Αναφέρθηκε, ακόμη, στα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν το ΕΣΠΑ 2021-2027 από τα προηγούμενα, και σχετίζονται με την αύξηση των πόρων και τη βασική αρχιτεκτονική του. Ανέλυσε πώς ακριβώς θα λειτουργήσει το μοντέλο διαχείρισης του 30% των κονδυλίων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου από τις περιφέρειες, κάνοντας λόγο για οργανωτικές αλλαγές, που θα συνοδευτούν από ενίσχυση των αρμόδιων φορέων με προσωπικό, τεχνική, αλλά και οικονομική υποστήριξη, εφόσον χρειαστεί. Επισήμανε τις προκλήσεις του νέου ΕΣΠΑ και πώς αυτό ανταποκρίνεται στις ανάγκες που δημιουργούνται στην οικονομία, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.
Επιπρόσθετα, ο κ. Τσακίρης μίλησε για το ΕΣΠΑ της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2014-2020), τις εκκρεμότητες και τα ποσοστά απορρόφησης, αλλά και για τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται, για την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων.
Ποια χαρακτηριστικά του ΕΣΠΑ 2021-2027 θεωρείτε ότι το καθιστούν καλύτερο από τα προηγούμενα; Ποιες παθογένειες του παρελθόντος αντιμετωπίζονται;
Οι αλλαγές που φέρνει το νέο ΕΣΠΑ αφορούν, μεταξύ άλλων, στην αύξηση των πόρων, κατά 2,2 δισ. ευρώ, για τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο (8,1 από 5,9 δισ. ευρώ). Δημιουργείται διακριτό πρόγραμμα για τον «Ψηφιακό Μετασχηματισμό», την «Πολιτική Προστασία» και τη «Δίκαιη Μετάβαση», με νέες Διαχειριστικές Αρχές για το καθένα. Εγκαθιδρύεται νέο, διακριτό πρόγραμμα «Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή», ενώ δικό του ανεξάρτητο πρόγραμμα αποκτά και ο κρίσιμος τομέας της «Ανταγωνιστικότητας», που θα επικεντρωθεί σε δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων. Τέλος, βελτιστοποιείται το πλαίσιο διαχείρισης και συντονισμού για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Αναφορικά με τις παθογένειες του παρελθόντος έχουν αντιμετωπιστεί, ήδη, πολλές από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, όπως η ελαχιστοποίηση των χρόνων στις πληρωμές, η απλούστευση των διαδικασιών στις καταθέσεις των αιτήσεων και στις εγκρίσεις κ.λπ.
Μάλιστα, οι επιχειρήσεις που θα διεκδικήσουν κονδύλια από τις δράσεις της νέας προγραμματικής περιόδου πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πληρωμές στους δικαιούχους των προγραμμάτων δεν θα υπόκεινται σε αφαίρεση ή παρακράτηση, λόγω οφειλών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς ή κατάσχεση στα «χέρια» του Δημοσίου ή τρίτων, ενώ θα καταβάλλονται με προσκόμιση αποδεικτικών φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας.
Πότε θα προκηρυχθούν οι πρώτες δράσεις του νέου ΕΣΠΑ για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (σ.σ. πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα»); Ποια θα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους;
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» αφορά εξ ολοκλήρου στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θα μας δώσει πρόσθετους πόρους για σημαντικές επενδύσεις σε εργαλεία ψηφιοποίησης της παραγωγής, τόνωσης των εξαγωγών και παραγωγής περισσότερης πράσινης ενέργειας -σε ένα περιβάλλον αυξημένου κόστους ενέργειας. Ο ακριβής χρόνος δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά οι δύο πρώτες προσκλήσεις για το «Ανταγωνιστικότητα» αναμένεται να δημοσιευθούν μέσα στο φθινόπωρο, φτάνοντας αθροιστικά το 1 δισ. ευρώ. Θα σχετίζονται με δύο στοχεύσεις, τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ. Προφανώς, δε θα απευθύνονται, αποκλειστικά, σε «πράσινες» και «ψηφιακές» παρεμβάσεις. Για παράδειγμα, κάποιος που θέλει να καλύψει πρόσθετες δαπάνες για την επιχείρησή του, όπως εξοπλισμού, θα μπορεί, αλλά θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές του εγκεκριμένου επιχειρηματικού σχεδίου, όχι το κατά βάση σχέδιο. Στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα θα κατευθυνθούν, συνολικά, παραπάνω από 8 δισ. ευρώ τα επόμενα 5 χρόνια, από το ΕΣΠΑ, το «Ελλάδα 2.0» και τα αγροτικά ταμεία.
Το περίπου 30% των πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027 κατευθύνεται στις Περιφέρειες. Πώς, ακριβώς, θα λειτουργήσει το «μοντέλο» διαχείρισης αυτών των κονδυλίων;
Ηταν δέσμευση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και την κάναμε πράξη. Οι Περιφέρειες έχουν, ήδη, αρχίσει τους σχεδιασμούς τους και πιστεύουμε ότι θα αντεπεξέλθουν στις αυξημένες ευθύνες και θα έχουμε γρήγορη και σωστή απορρόφηση των κοινοτικών πόρων. Εχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στο σύνολο των Περιφερειών και στις Διαχειριστικές Αρχές τους. Αυτή βέβαια η επιλογή συνεπάγεται οργανωτικές αλλαγές. Πρώτα απ’ όλα, συντονισμό των διαφορετικών πηγών χρηματοδότησης, ώστε να προκύπτουν αποτελεσματικές συνέργειες, δημιουργία σύγχρονων μηχανισμών ωρίμανσης έργων (πέραν του ΤΑΙΠΕΔ), νέα διαχειριστικά εργαλεία και ψηφιακά μέσα για την παρακολούθησή τους. Φυσικά, θα στηρίξουμε την ενίσχυση των φορέων με προσωπικό και πρόσθετη τεχνική υποστήριξη. Υπάρχουν αρκετοί διαθέσιμοι πόροι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όπου και αν χρειαστούν. Αυτή η κατανομή πόρων, που συμβαίνει για πρώτη φορά, θα φέρει νέους τρόπους δουλειάς και νέες ταχύτητες για το σωστό αποτέλεσμα, στο σωστό χρόνο.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, που εκτιμάτε ότι θα βρείτε μπροστά σας, στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ και πώς προετοιμάζεστε για την αντιμετώπισή της;
Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας, βλέποντας και την ενεργειακή κρίση που βάλλει την παγκόσμια κοινότητα, είναι να καταφέρουμε το νέο ΕΣΠΑ να έχει άμεσο, θετικό, κοινωνικό αντίκτυπο στους πολίτες (εργαζομένους, νέους, παιδιά, γυναίκες και οικονομικά ασθενέστερους), διευκολύνοντας την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας. Ταυτόχρονα, επιδιώκουμε, μέσω των κοινοτικών πόρων, να τονώσουμε την ελληνική οικονομία, να την κάνουμε πιο εξωστρεφή και περισσότερο αναπτυσσόμενη.
Το ΕΣΠΑ 2021-2027 θα συμβαδίσει με την επικαιρότητα, μέσα από την άμεση ενεργοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης;
Σχεδόν το 1/6 των 20,9 δισ. ευρώ, δηλαδή της κοινοτικής συνδρομής στα 26,2 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, θα κατευθυνθούν στην ενίσχυση της «πράσινης» μετάβασης τομέων της οικονομίας, κατά συνέπεια και στην ενεργειακή της θωράκιση. Το πρόγραμμα «Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή» έχει σχεδιαστεί, προκειμένου να οδηγήσει σε μία πιο πράσινη και ανθεκτική Ελλάδα, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, μέσω των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων, της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνων κ.ά. Ασφαλώς, θα υπάρξουν εμβληματικά έργα, που θα συμβάλλουν, ώστε να καταστεί η Ελλάδα ενεργειακά αυτόνομη. Αυτά, θα σχετίζονται με την ενεργειακή εξοικονόμηση, την τόνωση της ενεργειακής ασφάλειας, την προώθηση των ΑΠΕ, με την ενίσχυση των υποδομών της ηλεκτροκίνησης, κ.ά.
Ποιες πρωτοβουλίες λαμβάνονται για την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων, με απώτερο σκοπό τη μείωση του επενδυτικού κενού; Τι είδους έργα είναι στις άμεσες προτεραιότητες του ΠΔΕ;
Το «σχέδιο Πισσαρίδη» παρουσιάζει έναν ευρύ οδικό χάρτη που, όπως δήλωσε και ο πρωθυπουργός, «θα αποτελέσει το κατευθυντήριο έγγραφο αρχών για τις κυβερνητικές πολιτικές και τις υπουργικές ενέργειες της επόμενης περιόδου. Το ευρύ οικονομικό όραμα, που αποτυπώνεται στο συγκεκριμένο σχέδιο, καθοδηγεί τις τομεακές και περιφερειακές στρατηγικές, που καταρτίζονται για το ΠΔΕ (καλύπτει περίπου το 10% του κρατικού προϋπολογισμού). Αυτές, σχεδιάζονται και υλοποιούνται μέσω τριών χρηματοδοτικών προγραμμάτων, του ΕΣΠΑ, του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος (ΕΠΑ) και του «Ελλάδα 2.0», που υποστηρίζουν τις επενδύσεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Στο ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027 προβλέπεται η διάθεση κεφαλαίων ύψους 26,2 δισ. ευρώ (20,9 δισ. ευρώ από Ε.Ε. και περίπου 5,3 δισ. ευρώ εθνικοί πόροι). Το ΕΠΑ αποτελεί μεσοπρόθεσμο εργαλείο προγραμματισμού για το εγχώριο ΠΔΕ, καλύπτει την περίοδο 2021-2025, με τον προϋπολογισμό του να ανέρχεται στα 10 δισ. ευρώ. Τέθηκε σε ισχύ τον Οκτώβριο του 2019 και θεσπίζει σαφείς διαδικασίες για την επιλογή, την εκτέλεση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση εγχώριων έργων. Τα παραπάνω χρηματοδοτικά «εργαλεία» συμπληρώνονται, όπως προείπα, από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».
«Στόχος μας, η πλήρης απορρόφηση των πόρων του προγράμματος 2014-2020»
Ποιες βασικές εκκρεμότητες υπάρχουν για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2014-2020); Σε ποιο ποσό διαμορφώνονται οι πληρωμές; Σε ποιο ποσοστό ανέρχεται η απορρόφηση των πόρων και ποια θέση καταλαμβάνει η Ελλάδα στην Ε.Ε.-27;
Το 2023 είναι το τελευταίο έτος υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020. Στόχος μας είναι το ασφαλές κλείσιμό τους, δηλαδή η πλήρης απορρόφηση των δεσμευμένων, προγραμματικά, πόρων. Οι Διαχειριστικές Αρχές ακολουθούν τις απαραίτητες διαδικασίες για το ορθολογικό κλείσιμο, σύμφωνα με τα αναλυτικά σχέδια δράσης κάθε προγράμματος. Δουλεύουμε, από κοινού, για την επιτάχυνση και εφαρμογή αυτών των σχεδίων, τόσο σε επίπεδο ανάληψης νομικών συμβάσεων όσο και δαπανών. Η απορρόφηση, μέχρι σήμερα, ανέρχεται σε 71% των δεσμευμένων πόρων (σε όρους Δημόσιας Δαπάνης) ή στο 77% των πόρων της ενωσιακής στήριξης. Οι συνολικές πληρωμές της Ε.Ε. (δηλαδή οι εισροές των κονδυλίων) φτάνουν στο 78% των ενωσιακών πόρων, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 6η θέση. Πρώτη σε απορρόφηση είναι η Ιρλανδία, με το ποσοστό των εισροών να διαμορφώνεται στο 82%. Δεν είμαστε πολύ μακριά, όπως αντιλαμβάνεστε.
Ειδήσεις σήμερα
Fuel pass 2: Oλα τα μυστικά – Δικαιούχοι, ποσά, και διαδικασία – Πότε και ποια ΑΦΜ κάνουν αίτηση