεύω ότι η θεατρική κίνηση θα συνεχίσει να περιορίζεται γιατί το κοινό είναι ζαλισμένο σαν κοτόπουλο. Η αδράνεια και ο τρόμος είναι τα χαρακτηριστικά του σήμερα.

Ποιοι είναι οι σταθμοί της πορείας σας;

Είμαι χορτασμένος από τους ρόλους. Βέβαια, το θέατρο δεν τελειώνει ποτέ. Αρκεί να έχουμε υγεία. Ωστόσο το ξεκίνημά μου είναι σταθμός, η παράσταση «Ο Βιολιστής της Στέγης» και φυσικά ο «Οιδίποδας τύραννος» του Σοφοκλή, που παρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο. Πιστεύω ότι και ο Ζορμπάς θα εισχωρήσει σε αυτή την ομάδα των έργων.

Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το αντίδοτο της κρίσης;

Να εντοπίσουμε τα αίτια της κατάστασης. Και επιτέλους, να γίνουν οι πολυπόθητες μεταρρυθμίσεις, μόνο έτσι θα φύγουμε από την κρίση.

Βλέπετε ηλιαχτίδες φωτός στο τούνελ;

Οχι, δεν είμαι αισιόδοξος. Γιατί ως λαός αλλάζουμε με εφιαλτικά αργούς ρυθμούς.

«Αριστερός δεν γίνεσαι όταν βγάλεις τη… γραβάτα»

Πολλοί μιλούν για τη «χαμένη τιμή της Αριστεράς». Ανήκετε στους απογοητευμένους πολίτες της χώρας;

Οχι, δεν είμαι απογοητευμένος πολίτης γιατί δεν γοητεύτηκα ποτέ από τα λόγια του ΣΥΡΙΖΑ. Ο καλλιτέχνης οφείλει από τη φύση του να είναι προοδευτικός. Αριστερός δεν γίνεσαι όταν βγάλεις τη γραβάτα. Αριστερός είσαι και πράττεις όσα υποσχέθηκες και αν δεν μπόρεσες να τα εφαρμόσεις, να έχεις την αξιοπρέπεια να αποχωρήσεις ηρωικά. Ο αριστερός δεν λέει ψέματα και προστατεύει τα συμφέροντα του λαού. Η Αριστερά σήμερα ταυτίστηκε με το ψέμα και με όλα όσα οι κυβερνώντες κάνουν για να μείνουν στην εξουσία, όπως έκανε κάθε κόμμα στη θέση τους. Η απάντηση στην ερώτηση «ποια η διαφορά από τα άλλα κόμματα» είναι: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είπε περισσότερα ψέματα. Το φροντιστήριο της Αριστεράς για να παραμείνει στην εξουσία είναι πολύ ακριβό… τελικά.

Info

«ΑΛΕΞΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ»

του Νίκου Καζαντζάκη

Σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής

Πρωταγωνιστούν: Γρηγόρης Βαλτινός, Ταμίλα Κουλίεβα, Μέμος Μπεγνής, Ναταλία Δραγούμη, Τάκης Παπαματθαίος, Ρένος Ρώτας.

Πρεμιέρα: 8/7

Που: Θέατρο Ανατ. Τάφρου – Χανιά

Ωρα έναρξης: 21.00

ΞΕΝΙΑ ΣΤΟΥΚΑ

 [email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής