Οπως ανέφερε χθες σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, ετοιμάζει μια επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, με την οποία θα ζητήσει ευρωπαϊκή παρέμβαση προκειμένου να εξηγήσουν οι πολυεθνικές γιατί τιμολογούν διαφορετικά τα ίδια προϊόντα σε διαφορετικές αγορές. «Και η Ευρώπη εκεί έχει τη δυνατότητα κανονιστικά να παρέμβει, γιατί είναι πολύ δύσκολο μια χώρα μεμονωμένα να βάλει ένα πλαίσιο σε πολυεθνικές που πουλούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.

Στο… στόχαστρο

Αλλωστε, πέρα από τους εντατικούς ελέγχους που διενεργεί η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης, οι πολυεθνικές έχουν βρεθεί στο στόχαστρο και της Επιτροπής Ανταγωνισμού το τελευταίο διάστημα. Όπως προκύπτει από τις κλαδικές έρευνες που έχει διενεργήσει, μεγάλη ψαλίδα τιμών παρατηρείται στα απορρυπαντικά, τα οποία στην Ελλάδα πωλούνται έως και 361% ακριβότερα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ στο βρεφικό γάλα οι διαφορές αγγίζουν ακόμα και το 213%! Ωστόσο, μετά την εφαρμογή των μέτρων κατά της ακρίβειας που τέθηκαν σε ισχύ από την 1^η Μαρτίου και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων «κόφτη» 30% στις προωθητικές ενέργειες με αντίστοιχη μείωση των αρχικών τιμών στο ράφι για κατηγορίες, όπως απορρυπαντικά, είδη προσωπικής υγιεινής, βρεφικές πάνες και καθαριστικά τιμές, οι τιμές έχουν υποχωρήσει μεν, αλλά απέχουν ακόμα από αυτές των άλλων χωρών της Ε.Ε.

Crash test

Οπως προκύπτει από έρευνα που διενήργησε ο «Ε.Τ.» συγκρίνοντας τις τιμές των ίδιων απορρυπαντικών από μεγάλα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ σε 6 διαφορετικές χώρες, η Ελλάδα είναι μέσα στις δύο ακριβότερες αγορές.

Ενδεικτικά, οι ταμπλέτες για πλυντήριο πιάτων γνωστής πολυεθνικής εταιρίας πωλούνται στη χώρα μας κατά 130% ακριβότερα σε σχέση με την «ακριβή» Αγγλία και κατά 112% με την Ιταλία. Συσκευασία με 26 ταμπλέτες κοστίζει στην Ελλάδα 13,96 ευρώ (από 15,98 ευρώ πριν τα μέτρα), όταν στο Ηνωμένο Βασίλειο συσκευασία με 51 ταμπλέτες -δηλαδή σχεδόν οι διπλάσιες- διατίθενται στην τιμή των 11,5 ευρώ (σ.σ. έχει γίνει η μετατροπή από βρετανική λίρα σε ευρώ) και στη Γερμανία οι 50 ταμπλέτες πωλούνται έναντι 12,55 ευρώ. Εν ολίγοις, οι Ελληνες πληρώνουν τη μια ταμπλέτα 0,53 ευρώ , οι Αγγλοι 0,23 ευρώ, οι Ιταλοί 0,25 ευρώ, οι Γερμανοί 0,29 ευρώ, οι Γάλλοι 0,30 ευρώ και οι Ισπανοί 0,37 ευρώ. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι οι πολυεθνικές, αν και διαθέτουν απορρυπαντικά σε όλα τα μεγέθη, σε κάθε αγορά που δραστηριοποιούνται πωλούν διαφορετικές σε μέγεθος συσκευασίες, δηλαδή δεν υπάρχει ακριβής αντιστοιχία στις συσκευασίες.

Αντίστοιχα υψηλή είναι η τιμή του υγρού απορρυπαντικού για πλύσιμο ρούχων με την απόκλιση μεταξύ της Ελλάδας και της φθηνότερης χώρας, εν προκειμένω της Αγγλίας, να αγγίζει το 75%. Ετσι, υγρό απορρυπαντικό (70 μεζούρες) στοιχίζει στην Ελλάδα 19,45 ευρώ, δηλαδή 0,28 ευρώ η μεζούρα και στη Μεγάλη Βρετανία το ίδιο απορρυπαντικό σε λίγο μικρότερη ποσότητα (51 μεζούρες) κοστίζει μόλις 10,35 ευρώ ήτοι 0,20 ευρώ η μεζούρα. Η μόνη χώρα που ξεπερνά την Ελλάδα είναι η Ιταλία, όπου η συσκευασία με 45 μεζούρες πωλείται στην τιμή των 17,99 ευρώ (0,40 η μεζούρα). Ετσι, καταρρίπτεται η δικαιολογία των πολυεθνικών βιομηχανιών ότι όσο μεγαλύτερη είναι η συσκευασία τόσο φθηνότερο είναι το προϊόν.

Πρωταθλητές

Πρωταθλήτρια ακρίβειας αναδεικνύεται η χώρα μας και στα αφρόλουτρα, καθώς προϊόν πολυεθνικού κολοσσού στοιχίζει 4,78 ευρώ (από 5,98 ευρώ έως τις 29 Φεβρουαρίου 2023), τη στιγμή που στη Γερμανία το ίδιο ακριβώς πωλείται στα 2,45 ευρώ, δηλαδή κατά 95,1% φθηνότερα, και στην Αγγλία η συσκευασία των 500 ml κοστίζει μόλις 2,01 ευρώ (στην αναλογία των 650 ml η τιμή του διαμορφώνεται στα 2,6 ευρώ).

Βαθιά το χέρι στην τσέπη βάζουν οι Ελληνες γονείς για να αγοράσουν βρεφικές πάνες για τα μωρά τους σε σχέση με τους καταναλωτές των άλλων χωρών. Ενα πακέτο πάνες (66 τεμάχια) πασίγνωστης εταιρίας πωλείται στη χώρα μας στα 32,67 ευρώ (από 38,48 ευρώ πριν τα μέτρα), δηλαδή στα 0,50 ευρώ το τεμάχιο έναντι 0,31 ευρώ στην Αγγλία, 0,41 ευρώ στην Ιταλία και 0,44 ευρώ το τεμάχιο στη Γαλλία. Αντίθετα, ακριβότερες εμφανίζονται η Ισπανία (0,54 ευρώ το τεμάχιο) και η Γερμανία (0,53 ευρώ το τεμάχιο). Από τις τιμές αυτές προκύπτει ότι στην Ελλάδα οι βρεφικές πάνες είναι κατά 61,3% ακριβότερες συγκριτικά με του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μεγάλη «ψαλίδα» υπάρχει και σε τρόφιμα

Μεγάλη «ψαλίδα» παρατηρείται και στις τιμές ορισμένων τροφίμων, όπως για παράδειγμα το φυτικό γάλα αμυγδάλου. Στην Ελλάδα, η τιμή προϊόντος μεγάλης πολυεθνικής διαμορφώνεται στα 2,98 ευρώ, υψηλότερα κατά 49,7% σε σχέση με την Ισπανία, όπου κοστίζει 1,99 ευρώ το λίτρο. Το ίδιο ρόφημα πωλείται στην Αγγλία 2,30 ευρώ, στη Γαλλία στα 2,39 ευρώ, στη Γερμανία στα 2,69 ευρώ και στην Ιταλία στα 3,59 ευρώ.

Μικρότερη είναι η διαφορά στα ζυμαρικά γνωστής βιομηχανίας. Μακαρόνια Νο5 (500 γραμμάρια) κοστίζουν στην Ελλάδα 1,30 ευρώ, τη στιγμή που στη Γαλλία διατίθενται στην τιμή των 1,09 ευρώ και στην Ιταλία στα 1,25 ευρώ. Αρκετά υψηλότερες είναι οι τιμές του ίδιου προϊόντος στην Αγγλία (1,61 ευρώ), στην Ισπανία (2,05 ευρώ) και στη Γερμανία (2,19 ευρώ).

Πάντως, παρά το γεγονός ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης οι τιμές των προϊόντων που παράγουν οι πολυεθνικές είναι υψηλότερες στην Ελλάδα και την Ισπανία, σε ορισμένα τρόφιμα καταγράφονται μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Για παράδειγμα, ψαροκροκέτες γνωστής εταιρίας (15 τεμάχια) που στην Ισπανία κοστίζουν 4,49 ευρώ, στην Ελλάδα αγγίζουν τα 6,65 ευρώ (+48,1%), ενώ και δημητριακά μεγάλης πολυεθνικής πωλούνται στη χώρα μας στα 4,82 ευρώ και στην Ισπανία μόλις 3,25 ευρώ, δηλαδή κατά 32,6% φθηνότερα.

Πώς μπορεί να επιβληθεί πλαφόν

Εκπρόσωποι των βιομηχανιών μιλώντας στον «Ε.Τ.» παραδέχονται ότι υπάρχουν διαφορές στις τιμές των ίδιων προϊόντων από χώρα σε χώρα, ωστόσο επισημαίνουν ότι η τελική τιμή ενός προϊόντος επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως είναι ο ΦΠΑ, ο όγκος πωλήσεων που πραγματοποιείται σε κάθε αγορά, αλλά και το μεταφορικό κόστος από τη χώρα παραγωγής στις χώρες κατανάλωσης. «Η διανομή των προϊόντων λιανικής σε πολλές από τις χώρες γίνεται με κεντρικές παραδόσεις, ενώ στην Ελλάδα πρέπει να πάμε στο τελευταίο κατάστημα στο βουνό, στα νησιά, παντού. Εχει ένα διαφορετικό κόστος. Και δεν είναι μόνο αυτό. Υπάρχουν και διαφορετικοί ΦΠΑ. Εχουμε έναν από τους υψηλότερους ΦΠΑ της Ευρώπης», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» ανώτατο στέλεχος πολυεθνικής εταιρίας.

Υπάρχουν ρυθμίσεις

Πάντως, σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, υπάρχουν ήδη νομοθετημένες ρυθμίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως προς την τιμή του προϊόντος όταν φεύγει από τη χώρα παραγωγής στις θυγατρικές στις άλλες αγορές. «Είναι το λεγόμενο transfer pricing policy, το οποίο είναι άρτια νομοθετημένο. Ολες οι πολυεθνικές είναι υποχρεωμένες κάθε χρόνο να έχουν έναν φάκελο για τη μεθοδολογία που ακολουθούν στο transfer pricing σε κάθε χώρα και όλο αυτό υποβάλλεται στις οικονομικές αρχές των χωρών που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση», εξηγεί.

Προσθέτει, δε, ότι αυτό που δεν υπάρχει σε επίπεδο Ευρώπης, είναι ο έλεγχος στην εμπορική πολιτική που ακολουθεί το υποκατάστημα κάθε πολυεθνικής εταιρίας, στη συνεργασία του με την εφοδιαστική αλυσίδα και το λιανεμπόριο.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ίδιες πηγές αναφέρουν στον «Ε.Τ.» ότι η Κομισιόν θα μπορούσε να παρέμβει στην εμπορική πολιτική των εταιριών, ορίζοντας ένα ποσοστό, το οποίο οι πολυεθνικές δεν μπορούν να ξεπερνούν στη διαφορά τιμής από χώρα σε χώρα. «Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υποχρεώσει τις εταιρίες η διαφορά της τιμής από χώρα σε χώρα, όταν φεύγει από τη χώρα παραγωγής, να μην ξεπερνά το 10% ή 15%. Για παράδειγμα, ένα απορρυπαντικό που πωλείται 15 ευρώ, να μην κοστολογείται πάνω από 16,5 ή 17,25 ευρώ».

Θέσπιση κανόνων

Επιπλέον, θα μπορούσαν να τεθούν κάποιοι κανόνες και όσον αφορά στα κριτήρια των παροχών, αλλά και στο μέγεθος της τιμής πώλησης σε σχέση με τις προωθητικές ενέργειες. «Σε κάποιες χώρες η τιμή πώλησης είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από τις άλλες για το ίδιο προϊόν της ίδιας πολυεθνικής εταιρίας και από εκεί και πέρα σε άλλη χώρα δεν γίνονται πολλές προωθητικές ενέργειες και προσφορές και σε άλλη χώρα γίνονται μεγαλύτερες. Κι εκεί ενδεχομένως να μπορούσε να υπάρξει κάποια κοινοτική νομοθεσία, αντίστοιχη με αυτή που εφαρμόζεται εδώ και δύο μήνες στην Ελλάδα, με τον περιορισμό των προωθητικών ενεργειών», καταλήγει στέλεχος της αγοράς.

Οι τιμές σε Ελλάδα και Ευρώπη