Στη συνάντηση στην οποία συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Μ. Γραφάκος και ο Γενικός Γραμματέας ΕΟΑΝ ΟΤΑ Γ. Σιδέρης, ο Περιφερειάρχης προσδιόρισε τους στόχους και τις προτεραιότητες της Περιφέρειας Αττικής.

Είναι ιστορική πρόκληση για εμάς να βρούμε λύσεις

Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε ότι η συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Πρώτου και Δεύτερου Βαθμού με την Κεντρική Διοίκηση μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Μάλιστα χαρακτήρισε ως ιστορική πρόκληση την ανάγκη επίλυσης ενός προβλήματος που ταλαιπωρεί χρόνια την Αττική και σημείωσε ότι αιρετοί και κεντρική διοίκηση φέρουν τεράστια ευθύνη για να βρεθούν λύσεις. Στη συνέχεια επισήμανε ότι το ζήτημα της ανακύκλωσης αποτελεί βασική προτεραιότητα της Περιφέρειας Αττικής και για το λόγο αυτό στοχεύει το 2020 να είναι έτος ανακύκλωσης.

Στο πλαίσιο αυτό ενημέρωσε πως πριν από μερικές ημέρες, στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, ζήτησε από όλες τις παρατάξεις να καταθέσουν τις δικές τους ολοκληρωμένες προτάσεις, για το ζήτημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Αττικής, προκειμένου να ληφθούν υπόψιν, στην κατάρτιση του τελικού σχεδίου.

«Στοχεύουμε εντός του 2020 να έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του 50% των δράσεων, ώστε να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2021. Να επιτύχουμε την οργάνωση δικτύων συλλογής βιοαποβλήτων σε όλους τους Δήμους και να έχουν δρομολογηθεί έως το τέλος της θητείας μας όλες οι δράσεις ώστε να σταματήσει η ταφή ανεπεξέργαστων απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ. Γνωρίζω καλά πως δεν είναι εύκολη υπόθεση να δώσουμε μέσα σε ελάχιστο χρόνο λύσεις σε ένα πρόβλημα που μας ταλαιπωρεί χρόνια. Αποτελεί όμως ιστορική πρόκληση και ευκαιρία να συμβάλουμε στη διάρκεια της θητείας μας, στη δημιουργία ενός σύγχρονου σύστημα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Ας γίνει λοιπόν η σημερινή μας συνάντηση η αφετηρία, το πρώτο βήμα, για να κάνουμε τους Δήμους της Αττικής, πρωταθλητές στην ανακύκλωση. Με τους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών, στην πρώτη γραμμή» σημείωσε ο Γ. Πατούλης.

Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος Μ. Γραφάκος αρμόδιος για θέματα διαχείρισης αποβλήτων κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα αναθεώρησης του περιφερειακού σχεδιασμού με στόχευση την αύξηση του όγκου των ανακυκλώσιμων υλικών. Επιπλέον ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα έχει υποστήριξη από τεχνικά κλιμάκια της Ε.Ε. για την σύνταξη των νέων αναθεωρημένων Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων.

Ο επιστημονικός σύμβουλος της Περιφέρειας Β. Μιχαλόπουλος παρουσίασε την υφιστάμενη κατάσταση καθώς και τους στόχους που πρέπει να πιάσει η χώρα μας προκειμένου να σταματήσει να είναι ουραγός της Ευρώπης.

Κατά τη συζήτηση οι δήμαρχοι αναφέρθηκαν στο προβλήματα που αντιμετωπίζουν εστιάζοντας στις ελλείψεις σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό, στην ανεπαρκή χρηματοδότηση αλλά και στο σοβαρό ζήτημα που δυσχεράνει τη λειτουργία τους και σχετίζεται με τις χρήσεις γης και γενικότερα τις χωροταξικές αδυναμίες.

Οι στόχοι της Περιφέρειας

Ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του αναφέρθηκε στους στόχους, αλλά και στα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης του σχεδιασμού της Περιφέρειας. Ειδικότερα σημείωσε ότι:

• Εντός του 2020 θα έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του 50% των δράσεων οι οποίες ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2021
• Έως το τέλος της θητείας θα μειωθεί το υπόλειμμα του μπλε κάδου από 40-50% (σήμερα είναι 20%)
• Θα επιτευχθεί η οργάνωση δικτύων συλλογής βιοαποβλήτων σε όλους τους Δήμους
• Θα δρομολογηθούν έως το τέλος της θητείας όλες οι δράσεις ώστε να σταματήσει η ταφή ανεπεξέργαστων απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ
• Τα οικονομικά οφέλη από την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία πολλών μικρών δράσεων και «πράσινων» θέσεων εργασίας.

Το σχέδιο για τη μείωση των απορριμμάτων που θάβονται

Ο Γ. Πατούλης ανέπτυξε και τους άξονες σύμφωνα με τους όποιους θα υλοποιηθεί ο στόχος το 2020 να αποτελέσει έτος ανακύκλωσης για την Αττική.

«Προωθούμε μια νέα φιλοσοφία. Για μας το ζήτημα δεν είναι πού θα θάβουμε τα σκουπίδια, αλλά πώς θα διασφαλίσουμε ότι δεν θα θάβουμε σκουπίδια. Όχι σε είκοσι χρόνια, αλλά μέσα στα τρία τέσσερα επόμενα χρόνια. Είναι ανάγκη να ξεκινήσουμε άμεσα την ανακύκλωση με επανασχεδιασμό του συστήματος διαλογής στην πηγή και στην ενίσχυση της ανακύκλωσης» σημείωσε ο Περιφερειάρχης και πρόσθεσε ότι η Περιφέρεια στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής αντίληψης πρέπει άμεσα να προχωρήσει:

• Σε ανασχεδιασμό προγραμμάτων πρόληψης κι επαναχρησιμοποίησης .
• Σε ενίσχυση της ανακύκλωσης με πύκνωση του μπλε κάδου σε συνεργασία με ΕΕΑΑ και ΕΟΑΝ
• Σε δημιουργία Πράσινων Σημείων σε όλους τους Δήμους
• Σε δημιουργία γωνιών ανακύκλωσης με πολλά καθαρά ρεύματα (γυαλί, πλαστικό, χαρτί, μέταλλα, κλπ)
• Σε δημιουργία δικτύου συλλογής βιοαποβλήτων (καφέ κάδος)
• Σε δημιουργία μικρών Περιφερειακών Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ)

 Το πλαίσιο συνεργασίας με τους 66 δήμους της Αττικής

Στη συνέχεια ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε και στο τι αναμένει η Περιφέρεια από τους δήμους. Μεταξύ άλλων τους ζήτησε:

• Να καταθέσουν μέσα σε δύο μήνες στοιχεία τόσο για την πορεία υλοποίησης των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης, όσο και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν (ωριμότητα, θεσμικά, αδειοδοτικά, εξοπλισμού, κ.α.).
• Να αναθεωρήσουν τα Τοπικά Σχέδια παράλληλα με την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων από το ΥΠΕΝ και του Περιφερειακού Σχεδίου από την Περιφέρεια και τον ΕΔΣΝΑ, για να εξασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων και των νέων Οδηγιών της Ε.Ε.
• Έως το τέλος του 2023 το σύνολο των βιοαποβλήτων που δεν κομποστοποιούνται στο σπίτι θα πρέπει να συλλέγονται και να επεξεργάζονται χωριστά από τα άλλα απόβλητα.

Οι υποστηρικτικές δράσεις της Περιφέρειας

Για να μπορέσουν οι δήμοι να ανταποκριθούν στην παραπάνω στοχοθεσία, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου η Περιφέρεια θα έχει δημιουργήσει μεταξύ άλλων ένα Help desk που θα απαντά στις απορίες και θα δίνει κατευθύνσεις σχετικά με την προσαρμογή των Τοπικών Σχεδίων στις νέες Οδηγίες. Όπως σημείωσε με τις δράσεις που συμφωνήθηκαν, θα δοθεί τέλος στην ταφή ανεπεξέργαστων απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ Φυλής και συμπλήρωσε ότι «μέχρι την εφαρμογή τους θα κρατήσουμε ανοιχτό το ΧΥΤΑ Φυλής για να μην πνιγούμε στα σκουπίδια».

Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020 θα έχει δημιουργηθεί μια Δομή εκπόνησης υποστηρικτικών μελετών για διάφορες δράσεις (πράσινα σημεία, γωνιές ανακύκλωσης, οργάνωση συλλογής βιοαποβλήτων, ΜΕΒΑ, εκθέσεις Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ), Τεχνικά Δελτία ΕΣΠΑ, κ.α.).

Η Περιφέρεια σε συνεργασία με το ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ και το ΠΕΠ Αττικής θα εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση των δράσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που θα τεθούν. μας. Αυτές οι δράσεις θα χρηματοδοτηθούν κατά απόλυτη προτεραιότητα.

Η Περιφέρεια σε συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση θα επιλύσει θεσμικά προβλήματα όπως η χωροθέτηση των Πράσινων Σημείων, κ.α., ενώ θα εξεταστεί η δυνατότητα συμφωνίας με μεγάλους παραγωγούς αποβλήτων (ξενοδοχεία, εστιατόρια, κλπ) για την χωριστή συλλογή των εμπορικών αποβλήτων, προκειμένου να μην επιβαρύνονται οι Δήμοι.

Επίσης η Περιφέρεια θα συμβάλει στη δημιουργία της κυκλικής οικονομίας στα προϊόντα που θα προκύπτουν από τη διαλογή στην πηγή και ειδικά για το κομπόστ από τον καφέ κάδο, ενώ θα βοηθήσει, εφόσον απαιτηθεί τους Δήμους, στην οργάνωση κεντρικών Χώρων Διαχείρισης και Διάθεσης των Ανακυκλώσιμων.

Ο Γ. Πατούλης πρόσθεσε στη συνέχεια ότι η περιφέρεια θα προχωρήσει στη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για τη διαχείριση των διαφορετικών ρευμάτων από τη αποκομιδή με Διαλογή στην Πηγή:

• Μηχανική διαλογή για ανάκτηση περισσότερων και καθαρότερων υλικών από τον μπλε κάδο
• ΜΕΒΑ (Μονάδα Επεξεργασίας Βιομηχανικών Αποβλήτων) για επεξεργασία των βιοαποβλήτων και παραγωγή λιπάσματος
• Μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων και υπολειμμάτων μπλε και καφέ κάδου για προετοιμασία για ενεργειακή αξιοποίηση.

Διαχείριση και διαλογή στην πηγή σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα

Ο Γ. Πατούλης αναφέρθηκε στις νέες οδηγίες της Ε.Ε. σύμφωνα με τις οποίες η διαχείριση γίνεται με διαλογή στην πηγή, με ρεύματα ανακυκλώσιμων αποβλήτων απαλλαγμένα από την ρύπανση που προκαλούν τα οργανικά απόβλητα. Στη συνέχεια υπογράμμισε ότι σύμφωνα με τις επιστημονικές εισηγήσεις διαμορφώνονται κοινές παραδοχές για την σωτηρία της Αττικής:

• Διαβούλευση του σχεδίου με τους Δημάρχους της Αττικής και τους πολίτες με ειλικρίνεια και διαφάνεια
• Συμφωνία επί του σχεδίου με Κυβέρνηση και Ε.Ε., ώστε να μπορεί να χρηματοδοτηθεί και υλοποιηθεί
• Αυτοδέσμευση όλων των εμπλεκομένων στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων (Κεντρική Κυβέρνηση, Περιφέρεια, ΕΔΣΝΑ, Δήμοι) στην συντομότερη δυνατή εφαρμογή της νομοθεσίας και των Οδηγιών της Ε.Ε
• Κοστολογημένο σχέδιο με αντιστοίχιση δράσεων και πηγών χρηματοδότησης
• Άμεση αύξηση των πόρων και της αποτελεσματικότητας του σχεδίου με ισχυρή και στοχευμένη εμπλοκή του Ιδιωτικού Τομέα
• Στήριξη σε Ευρωπαϊκούς θεσμούς χρηματοδότησης
• Άμεση έναρξη όλων των δράσεων τόσο των βραχυπρόθεσμων όσο και των μακροπρόθεσμων.
• Δημιουργία task force και αυστηρή παρακολούθηση του χρονοδιαγράμματος εφαρμογής
• Διαρκή, στοχευμένη και αποτελεσματική καμπάνια ενεργοποίησης και ευαισθητοποίησης των πολιτών