Γράφει ο Κώστας Κατίκος

Ανάμεσα στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για τις αλλαγές στα επιδόματα και τις παροχές ανεργίας που παρουσίασε χθες ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, προβλέπεται η ριζική αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ και η επανεκκίνηση της «παγωμένης» για μια δεκαετία στεγαστικής πολιτικής που θα δίνει έμφαση στα νέα ζευγάρια για την απόκτηση στέγης με ευνοϊκές προϋποθέσεις και πάντως με πολύ πιο ελκυστικούς όρους από αυτούς των τραπεζών.

Αναδιοργάνωση

Στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης ο ΟΑΕΔ (που αλλάζει όνομα και θα λέγεται Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης-ΔΥΠΑ) δρομολογεί «μια αναβαθμισμένη στεγαστική πολιτική», όπως αναφέρει το νομοσχέδιο, με στόχο την «αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της περιουσίας του πρώην ΟΕΚ που έχει περιέλθει στον Οργανισμό, αλλά και την ανάπτυξη πολιτικής που θα διευκολύνει τη στέγαση για χιλιάδες εργαζομένους, και ιδιαίτερα τους νέους».

Η νέα στεγαστική πολιτική θα περιλαμβάνει την εκμίσθωση ακινήτων που κατέχει ο ΟΑΕΔ-ΟΕΚ και την ανοικοδόμησή τους με δαπάνες του μισθωτή, τη δυνατότητα αγοράς ακινήτων από τον οργανισμό και τη σύμπραξη με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την ανέγερση κατοικιών που θα μπορούν να διατεθούν σε νέα ζευγάρια κ.ά.

Πόροι

Σύμφωνα με στοιχεία του συλλόγου των εργαζομένων ΟΕΕ-ΟΕΚ, οι εισφορές υπέρ των καταργηθέντων οργανισμών Εστίας και ΟΕΚ, που καταβάλλουν ετησίως οι μισθωτοί με ασφάλιση ΙΚΑ, ανέρχονταν στα 220 εκατ. ευρώ ως το 2020 με την πρώτη μείωση εισφορών που έγινε τότε (κατά 0,90%), ενώ μετά τη δεύτερη μείωση εισφορών (κατά 3%) τα έσοδα περιορίστηκαν κοντά στα 100 εκατ. ευρώ ετησίως, καθώς η εισφορά 0,85% υπέρ του πρώην ΟΕΚ καταργήθηκε και έμεινε το 0,35% της εισφοράς υπέρ Εστίας.

Ωστόσο, η επί δεκαετία πληρωμή των εισφορών αυτών στο ακέραιο δημιούργησε ένα αποθεματικό της τάξης των 350 εκατ. ευρώ, το οποίο μπορεί να είναι τοποθετημένο στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά αποτελεί κεφάλαιο των εργαζομένων και «προίκα» για να πάρουν σπίτια τα νέα ζευγάρια μέσα από τη νέα στεγαστική πολιτική που θα ξεκινήσει στον νέο ΟΑΕΔ.

Στο τραπέζι

Η στεγαστική συνδρομή στα νέα ζευγάρια θα μπορούσε να είναι με τη μορφή επιδότησης επιτοκίου για χαμηλότοκο τραπεζικό δάνειο ή ενοικίαση παλαιών κατοικιών με χαμηλό μίσθωμα, ή ακόμη και η άτοκη διευκόλυνση για όσους έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα. Ο τρόπος που θα εφαρμοστούν τα στεγαστικά προγράμματα θα εξεταστεί μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου από τον νέο ΟΑΕΔ.

Μια από τις ενδιαφέρουσες προτάσεις που έχει καταθέσει στον ΟΑΕΔ ο σύλλογος εργαζομένων των δύο πρώην οργανισμών είναι ότι η επανεκκίνηση των στεγαστικών προγραμμάτων για σπίτια σε νέους θα μπορούσε να συνδυαστεί από τα θεμέλια κιόλας με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στις στέγες για ενεργειακή αυτάρκεια, που είναι ιδιαίτερα επίκαιρο σήμερα!

Ο ΟΟΣΑ είχε προτείνει από το 2016 την επανέναρξη των στεγαστικών προγραμμάτων με 500 εκατ. ευρώ ετησίως, που θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του ΑΕΠ κατά μισή μονάδα και την ταχύτερη μείωση της ανεργίας, αλλά οι συστάσεις του τότε αγνοήθηκαν.

Επίδομα ανεργίας σε όσους πιάνουν δουλειά και μπλόκο στους… κατ’ επάγγελμα ανέργους

Αλλάζουν όλα για 1 εκατ. ανέργους με το νομοσχέδιο που παρουσίασε χθες ο κ. Χατζηδάκης. Οσοι βρίσκουν δουλειά κατά την περίοδο καταβολής του επιδόματος ανεργίας, θα συνεχίσουν να εισπράττουν το 50% του επιδόματος για όσο διάστημα απομένει μέχρι τη λήξη της περιόδου καταβολής του. Για παράδειγμα, ένας άνεργος που θα επιδοτούνταν με 400 ευρώ το μήνα για 9 μήνες, αλλά βρήκε δουλειά στους πρώτους 4 μήνες της ανεργίας του, θα συνεχίσει να λαμβάνει ως εργαζόμενος μαζί με το μισθό του και το 50% του επιδόματος, δηλαδή 200 ευρώ το μήνα για τους 5 μήνες που υπολείπονται από την αρχική επιδότηση.

Για τους μακροχρόνια ανέργους, και δη όσους είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ πάνω από 5 χρόνια χωρίς να έχουν βρει απασχόληση, θα χορηγείται εφάπαξ ενίσχυση 300 ευρώ μόλις φτιάξουν μαζί με τους εργασιακούς συμβούλους το ατομικό σχέδιο δράσης για να βρουν δουλειά.

«Πέναλτι»

Επίσης, εισάγονται κυρώσεις με διακοπή του επιδόματος ανεργίας για 2 έτη αν ο άνεργος αρνηθεί 3 φορές θέση εργασίας ανάλογη των προσόντων και της προηγούμενης απασχόλησής του, ενώ αν αρνηθεί να συμμετέχει σε κατάρτιση θα στερείται του επιδόματος ανεργίας για 6 μήνες. Το μέτρο ενεργοποιείται μέσα από ήδη ψηφισμένο νόμο (το νόμο 1545 που ψηφίστηκε το 1985 επί ΠΑΣΟΚ και Β. Γιαννόπουλου στο υπ. Εργασίας). Για τους ανέργους που όπως ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης γράφονται στον ΟΑΕΔ όχι για να βρουν δουλειά, αλλά για να έχουν πρόσβαση σε μια σειρά από άλλες παροχές, θεσπίζονται στο εξής εισοδηματικά κριτήρια, για να μπει τέλος στην εξαπάτηση και στην κατάχρηση πόρων που προορίζονται για όσους έχουν πραγματική ανάγκη.

Με κριτήρια

Οι παροχές που θα δικαιούνται οι άνεργοι με εισοδηματικά κριτήρια είναι:

* Μοριοδότηση σε προκηρύξεις μέσω ΑΣΕΠ

* Ελεύθερη είσοδο σε αρχαιολογικούς χώρους/μουσεία

* Μοριοδότηση σε προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα

* Παροχές δικαιούχων ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος

* Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανέργων έως 29 ετών*

* Παροχές ασθένειας σε είδος στους ανέργους 29-55 ετών*

* Παροχές ασθένειας σε είδος στους μακροχρόνια ανέργους 55 ετών και άνω*

* Δυνατότητα συμμετοχής στο Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού

* Δυνατότητα συμμετοχής στο κατασκηνωτικό πρόγραμμα

* Δυνατότητα συμμετοχής στο Πρόγραμμα Επιταγών Αγοράς Βιβλίων

* Δωρεάν μετακίνηση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς

* Προαιρετική ασφάλιση μακροχρονίων ανέργων για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος

(*) Προσοχή: Για τις παροχές ασθένειας και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη οι άνεργοι που δεν πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια θα έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα Υγείας.

 Ελεύθερα…

Οι παροχές που θα δικαιούνται οι άνεργοι χωρίς εισοδηματικά κριτήρια είναι:

* Επίδομα ανεργίας

* Συμμετοχή σε ενεργητικές πολιτικές (απασχόληση, κατάρτιση, συμβουλευτική).

Παραμένουν ως έχουν οι προϋποθέσεις για παροχές όπως το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας το βοήθημα για αυτοτελώς και ανεξάρτητα απασχολούμενους, το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο ρεύματος, η έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ και το επίδομα θέρμανσης (που έχουν εισοδηματικά κριτήρια), η υπαγωγή σε ρυθμίσεις δανείων που κρίνεται από τα δικαστήρια και οι

διάφορες παροχές από δήμους, επιχειρήσεις κ.λπ.

Εικονικές εγγραφές

Από τους μακροχρόνια ανέργους, το 33% παραμένει για περισσότερα από 5 χρόνια, και περισσότεροι από 50.000 είναι εγγεγραμμένοι πάνω από 10 χρόνια.

Πολλές εγγραφές είναι «εικονικές», μια που οι «άνεργοι» έχουν εισοδήματα ως και 300.000 ευρώ. Σύμφωνα με περιπτώσεις που αποκάλυψε ο κ. Χατζηδάκης, στα μητρώα του ΟΑΕΔ βρέθηκαν:

* 55χρονη άνεργη για 123 μήνες με οικογενειακό εισόδημα 250.000 ευρώ

* 56χρονη άνεργη για 140 μήνες με οικογενειακό εισόδημα 160.000 ευρώ

* 61χρονος άνεργος επί 230 μήνες με εισόδημα 70.000 ευρώ.

Τα εισοδηματικά κριτήρια που θα πρέπει να πληρούν στο εξής (σ.σ.: από την ψήφιση του νέου νόμου και μετά) όλοι οι εγγεγραμμένοι άνεργοι για να έχουν δικαίωμα χρήσης των αντίστοιχων παροχών είναι αυτά που ισχύουν για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης, δηλαδή το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους, πραγματικό και τεκμαρτό, να μην υπερβαίνει τις 14.000 ευρώ για άγαμο και τις 20.000 ευρώ για έγγαμο, με προσαύξηση κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Για τη μονογονεϊκή οικογένεια το όριο ετήσιου εισοδήματος ανέρχεται σε 23.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο μετά το πρώτο.

 Το προφίλ των… μόνιμων ανέργων του ΟΑΕΔ