Ο πρώην υπουργός και βουλευτής Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ ασκεί σκληρή κριτική στην κυβέρνηση, ανησυχεί ότι η προανακριτική για τον κ. Παπαγγελόπουλο θα καταλήξει σε μάχες δικαστών με δικαστές και θεωρεί την αποτίμηση για την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ αναγκαία.

Ποια πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη σας, η θέση της Ελλάδας στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή; 

Η τουρκική εισβολή είναι ένας νέος πόλεμος σε μια ερειπωμένη χώρα, που οξύνει την ανθρωπιστική κρίση και προσθέτει ήδη νεκρούς και νέους πρόσφυγες. Για τη χώρα μας, χρειάζεται προσοχή και στάση αρχών, επιδιώκοντας η Ε.Ε. να ενεργοποιηθεί ουσιαστικά στην καταδίκη της τουρκικής εισβολής και στην αναζήτηση μακροπρόθεσμων λύσεων στη Μέση Ανατολή. Η προχθεσινή ανακοίνωση ήταν άτολμη και άνευ επιπτώσεων. Πολύ χειρότερη βέβαια η στάση των ΗΠΑ, που ουσιαστικά βάζει πλάτες στην Τουρκία. Η «καλή» μέρα φάνηκε από το πρωί, με την κυνική επιστολή Τραμπ και τελείωσε με τη συμφωνία που ονομάστηκε «κατάπαυση του πυρός» αλλά δίνει στον Ερντογάν ό,τι ήθελε, σε βάρος του μαρτυρικού λαού του Κουρδιστάν.

Η παρελθούσα ανάλυση για μια Ελλάδα που «θα μπορούσε να εξέλθει γεωστρατηγικά ενισχυμένη», δεν επιβεβαιώνεται. Οικονομικό μέγεθος, πληθυσμιακά δεδομένα, γεωγραφία, έκταση, όλα συνηγορούν στο ότι η Τουρκία θα παραμείνει προνομιακός στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ. Για αυτό μετά τη Μεταπολίτευση όλες οι κυβερνήσεις, παρά τον ατλαντικό προσανατολισμό της χώρας, αναζητούσαν πολυδιάστατα ερείσματα στην εξωτερική πολιτική. Η συμφωνία των Πρεσπών πέτυχε να αρθεί μια δυνητική εστία αστάθειας, σε μια περίοδο που στην ευρύτερη περιοχή πολλαπλασιάζονται οι πολεμικές συγκρούσεις.

Ασκείτε κριτική στην κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού/προσφυγικού. Τι θα κάνατε εσείς σήμερα; 

Το πρόβλημα της κυβέρνησης δεν είναι οι ροές. Εξάλλου το 2015 η χώρα είχε δεχθεί, εν μέσω οικονομικής κρίσης, 850.000 πρόσφυγες ενώ το πρώτο δεκάμηνο του 2019 περίπου 45.000. Σχεδόν το ένα εικοστό! Το πρόβλημά της είναι ότι η Ν.Δ. είχε «μάθει αλλιώς» το ακροατήριό της. Δημαγωγούσε ότι τους πρόσφυγες δημιουργούσε η ανεκτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ! Τώρα που η πραγματικότητα και το διεθνές δίκαιο θέτουν άλλες απαιτήσεις, ο πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να εμφανιστεί στον ΟΗΕ με γραμμή ΣΥΡΙΖΑ, παραδεχόμενος ότι τους πρόσφυγες τους γεννά ο πόλεμος. Δηλαδή είναι αντικειμενικό γεωπολιτικό δεδομένο. Βέβαια φρόντισε αυτή η εικόνα να παίξει όσο το δυνατόν λιγότερο στο εσωτερικό και στα φιλικά ΜΜΕ.

Την ίδια στιγμή η ακροδεξιά πτέρυγα στη Ν.Δ. επιχειρεί να καθορίσει γραμμή Σαλβίνι, αποτροπής και απωθήσεων, φέρνοντας ξανά στο νου εποχές Σαμαρά και την τραγωδία στο Φαρμακονήσι. Ακολουθώντας τους λεκτικά, ο πρωθυπουργός είπε προχθές στην εκδήλωση για την… επέτειο των Περσικών Πολέμων ότι η πρόκληση των καιρών δεν είναι οι στρατιές του Ξέρξη αλλά «τα κύματα προσφύγων και μεταναστών που μας πολιορκούν»! Ο πλέον άκαιρος παραλληλισμός που δίνει πάτημα στους ακροδεξιούς! Με ένα πόδι σε κάθε βάρκα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πασχίζει να συγκεράσει πολιτικές αντιφατικές.

Πού διαφωνείτε με την πρόταση της κυβέρνησης για ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού; Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο πολιτικής απομόνωσης του ΣΥΡΙΖΑ;

Τόσο ευαίσθητα θέματα, που αφορούν τη διαμόρφωση της δημοκρατικής αρχής στο εσωτερικό αλλά και την ενωτική έκφραση του Ελληνισμού στο εξωτερικό, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με όρους «απομόνωσης» των πολιτικών αντιπάλων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκε στο ζήτημα αυτό θεσμικά διαμορφώνοντας μέσα από διάλογο πρόταση ώστε να διευκολυνθούν να ψηφίζουν οι Ελληνες του εξωτερικού. Συζητάει τις προτάσεις που ακούγονται, με μοναδικό κριτήριο να μην υπονομευθεί η βαρύτητα της ψήφου των Ελλήνων πολιτών που ζουν εντός της χώρας. Εγκριτοι επιστήμονες έχουν υποδείξει την προοπτική η όποια λύση να αναζητηθεί στην αλλαγή του κώδικα ιθαγένειας.

Ταυτιστήκατε, ως κόμμα εννοώ, και στηρίζετε απολύτως τον κ. Παπαγγελόπουλο. Τι περιμένετε να βγει από την προανακριτική;

Η κυβέρνηση προτιμούσε -πιστεύω- να κλείσει το θέμα, αλλά υποχώρησε στην πίεση Σαμαρά. Τώρα δεν της μένει παρά να ποντάρει στην αλλαγή συζήτησης για να θολώσει το πραγματικό σκάνδαλο δισεκατομμυρίων, το σκάνδαλο Novartis, που ακόμα και ο κ. Μητσοτάκης έχει παραδεχτεί ότι είναι υπαρκτό. Δεν θα επιτρέψουμε φυσικά να κουκουλωθεί.

Φοβούμαι ότι στις συνεδριάσεις της επιτροπής θα προκύψει εικόνα ακραίου εξευτελισμού, καθώς θα παρακολουθήσουμε συγκρούσεις δικαστών με δικαστές. Η κατ’ ευφημισμόν ανεξάρτητη Δικαιοσύνη σπαράσσεται, σε σημαντικό βαθμό, από διαμάχες και κυκλώματα.

Υπάρχει πεδίο συνεννόησης με την κυβέρνηση στα θέματα της Παιδείας ή απλώς θα συμφωνήσετε ότι διαφωνείτε; 

Τα θέματα της Παιδείας συνιστούν αυτό που ονομάζεται κοινό καλό. Συνεπώς, παρά τις διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές αφετηρίες πρέπει να επιδιώκουμε και να επιτυγχάνουμε συνεννόηση.

Ετσι λειτούργησα ως υπουργός Παιδείας, με σεβασμό πάντοτε στον πολιτικό αντίπαλο. Βασική προϋπόθεση συναινετικής πολιτικής είναι να συμφωνούμε ότι προέχει η ενίσχυση και ο εκδημοκρατισμός της δημόσιας εκπαίδευσης. Για αυτό ακόμα και μέσα στα Μνημόνια, πετύχαμε το αδιανόητο μέχρι τότε: να ανοίξουν τα σχολεία στην ώρα τους με βιβλία και καθηγητές στη θέση τους και αυξήσαμε την κρατική επιχορήγηση προς την εκπαίδευση.

Ο διάλογος πρέπει να γίνει στην κοινωνία και στη Βουλή, όπου η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων αποτελεί το φυσικό χώρο. Ανοιχτός, χωρίς κόλπα και αυταρχισμούς, χωρίς μεθόδους κακής νομοθέτησης, όπως ήδη συνέβη, όπου σε νομοσχέδια για την Υγεία και την ανάπτυξη φυτεύονται τροπολογίες με σημαντικές ρυθμίσεις που αποδυναμώνουν τη δημόσια εκπαίδευση. Αυτές πουθενά δεν συζητήθηκαν, την ίδια ώρα που η υπουργός μας καλούσε -προσχηματικά- σε διάλογο…

«Κανείς στον ΣΥΡΙΖΑ δεν φοβάται τη συζήτηση και την αυτοκριτική»

Τελικά, ήσασταν ή όχι έτοιμοι το 2015 για να κυβερνήσετε; Γιατί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγει την ουσιαστική αποτίμηση της κυβερνητικής περιόδου;

Κανείς στον ΣΥΡΙΖΑ δεν φοβάται τη συζήτηση και την αυτοκριτική. Είναι διαδικασίες βαθιά ριζωμένες στη ζωή των κομμάτων της δικής μας Αριστεράς. Η κριτική αποτίμηση της κυβερνητικής θητείας είναι αναγκαία προκειμένου να υπερασπιστούμε πειστικά τα θετικά στοιχεία -μην ξεχνάμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε τη χώρα από τα Μνημόνια- και να διορθώσουμε λάθη.

Οσο για το 2015: Η προετοιμασία ενός κόμματος να κυβερνήσει είναι διαρκής και εξαρτάται από αντικειμενικούς και υποκειμενικούς παράγοντες. Το 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε ένα ρεύμα δημοκρατικής ανατροπής σε συνθήκες κοινωνικής απόγνωσης. Να σας θυμίσω την αποκάλυψη Σόιμπλε, ότι ο Αντώνης Σαμαράς παρακαλούσε την ίδια ώρα τους δανειστές για «τάιμ άουτ» στο πρόγραμμα, ώστε να ξεγελάσει τους πολίτες, να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να συνεχίσει το πρόγραμμα. Για λόγους ηθικής και πολιτικής ευθύνης ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούσε να αφήσει να εξελιχθεί αυτό το σχέδιο.

Οι εκλογές του Ιανουαρίου ήταν εντολή να βγει η χώρα από τα Μνημόνια χωρίς να βγει από το ευρώ. Αυτή την πορεία ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να σταθμίζει πάντοτε σωστά τους συσχετισμούς δυνάμεως. Επιδίωξε τη λαϊκή παρέμβαση και όταν υπήρξε συμβιβασμός, προσέφυγε τον Σεπτέμβριο του ‘15 στον λαό.

Είστε υπέρ της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς το Κέντρο; 

Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε την εμπιστοσύνη των πολιτών ως κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κατορθώνοντας με τη φυσιογνωμία και το πρόγραμμά του να εκφράσει ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις και πολιτικές ευαισθησίες. Η αμφίπλευρη διεύρυνση και διαμόρφωση κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών είναι στοιχείο της φυσιογνωμίας του.

Δεν θέλουμε φυσικά να γίνουμε ΠΑΣΟΚ, δηλ. ένα κόμμα που καταπίνει και αλέθει αντιφατικά και αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, εξυπηρετώντας το μοντέλο μονοκομματικής αυτοδυναμίας που οδήγησε στην κρίση. Για αυτό επιδιώκουμε ευρύτερη προοδευτική συμμαχία με ραχοκοκαλιά τον ΣΥΡΙΖΑ, ξεκάθαρες πολιτικές αρχές και ουσιαστική συζήτηση στις οργανώσεις και το Συνέδριο. Ετσι θα πετύχουμε να ενταχθούν στο κόμμα -και μάλιστα σε συνθήκες κρίσης του πολιτικού συστήματος- χιλιάδες πολίτες, νέοι κυρίως, που θα διαμορφώσουν μια καινούργια, καθαρή, δημιουργική σχέση με την πολιτική.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής