Σύμφωνα με τα αρμόδια υπουργεία, επικεφαλής ανθρωπιστικών οργανώσεων αλλά και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, αυτή είναι μία από τις βασικότερες αιτίες που το ζήτημα της προσφυγικής διαχείρισης περιπλέκεται τόσο πολύ στην Ελλάδα. Και αυτό γιατί αν δεν υπάρξει η απόφαση και του δευτεροβάθμιου οργάνου δεν μπορεί η Πολιτεία να αποφασίσει τι θα γίνει με τους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που μένουν στα νησιά -σε άθλιες συνθήκες- και στην ενδοχώρα, αν δηλαδή επιστραφούν στην Τουρκία, στη χώρα καταγωγής ή θα παραμείνουν στην Ελλάδα.

Για ακόμα 9.000 άτομα εκκρεμεί η απόφαση του δευτεροβάθμιου οργάνου. Συνήθως οι πρόσφυγες με καταγωγή τη Σύρια, την Υεμένη, την Παλαιστίνη και την Ερυθραία έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά αναγνώρισης για άσυλο, σε αντίθεση με τους μετανάστες από Μαρόκο, Νιγηρία και Αίγυπτο. Στον αντίποδα, οι περισσότερες προσφυγές έχουν κατατεθεί από μετανάστες από το Πακιστάν, την Αλβανία, το Μπανγκλαντές και τη Γεωργία.

Συνολικά από το 2013 έχουν καταθέσει αίτημα ασύλου στη χώρα μας 240.284 μετανάστες και πρόσφυγες, με το 2018 να είναι η χρονιά με τις περισσότερες αιτήσεις αγγίζοντας 66.966. Η αλλαγή του νομικού πλαισίου και η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας έφεραν ως απότοκο τον πενταπλασιασμό των αιτήσεων. Το 2015, τη χρονιά δηλαδή με τις περισσότερες αφίξεις -περίπου 860.000 μετανάστες πέρασαν από την Ελλάδα-, ο αριθμός αιτήσεων δεν ξεπέρασε τις 14.000 καθώς όλοι προσπαθούσαν να φτάσουν σε κάποια ευρωπαϊκή πόλη του Βορρά. Τον επόμενο χρόνο ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου άγγιξε τις 51.053, το 2017 τις 58.639.

«Αν δεν γίνουν πιο γρήγοροι οι χρόνοι του ασύλου -καθώς όλοι πλέον από όπου και αν κατάγονται κάνουν αίτηση ασύλου- δεν έχει νόημα, δηλαδή, αν είσαι Πακιστανός Αμερικανός γιατί εξετάζεται ατομικά ο κάθε φάκελος – θα πρέπει και σε πρώτο βαθμό και στις προσφυγές στον δεύτερο βαθμό να έχουμε γρήγορα αποτελέσματα. Που δεν έχουμε. Στον πρώτο βαθμό η αναμονή είναι μέχρι και 4 μήνες. Στον δεύτερο όμως που εμπλέκονται και οι δικαστικές υπηρεσίες κάνουν 10 μήνες, ένα χρόνο, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται στα hotspots άνθρωποι που περιμένουν την απάντηση», ανέφερε ο Δανιήλ Εσδράς, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα στον «Ε.Τ.».

Για αυτό και μέσα στα επτά μέτρα της κυβέρνησης και ίσως ένα από τα πιο βασικά αλλά και δύσκολα υλοποιήσιμα είναι αυτό της κατάργησης των δευτεροβάθμιων επιτροπών ακολουθώντας παράλληλα τον κοινοτικό κανονισμό. «Αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου, με κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών με στόχο -σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης ασύλου- να προχωρά άμεσα η διαδικασία επιστροφής του αιτούντος στη χώρα από την οποία προήλθε. Πάντα με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο και για την πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ενωσης- Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει και η Τουρκία να αναλάβει με συνέπεια τις ευθύνες που της αναλογούν». Αυτά ανακοινώθηκαν το απόγευμα του Σαββάτου ως απόφαση του ΚΥΣΕΑ και ήδη στα γραφεία του πρώην Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής καταθέτουν προτάσεις υλοποίησής τους.

«Γρήγορο άσυλο, γρήγορες επιστροφές, ανθρώπινες συνθήκες εκεί όπου διαμένουν αυτοί οι άνθρωποι αλλά και δημοκρατική αυστηρότητα. Ο νόμος θα εφαρμοστεί», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Κουμουτσάκος στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ενώ ανέφερε ότι η προηγούμενη πολιτική της κυβέρνησης έφερε ένα κλειστό σύστημα διαχείρισης του προσφυγικού με 70.000 εκκρεμούσες αιτήσεις ασύλου.

Σύμφωνα με τον κ. Εσδρά, η χώρα είναι υποχρεωμένη να έχει δευτεροβάθμιο όργανο εξέτασης, ωστόσο εκτιμά ότι θα έπρεπε η απάντηση να είναι το πολύ μέσα σε δύο μήνες. Επίσης πρόβλημα δημιουργούν τα διαφορετικά κριτήρια ασύλου ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε., καθώς στην Ελλάδα, π.χ., η αποδοχή του αιτήματος ασύλου ενός Αφγανού πρόσφυγα έχει πιθανότητα 70% όταν σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης είναι στο 3%. «Αν γίνουν οι επιστροφές στην Τουρκία, όπως πρέπει να γίνουν, θα αποδεκατιστούν και τα κυκλώματα διακινητών», κατέληξε.

Χθες υλοποιήθηκε και η πρώτη απόφαση του ΚΥΣΕΑ, που ανέφερε ότι άμεσος στόχος είναι η αποσυμφόρηση των νησιών με μεταφορά μεταναστών/προσφύγων σε ήδη υφιστάμενες δομές της ενδοχώρας. Στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης έφτασαν χθες το απόγευμα με το πλοίο «Καλντέρα Βίστα» οι πρώτοι 635 πρόσφυγες από τη Λέσβο, ενώ σήμερα αναμένονται στη Θεσσαλονίκη άλλοι 900 με το πλοίο «Ακουα Μπλου». Η όλη διαδικασία ξεκίνησε στις 04:00 χθες τα ξημερώματα, με την αρωγή της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος, ενώ ενεπλάκησαν και οι Ενοπλες Δυνάμεις με φορτηγά προκειμένου να μεταφερθούν τα προσωπικά είδη των μετακινουμένων. Οι συνολικά 1.500 πρόσφυγες που έχουν καταθέσει αίτηση ασύλου από τους καταυλισμούς της Μυτιλήνης θα μεταφερθούν σε δομές φιλοξενίας της Βόρειας Ελλάδας.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, περίπου 1.000 από αυτούς θα μεταφερθούν σε χώρο φιλοξενίας στη Νέα Καβάλα Κιλκίς και οι υπόλοιποι 500 σε διάφορες δομές της Βόρειας Ελλάδας. Πάντως, στη Νέα Καβάλα δεν λείπουν οι αντιδράσεις εκ μέρους των κατοίκων, ενώ η δημοτική αρχή ζητά επιπλέον στήριξη από την Πολιτεία. Μάλιστα, ο δήμαρχος Παιονίας Κωνσταντίνος Σιωνίδης προειδοποίησε πως θα υπάρχει πρόβλημα με την υδροδότηση της περιοχής, καθώς ο αγωγός που τροφοδοτεί τον οικισμό της Νέας Καβάλας είναι μικρός και μπορεί να εξυπηρετήσει μόνο τις ανάγκες των 150-200 κατοίκων. Επιπλέον, προβλήματα αναμένεται να δημιουργηθούν και με τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Σιωνίδη, η συγκεκριμένη δομή έχει κοντέινερ στα οποία ήδη διαμένουν 1.200 πρόσφυγες, ενώ έχουν στηθεί σκηνές για να φιλοξενηθούν τα επιπλέον άτομα από τη Λέσβο. Σύμφωνα με τον δήμαρχο, τα άτομα θα διαμείνουν εκεί για περίπου 20 μέρες και έπειτα θα πάνε σε δομή στην Καβάλα. Ολες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τελικός προορισμός των προσφύγων θα είναι το πρώην στρατόπεδο Ασημακοπούλου, το οποίο βρίσκεται στις παρυφές της πόλης της Καβάλας. Λειτουργεί ως Κέντρο Φιλοξενίας από τον Αύγουστο του 2016 και ήδη εκεί διαβιούν περίπου 450 άτομα, η πλειονότητα των οποίων είναι πρόσφυγες από το Ιράκ και τη Συρία. Οι εργασίες για την εκ βάθρων ανακαίνιση των εγκαταλειμμένων κτιρίων του πρώην στρατοπέδου συνεχίζονται από τις αρχές καλοκαιριού με αμείωτο ρυθμό. Τοπικοί παράγοντες εκτιμούν ότι στο συγκεκριμένο πρώην στρατόπεδο μπορούν να φιλοξενηθούν ακόμη 550 άτομα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στα 1.000.

Η κατάσταση στη Λέσβο πάντως παραμένει χαοτική, καθώς 11.000 μετανάστες διαμένουν σε άθλιες συνθήκες μέσα στο κέντρο κράτησης, ενώ οι ροές συνεχίζονται ιδιαίτερα αυξανόμενες. Μέσα σε 24 ώρες το νησί υποδέχτηκε 254 μετανάστες.

Στο μεταξύ, προτεραιότητα στην υπογραφή συμβάσεων με 145 επαγγελματίες υγείας που θα στελεχώσουν τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου δίνει το υπουργείο Υγείας μετά από εντολή του υπουργού, Βασίλη Κικίλια.

Από την έντυπη έκδοση