Το υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) επιχειρεί να τραβήξει «χειρόφρενο» σε αυτές τις πρακτικές, θέτοντας τον εξής διττό στόχο: Την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας, του σκέλους δηλαδή της ακρίβειας που δεν αποδίδεται στις πληθωριστικές πιέσεις, που θα έχει ως συνακόλουθο το πραγματικό όφελος για τον καταναλωτή.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, θεσμοθετήθηκε -προ ημερών (18/1)- «κόφτης» ύψους 30% στις εκπτώσεις που πραγματοποιούν οι προμηθευτές προς τα σούπερ μάρκετ. Σε κάποιες περιπτώσεις, το μέτρο, που ήρθε για να μείνει, μπορεί να οδηγήσει, σε οικονομικότερα προϊόντα ακόμη και κατά 20%, συγκριτικά με ό,τι ίσχυε μέχρι πρότινος, βάσει υπολογισμών στελεχών της αγοράς.
Εξι κατηγορίες προϊόντων
Προβλέπεται -προς το παρόν τουλάχιστον- πως θα εφαρμοστεί σε: απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι, απορρυπαντικά πλυντηρίου πιάτων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), απορρυπαντικά για πλύση πιάτων και σκευών στο χέρι, καθαριστικά επιφανειών παντός είδους, χλωρίνες, σαμπουάν και conditioners, αφρόλουτρα, σαπούνια σε υγρή μορφή, σαπούνια σε στερεά μορφή, οδοντόκρεμες, βρεφικές και παιδικές πάνες.
Στα εν λόγω προϊόντα, άλλωστε, συνηθίζεται οι καταναλωτές να συναντούν προσφορές (π.χ. «1+1 δώρο», «50% έκπτωση», «2+1» κ.ο.κ.) στα ράφια των σούπερ μάρκετ, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Με τη μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ, λοιπόν, ξεκαθαρίζει το τοπίο γύρω από τις προσφορές. Σε μία προσφορά «1+1» μειώνεται οριζόντια το ποσοστό της έκπτωσης που έκανε ο προμηθευτής στο σούπερ μάρκετ, κατά 30%. Δίνοντας σε ένα προϊόν ο προμηθευτής 50% έκπτωση, το 30% αυτού, δηλαδή το 15%, αφαιρείται από την τελική τιμή τιμοκαταλόγου. Σε αυτήν που θα προκύψει, γίνεται στη συνέχεια η όποια προσφορά, για να διαμορφωθεί η τιμή που φτάνει στον καταναλωτή.
Παραδείγματα
Για υγρό απορρυπαντικό ρούχων, αξίας 10 ευρώ, από προμηθευτή που θα στείλει Α ποσότητα στο σούπερ μάρκετ με προσφορά «1+1», το τιμολόγιο αφορά σε: 10ΧΑ και 50% έκπτωση.
Αυτό το ποσοστό θα μειωθεί κατά 30%, δηλαδή στο 15%. Κάτι που θα μειώσει την τιμή του προϊόντος, από τα 10 ευρώ σε 8,5 ευρώ, στον τιμοκατάλογο.
Κατά αντιστοιχία, αν ο προμηθευτής παρέχει έκπτωση 40%, στον τιμοκατάλογο θα πρέπει να διαμορφωθεί η τιμή του προϊόντος στα 8,8 ευρώ (μείωση στο 12%). Με έκπτωση 30% (μείωση 9%) η τιμή θα φτάσει στα 9,1 ευρώ, με έκπτωση 20% (μείωση 6%) στα 9,4 ευρώ κ.ο.κ.
Πάνω σε αυτές τις τιμές θα εφαρμοστούν περαιτέρω προσφορές, που θα διαμορφώσουν τις τελικές τιμές των αγαθών, αυτές που θα πληρώσει ο καταναλωτής στα ταμεία των σούπερ μάρκετ.
Αυτό σημαίνει πως στα 8,5 ευρώ (τιμή εκκίνησης στο πρώτο παράδειγμα) αν ο προμηθευτής και το σούπερ μάρκετ εφαρμόσουν προσφορά «1+1 δώρο», ο καταναλωτής θα πληρώσει, τελικά, 4,25 ευρώ, αν εφαρμόσουν έκπτωση 30% στο δεύτερο προϊόν 7,225 ευρώ κ.ο.κ.
Και είναι επόμενο ότι θα γίνουν προσφορές στη μειωμένη τιμή, για δύο βασικούς λόγους, όπως εξηγούν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής στελέχη της αγοράς:
» Πρώτον, ο καταναλωτής προτιμά να αγοράζει προϊόντα που διατίθενται σε προσφορά. Οπότε, αν δεν συνεχίσει ο προμηθευτής την πρακτική των προσφορών, θα χάσει πελάτες.
» Δεύτερον, όσο μεγαλύτερη προσφορά κάνει ο προμηθευτής στο σούπερ μάρκετ τόσο καλύτερη θέση εξασφαλίζει στο ράφι. Και όντας σε περίοπτη θέση, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να αυξήσει το πελατολόγιό του.
Τα «κόλπα» με τις συσκευασίες
Ετερο μέτρο του ΥΠΑΝ προβλέπει πως όσοι προμηθευτές αυξάνουν αδικαιολόγητα τις τιμές κάποιων αγαθών δεν θα μπορούν για τρεις μήνες να πραγματοποιήσουν προωθητικές ενέργειες γι’ αυτά.
Η Υπουργική Απόφαση που εξειδικεύει αυτό το μέτρο για το «τρίμηνο μπλόκο» (σε ισχύ από 10.1.2024) αναφέρει πως βρίσκει εφαρμογή και σε νέα προϊόντα που έχουν την ίδια ή παραπλήσια συσκευασία με την ίδια ή διαφορετική ποσότητα (μικρότερη ή μεγαλύτερη), αλλά μεγαλύτερη τιμή μονάδας, προκειμένου να είναι αδύνατη η εφαρμογή ανατιμήσεων μέσω της αλλαγής της ποσότητας που περιέχει η συσκευασία ενός προϊόντος.
Ελεγκτικοί μηχανισμοί
Από το φθινόπωρο του 2022 οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του ΥΠΑΝ έχουν καταγράψει μείωση της ποσότητας σε συσκευασίες προϊόντων που αφορούν σε πλήθος κωδικών.
Για παράδειγμα, σε κωδικό βουτύρου, μειώθηκε η ποσότητα, η συσκευασία παρέμεινε ίδια, όπως την ήξερε και την είχε συνηθίσει ο καταναλωτής και, παρ’ όλα αυτά, το κόστος δεν κινήθηκε πτωτικά.
Επίσης, σε κάποιο άλλο προϊόν μπορεί να άλλαξαν τα συστατικά (π.χ. το ελαιόλαδο να αντικαταστάθηκε με κάποιο άλλο οικονομικότερο έλαιο), να ελαττώθηκε το κόστος παραγωγής, αλλά αυτή η μείωση να μην «πέρασε» στην τελική τιμή, σ’ αυτή δηλαδή που πληρώνει ο καταναλωτής για να αγοράσει το προϊόν.
Σημειώνεται πως οι παραβάτες, όσοι δηλαδή προβαίνουν σε αδικαιολόγητες ανατιμήσεις αγαθών, δεν μπορούν για χρονικό διάστημα τριών μηνών να πραγματοποιήσουν τις εξής προωθητικές ενέργειες:
α) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από οποιαδήποτε τιμή αναφοράς (λ.χ. έκπτωση ή προσφορά).
β) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται σε συσκευασία που περιέχει επιπλέον ποσότητα ως «δώρο» για τον καταναλωτή.
γ) Πώληση πολυσυσκευασίας, αποτελούμενης από περισσότερα του ενός όμοια μεταξύ τους συσκευασμένα προϊόντα, για την οποία δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι εμπεριέχει μία ή περισσότερες συσκευασίες «ΔΩΡΟ» ή ότι προσφέρεται σε χαμηλότερη τιμή από οποιαδήποτε τιμή αναφοράς (λ.χ. έκπτωση ή προσφορά).
δ) Πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται ότι πωλείται μαζί με άλλο, διαφορετικό, προϊόν ως «ΔΩΡΟ».
ε) Πώληση προϊόντος με έκπτωση ή προσφορά που παρέχεται από εκπτωτικό κουπόνι, δωροεπιταγή, πόντους αγορών ή άλλα συστήματα επιβράβευσης (λ.χ. loyalty cards).
στ) Συμμετοχή σε οποιοδήποτε φυλλάδιο ή διαφήμιση λιανοπωλητή που αναφέρει ή υπονοεί ότι το προϊόν προσφέρεται σε συμφέρουσα για τον καταναλωτή τιμή (π.χ. αναφορές όπως «μόνο», «best value», «εξαιρετική τιμή», «ευκαιρία»).
Σύσταση και μετά πρόστιμο έως και 2 εκατ. ευρώ για τους παραβάτες
Για τους παραβάτες των μέτρων αντιμετώπισης της ακρίβειας, ο σχετικός νόμος (5082/2024) προβλέπει «τσουχτερά» πρόστιμα. Πιο συγκεκριμένα, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, επιβάλλονται κυρώσεις ως εξής:
α) Σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός της οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον.
β) Πρόστιμο από 5.000 έως 2.000.000 ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπονται.
Επιπλέον, με απόφαση του αρμόδιου οργάνου της Αρχής Ελέγχου, επιβάλλονται εις βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο από 5.000 έως 1.000.000 ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες Αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων.
Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης δύναται να τίθενται περιορισμοί στο ύψος του λειτουργικού κόστους, να καθορίζονται η διαδικασία του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων, η κλιμάκωση των προστίμων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της νομοθεσίας.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΙΜΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ ΕΩΣ ΤΟ ΡΑΦΙ
| Υγρό απορρυπαντικό ρούχων – Αρχική τιμή (€) | Οριζόντιος «κόφτης» στην έκπτωση (μέτρο ΥΠΑΝ) | Εκπτωση προμηθευτή (%) | Τιμοκατάλογος (€) | Επιπρόσθετη έκπτωση (%) | Τιμή στο ράφι (€) |
| 10 (προσφορά «1+1») | 30% | 50% | 8,5 | 50% | 4,25 |
| 40% | 8,8 | 20% | 7,04 | ||
| 30% | 9,1 | 30% στο 2ο προϊόν | 7,73 | ||
| 20% | 9,4 | 40% στο 2ο προϊόν | 7,52 |
Ειδήσεις σήμερα
Δημοσκοπήσεις: Σαρωτική υπεροχή της ΝΔ και του Μητσοτάκη έξι μήνες μετά τις εκλογές [γράφημα]
F35: Πώς η παραγγελία της Τσεχίας καθορίζει το χρονοδιάγραμμα παράδοσης στην Ελλάδα
Κερατσίνι: «Απέφευγε από πολύ μικρή τον παππού της» λέει η μητέρα της ανήλικης
Ροή Ειδήσεων 
