Εάν οι φορολογούμενοι περιμένουν να αποφανθεί το υπουργείο Οικονομικών για το εάν θα κάνει δεκτές τις γνωμοδοτήσεις των δήμων, μπορεί να βγουν κερδισμένοι, καθώς, εάν τελικά οι γνωμοδοτήσεις γίνουν δεκτές, τότε οι αντικειμενικές αξίες στις περιοχές που θέλουν να αποκτήσουν ακίνητα οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα πέσουν και οι αντίστοιχοι φόροι μεταβίβασης θα είναι μειωμένοι.

Οι περιοχές για τις οποίες αξίζει να περιμένουν οι φορολογούμενοι πριν προχωρήσουν στην κατάρτιση συμβολαίων για αγορές ακινήτων είναι οι εξής: Αθηναίων, Γλυφάδας, Αγίου Δημητρίου, Δάφνης, Μοσχάτου-Ταύρου, Παλλήνης, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Καματερού, Αμαρουσίου, Ηρακλείου, Χαλανδρίου, Ζωγράφου, Ραφήνας-Πικερμίου, Παλλήνης, Καλαμαριάς, Λαγκαδά, Κιλκίς, Αλεξανδρουπόλεως, Μετεώρων, Τρικάλων, Ιστιαίας-Αιδηψού, Λήμνου, Σάμου, Σερίφου, Πλατανιά Χανίων, Αστυπάλαιας, Ρόδου, Ιθάκης, Κέρκυρας, Καλαμάτας, Κορίνθου, Πύργου, Πύλου-Νέστορος.

Γενικά, όσοι θέλουν να αγοράσουν κάποιο ακίνητο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία:

1 Σε κάθε μεταβίβαση με επαχθή αιτία (αγοραπωλησία) ακινήτου ή εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου, που βρίσκεται στην Ελλάδα, επιβάλλεται φόρος στην αξία του, υπόχρεος για την καταβολή του οποίου είναι ο αγοραστής. Ο συντελεστής του φόρου είναι 3% επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Στο ποσό αυτό του κύριου φόρου επιβάλλεται και φόρος υπέρ δήμων και κοινοτήτων 3%.

2 Απαλλαγή από τον φόρο λόγω απόκτησης πρώτης κατοικίας: Η αγορά κτίσματος που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη κατοικία απαλλάσσεται πλήρως ή μερικώς από τον φόρο μεταβίβασης 3%. Το εάν η απαλλαγή θα είναι πλήρης ή μερική εξαρτάται από το ύψος της αντικειμενικής-φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Εφόσον αποκτάται πρώτη κατοικία από άγαμο, η αξία της κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από έγγαμο, η αξία απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι του ποσού των 250.000 ευρώ. Το όριο της αφορολόγητης αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στον δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία ή ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου. 

3 Προϋποθέσεις απαλλαγής: Για να αναγνωριστεί το δικαίωμα απαλλαγής, θα πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης, να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.

Πώς υποβάλλονται οι δηλώσεις Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων

Οι φορολογούμενοι που αποφασίζουν να πωλήσουν ή να αγοράσουν ακίνητα σε περιοχές εντός συστήματος αντικειμενικών αξιών, καθώς επίσης και οι συνεργαζόμενοι με αυτούς συμβολαιογράφοι έχουν την υποχρέωση να υποβάλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων. Η υποχρέωση αυτή αναμένεται να επεκταθεί σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς επίσης και στις κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει ήδη θέσει σε λειτουργία από το πρώτο εξάμηνο του 2021 την ηλεκτρονική εφαρμογή myProperty, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν, ουσιαστικά, να προχωρούν σε αγοραπωλησίες ακινήτων, χωρίς να απαιτείται η υποβολή των δηλώσεων Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ) με ταχυδρομική ή ηλεκτρονική αποστολή των εντύπων και των απαιτούμενων δικαιολογητικών στις ΔΟΥ ή με αυτοπρόσωπη παρουσία και κατάθεσή τους στις ΔΟΥ.

H εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΜΑ λειτουργεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση myproperty.aade.gov.gr. Μέσω της εφαρμογής αυτής ο κάθε συμβολαιογράφος οφείλει πλέον να συμπληρώνει σε ηλεκτρονική φόρμα όχι μόνο τη δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων αλλά και τα φύλλα υπολογισμού της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων. Η συμπλήρωση των στοιχείων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και των φύλλων υπολογισμού της φορολογητέας αξίας τους αφού ολοκληρωθεί από τον συμβολαιογράφο επιτρέπει την προσωρινή αποθήκευση της δήλωσης και την αποστολή της στους λογαριασμούς που έχουν οι αντισυμβαλλόμενοι στο TAXISnet προκειμένου να την επικυρώσουν, μέσω της ίδιας εφαρμογής. Εφόσον η δήλωση επικυρωθεί τόσο από την πλευρά του πωλητή ή των πωλητών όσο και από την πλευρά του αγοραστή, τότε υποβάλλεται οριστικά στο σύστημα TAXISnet από το οποίο εκκαθαρίζεται αυτόματα.

Με την εκκαθάριση της δήλωσης εκδίδονται η πράξη προσδιορισμού του φόρου και η Ταυτότητα Οφειλής, οι οποίες κοινοποιούνται στον λογαριασμό του αγοραστή στο ΤΑΧΙSnet, προκειμένου αυτός να προχωρήσει στην εξόφληση του βεβαιωθέντος ποσού. Η πληρωμή του φόρου πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας ή μέσω e-banking. Από τη στιγμή που ο αγοραστής έχει ολοκληρώσει την εξόφληση του φόρου αποστέλλει το σχετικό αποδεικτικό έγγραφο ηλεκτρονικά στον συμβολαιογράφο, ο οποίος στη συνέχεια προχωρεί στην κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου. Οταν ολοκληρωθεί και η κατάρτιση του συμβολαίου και πραγματοποιηθεί και η καταβολή του τιμήματος της αγοραπωλησίας, ο συμβολαιογράφος πρέπει να εισέλθει στην εφαρμογή και να καταχωρίσει σε σχετικά πεδία που υπάρχουν στο ηλεκτρονικά συμπληρωμένο και υποβληθέν έντυπο της δήλωσης φόρου μεταβίβασης τα στοιχεία του αποδεικτικού καταβολής του φόρου, τον αριθμό του μεταβιβαστικού συμβολαίου και τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος. Επιπλέον, μπορεί να «ανεβάσει» στην εφαρμογή σκαναρισμένα το αποδεικτικό πληρωμής του φόρου, το μεταβιβαστικό συμβόλαιο και όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά, προκειμένου να διευκολύνει την αρμόδια ΔΟΥ να προχωρήσει στον έλεγχο της ορθότητας, της νομιμότητας και της ειλικρίνειας της υποβληθείσας δήλωσης.

Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από τον αγοραστή ως πρώτη κατοικία, ο ίδιος ή ο συμβολαιογράφος, κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης της δήλωσης Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων, πρέπει να «κλικάρει» σε ένα επισυναπτόμενο κείμενο υπεύθυνης δήλωσης. Με το κείμενο αυτό ο αγοραστής βεβαιώνει ότι πληροί όλες τις προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία προϋποθέσεις για να λάβει την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης και δεσμεύεται να αποστείλει ή να προσκομίσει αυτοπροσώπως στην αρμόδια ΔΟΥ, μετά την κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου, τα δικαιολογητικά που θα του ζητηθούν για να αποδείξει ότι όντως είναι δικαιούχος της απαλλαγής. Ουσιαστικά, η απαλλαγή παρέχεται αυτόματα στον αγοραστή με ένα απλό κλικ στο κείμενο της επισυναπτόμενης υπεύθυνης δήλωσης, οπότε από τη φορολογητέα αντικειμενική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, όπως αυτή υπολογίζεται στη δήλωση, αφαιρείται το ισχύον για την περίπτωση του αγοραστή αφορολόγητο όριο.

ΤΑ 9 ΒΗΜΑΤΑ

Συνοπτικά, η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων περιλαμβάνει τα ακόλουθα 9 βήματα:

1) Ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό αγοραστή και πωλητή μέσω της εφαρμογής myProperty.

2) Η δήλωση αποστέλλεται, μέσω της εφαρμογής, στους λογαριασμούς αγοραστή και πωλητή στο σύστημα TΑΧΙSnet.

3) Ο αγοραστής και ο πωλητής αποδέχονται τη δήλωση.

4) Η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και βεβαιώνεται ο φόρος, αν υπάρχει.

5) Ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται αυτόματα για την υποβολή της δήλωσης.

6) Ο αγοραστής πληρώνει τον φόρο ψηφιακά (με κάρτα ή web banking).

7) Το TΑΧΙS ενημερώνεται για την πληρωμή του φόρου.

8) Το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στο myProperty για συμβολαιογράφο και αγοραστή.

9) Ο συμβολαιογράφος αναρτά το συμβόλαιο στo myProperty.

Δικαιολογητικά για την απαλλαγή της αγοράς πρώτης κατοικίας από τον ΦΜΑ 

Τα δικαιολογητικά που μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν εκ των υστέρων για τη χορήγηση της απαλλαγής από τον φόρο για πρώτη κατοικία είναι:

α) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από το πιστοποιητικό. Τα δικαιολογητικά αυτά δεν απαιτείται να προσκομίζονται από τον δικαιούχο, αλλά θα πρέπει να αναζητώνται από την αρμόδια ΔΟΥ αυτεπάγγελτα.

Εάν ο δικαιούχος το επιθυμεί, έχει τη δυνατότητα να προσκομίσει ο ίδιος τα ανωτέρω πιστοποιητικά. Δεν υφίσταται υποχρέωση αυτεπάγγελτης αναζήτησης των πιο πάνω δικαιολογητικών από το Ειδικό Ληξιαρχείο, για τα αντίστοιχα γεγονότα που έχουν λάβει χώρα στο εξωτερικό. Η αιτούμενη απαλλαγή θα χορηγείται μετά την έκδοση των πιστοποιητικών για τα οποία έχει εφαρμοσθεί η διαδικασία της αυτεπάγγελτης αναζήτησης.

β) Τοπογραφικό διάγραμμα, πάνω στο οποίο πρέπει να υπάρχει βεβαίωση των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών ή δήλωση ιδιώτη μηχανικού ότι το αποκτώμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αποκτώμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, αντί του προηγούμενου δικαιολογητικού, πρέπει να προσκομίζεται φωτοτυπικό αντίγραφο της άδειας, εφόσον από αυτήν ή το προσαρτημένο σ’ αυτήν τοπογραφικό διάγραμμα, εάν υπάρχει, προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις και ο υπόχρεος δηλώσει υπεύθυνα στη δήλωση της επόμενης παραγράφου ότι όσα αναφέρονται στην άδεια οικοδομής ή στο τοπογραφικό διάγραμμα δεν έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν κατά τον χρόνο φορολογίας.

γ) Αναλυτική κατάσταση ακινήτων (ένα έντυπο παραλλαγή του γνωστού Ε9), σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρέχεται από τη ΔΟΥ. Το έντυπο αυτό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της υπεύθυνης δήλωσης της προηγούμενης περίπτωσης.

δ) Εγγραφο ή έγγραφα που αποδεικνύουν τη μόνιμη κατοικία του δικαιούχου στην Ελλάδα επί 1 τουλάχιστον έτος πριν από τη χορήγηση της απαλλαγής. Η απόδειξη του γεγονότος αυτού μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε νόμιμο μέσο. Π.χ. μπορούν να υποβληθούν αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων, βεβαιώσεις ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας, πιστοποιητικά φοίτησης των τέκνων σε σχολεία στην Ελλάδα, βεβαίωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας, μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας κ.λπ.

Μυστικά και παγίδες για γονικές παροχές, δωρεές

Τα μυστικά και τις παγίδες που κρύβουν οι διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας για τις γονικές παροχές και τις δωρεές περιουσιών και χρηματικών ποσών παρουσιάζει αναλυτικά ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής με έναν αναλυτικό φορολογικό οδηγό.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 56 του ν. 4839/2021, από την 1η-10-2021 καθιερώθηκε αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ στις περιπτώσεις γονικών παροχών και λοιπών δωρεών περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών προς στενά συγγενικά πρόσωπα (προς τα πρόσωπα της κατηγορίας Α’). Ειδικά για τα χρηματικά ποσά το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι τα χρήματα θα μεταφερθούν ηλεκτρονικά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου. Εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων ή των χρημάτων που μεταβιβάζονται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, τότε επί του υπερβάλλοντος ποσού επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%.

Σε κάθε περίπτωση γονικής παροχής κτίσματος το οποίο προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από το τέκνο ως πρώτη κατοικία, ισχύει αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ προσαυξημένο κατά το πάγιο αφορολόγητο της πρώτης κατοικίας, το οποίο ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για το άγαμο και σε 250.000 ευρώ για το έγγαμο τέκνο, προσαυξανόμενο κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για κάθε τέκνο από το τρίτο και πάνω. Συνεπώς, για τη γονική παροχή πρώτης κατοικίας ισχύει πλέον συνολικό αφορολόγητο όριο 1.000.000 ευρώ για τους αγάμους και 1.050.000 ευρώ για τους εγγάμους χωρίς τέκνα. Αν έχουν και τέκνα, το αφορολόγητο-μαμούθ του 1.000.000 ευρώ ή του 1.050.000 ευρώ προσαυξάνεται περαιτέρω.

Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ για τις γονικές παροχές και τις δωρεές προς άλλα στενά συγγενικά πρόσωπα ισχύει μία φορά (εφάπαξ). Σε κάθε επόμενη γονική παροχή ή δωρεά υπαγόμενη στο καθεστώς αυτό συνυπολογίζονται όλες οι προηγούμενες από και προς τα ίδια πρόσωπα. Δηλαδή, αθροίζονται οι αξίες των προηγούμενων γονικών παροχών ή δωρεών με την αξία της νέας γονικής παροχής ή δωρεάς και από το άθροισμα που προκύπτει κάθε φορά αφαιρείται εφάπαξ το ποσό των 800.000 ευρώ. Εάν το ποσό έχει καλυφθεί (έχει εξαντληθεί) από τις προηγούμενες γονικές παροχές-δωρεές, τότε υπολογίζεται στο εναπομείναν ποσό αξίας ο αναλογών φόρος με συντελεστή 10%, αφού συνυπολογιστούν και αφαιρεθούν τυχόν άλλα ισχύοντα αφορολόγητα και απαλλασσόμενα ποσά προβλεπόμενα από άλλες διατάξεις. Πιο αναλυτικά: 

1 Για τις γονικές παροχές και δωρεές περιουσιακών στοιχείων προς τους φορολογουμένους της Α’ κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας, για τις οποίες ισχύει από την 1η-10-2021 αφορολόγητο ποσό 800.000 ευρώ, φόρος προκύπτει εφόσον η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου το οποίο αποτελεί αντικείμενο της γονικής παροχής ή της δωρεάς υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ μετά την αφαίρεση των εκπτώσεων και απαλλαγών των άρθρων 41 και 43 του ν. 2961/2001, στις οποίες περιλαμβάνεται και η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας. Αυτό σημαίνει ότι:

α) Σε περίπτωση γονικής παροχής πρώτης κατοικίας, ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο 1.000.000 ευρώ για τον άγαμο αποδέκτη του ακινήτου (200.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας) ή 1.050.000 ευρώ για τον έγγαμο (250.000 ευρώ αφορολόγητο πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας), προσαυξανόμενο κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα εξαρτώμενα τέκνα του αποδέκτη του ακινήτου.

β) Σε περίπτωση γονικής παροχής οικοπέδου το οποίο προορίζεται για την ανέγερση πρώτης κατοικίας, ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο 850.000 ευρώ για τον άγαμο αποδέκτη του ακινήτου (50.000 ευρώ αφορολόγητο λόγω πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας) ή 900.000 ευρώ για τον έγγαμο (100.000 ευρώ αφορολόγητο λόγω πρώτης κατοικίας + αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ λόγω δωρεάς προς συγγενή Α’ κατηγορίας), προσαυξανόμενο κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα εξαρτώμενα τέκνα του αποδέκτη του ακινήτου. 

2 Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται εφάπαξ (μία φορά) στις γονικές παροχές και στις δωρεές μεταξύ συζύγων ή μεταξύ παππούδων ή γιαγιάδων και εγγονιών, οι οποίες πραγματοποιούνται από την 1η-10-2021 και μετά. Στις γονικές παροχές και δωρεές αυτές συνυπολογίζονται οι προγενέστερες γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων εφόσον έχουν γίνει από την 1η-10-2021 και μετά. Δηλαδή, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 10% μετά την αφαίρεση συνολικά (εφάπαξ) 800.000 ευρώ για όλες αυτές τις πράξεις. 

3 Επίσης, κάθε γονική παροχή χρηματικού ποσού, δηλαδή κάθε δωρεά χρηματικού ποσού από γονέα σε τέκνο, καθώς επίσης και κάθε δωρεά χρηματικού ποσού από σύζυγο σε σύζυγο, από παππού ή γιαγιά σε εγγόνι που έχει πραγματοποιηθεί από την 1η-10-2021 ή πρόκειται να πραγματοποιηθεί από εδώ και στο εξής, εφόσον δεν έχει προηγηθεί άλλη προγενέστερη μεταξύ των ίδιων προσώπων, είναι αφορολόγητη μέχρι τις 800.000 ευρώ. Εάν το χρηματικό ποσό που δωρίζεται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, τότε το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με 10%. Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει μόνο εφόσον το χρηματικό ποσό δωρίστηκε με μεταφορά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη (γονέα, συζύγου κ.λπ.) στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου (τέκνου, άλλου συζύγου κ.λπ.). 

4 Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ αναγνωρίζεται επίσης:

α) Κατ’ εξαίρεση και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η γονική παροχή ή η δωρεά χρηματικού ποσού έγινε στο χρονικό διάστημα από την 1η-10-2021 έως την 9η-9-2022 με ανάληψη του ποσού σε μετρητά από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη και κατάθεσή του στον λογαριασμό του δωρεοδόχου εντός τριών εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία της ανάληψης. Ειδικότερα, το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αναγνωρίζεται σε περίπτωση κατά την οποία έχει πραγματοποιηθεί ανάληψη χρηματικού ποσού από ατομικό ή κοινό τραπεζικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή και κατάθεση του ίδιου ποσού εντός τριών εργάσιμων ημερών σε λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο, εφόσον η ανάληψη και η κατάθεση του ίδιου χρηματικού ποσού πραγματοποιήθηκαν από την 1η-10-2021 μέχρι και την 9η-9-2022. Η προθεσμία των τριών εργάσιμων ημερών αρχίζει από την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η ανάληψη του χρηματικού ποσού από ατομικό ή κοινό τραπεζικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή. Στις περιπτώσεις γονικών παροχών/δωρεών, για τις οποίες υπολογίστηκε ο φόρος αυτοτελώς με συντελεστή 10% (χωρίς αφορολόγητο ποσό), θα πρέπει να πραγματοποιηθεί νέα εκκαθάριση του φόρου έπειτα από αίτηση του φορολογουμένου σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 63Β του ΚΦΔ με τη συνυποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη συνδρομή των ανωτέρω προϋποθέσεων.

β) Σε περίπτωση μεταφοράς χρηματικού ποσού από ατομικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή ή από κοινό λογαριασμό αυτού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον παρέχοντα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο.
γ) Σε περίπτωση έκδοσης τραπεζικής επιταγής από τον γονέα/δωρητή με χρέωση ατομικού τραπεζικού λογαριασμού αυτού ή κοινού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο (και όχι η έκδοση επιταγής με κατάθεση μετρητών) και η κατάθεση της επιταγής αυτής σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή, για την απόδειξη της μεταφοράς της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό, πρέπει να αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, το πιστωτικό ίδρυμα και ο αριθμός της επιταγής. Ως ημερομηνία γονικής παροχής/δωρεάς θεωρείται η ημερομηνία κατάθεσης της επιταγής στον τραπεζικό αυτό λογαριασμό. 

5 Για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που έχουν υποβληθεί από την 1η-10-2021 και μετά, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό πρέπει:

• Nα αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα.
• Nα επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα, εκτός αν πρόκειται για άτυπη γονική παροχή ή δωρεά χρηματικού ποσού, οπότε δεν χρειάζεται να υποβληθεί το συγκεκριμένο αποδεικτικό

Σε περίπτωση που η επισύναψη-υποβολή του ανωτέρω δικαιολογητικού είναι υποχρεωτική, δηλαδή σε περίπτωση μη άτυπης δωρεάς-γονικής παροχής, τότε (ακόμη και αν αναγράφονται τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών στο σώμα της δήλωσης) ο φορολογούμενος θα καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους για την υποβολή του δικαιολογητικού αυτού εντός 5 εργάσιμων ημερών. Εάν δεν προσέλθει εντός της προθεσμίας αυτής, ο φόρος θα υπολογίζεται με αυτοτελή συντελεστή 10% (χωρίς το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ). Εφόσον το σχετικό δικαιολογητικό προσκομισθεί μεταγενέστερα και διαπιστωθεί ότι το δικαιολογητικό με το οποίο αποδεικνύεται η μεταφορά του χρηματικού ποσού πράγματι έχει ημερομηνία προγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, θα πρέπει να εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας για την ακύρωση ή τροποποίηση της πράξης προσδιορισμού φόρου και ο φόρος να υπολογίζεται με αφορολόγητο 800.000 ευρώ προσαυξημένο με τυχόν άλλες εκπτώσεις και απαλλαγές. Εφόσον το δικαιολογητικό έχει ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, θεωρείται νέα γονική παροχή/δωρεά. Υπενθυμίζεται ότι, όταν για τη γονική παροχή/δωρεά δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι εξάμηνη και αρχίζει από τη σύσταση της γονικής παροχής/δωρεάς (παράδοση των χρημάτων), δηλαδή από τη μεταφορά των χρηματικών ποσών μέσω των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

ΟΙ ΚΛΙΜΑΚΕΣ

Αφορολόγητα όρια και φορολογικοί συντελεστές

 1 Η απόκτηση ακινήτων ή εμπράγματων ή ενοχικών δικαιωμάτων επί ακινήτων, μετοχών καθώς και λοιπών περιουσιακών στοιχείων λόγω δωρεάς υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με βάση τις πιο κάτω φορολογικές κλίμακες:

» ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α’: Στην κατηγορία αυτή υπάγονται: α) ο σύζυγος του κληρονομουμένου ή του δωρητή, β) το πρόσωπο το οποίο είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον κληρονομούμενο ή τον δωρητή, εφόσον η συμβίωση είχε διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών, γ) οι κατιόντες πρώτου βαθμού συγγενείς του κληρονομουμένου ή του δωρητή (τέκνα από νόμιμο γάμο, τέκνα χωρίς γάμο έναντι της μητέρας, αναγνωρισθέντα εκούσια ή δικαστικά έναντι του πατέρα, νομιμοποιηθέντα με επιγενόμενο γάμο ή δικαστικά έναντι και των δύο γονέων), δ) οι κατιόντες εξ αίματος δεύτερου βαθμού (εγγόνια του κληρονομουμένου ή του δωρητή) και ε) οι ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού (γονείς του κληρονομουμένου ή του δωρητή).

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
800.000	—	—	800.000	—
Υπερβάλλον	10%

» ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β’: Στην κατηγορία αυτή υπάγονται: α) οι κατιόντες εξ αίματος τρίτου και επόμενων βαθμών (δισέγγονα), β) οι ανιόντες εξ αίματος δεύτερου και επόμενων βαθμών (παππούδες, γιαγιάδες), γ) οι αδελφοί (αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς), δ) οι συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού εκ πλαγίου, ε) οι πατριοί και οι μητριές, στ) τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγου, ζ) τα τέκνα εξ αγχιστείας (γαμπροί – νύφες) και η) οι ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθεροί – πεθερές).

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
30.000	—	—	30.000	—
70.000	5%	3.500	100.000	3.500
200.000	10%	20.000	300.000	23.500
Υπερβάλλον	20%

» ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ’: Στην κατηγορία αυτή υπάγεται οποιοσδήποτε άλλος εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενής του κληρονομουμένου ή εξωτικός (μη συγγενής).

Κλιμάκια (σε ευρώ)	Συντελεστής κλιμακίου	Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ)	Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ)	Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ)
6.000	—	—	6.000	—
66.000	20%	13.200	72.000	13.200
195.000	30%	58.500	267.000	71.700
Υπερβάλλον	40%

2 Από την 1η-10-2021, η απόκτηση μετρητών με γονική παροχή ή δωρεά για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α’ κατηγορία (βλ. παραπάνω) δεν φορολογείται μέχρι το όριο αξίας των 800.000 ευρώ, ενώ πάνω από το όριο αυτό φορολογείται με συντελεστή 10%. Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει υπό προϋποθέσεις (βλ. σχετικό κείμενο). Αν δεν τηρηθούν οι προϋποθέσεις, τότε το χρηματικό ποσό φορολογείται με 10% από το πρώτο ευρώ. Η απόκτηση μετρητών με δωρεά φορολογείται αυτοτελώς με 20% για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Β’ κατηγορία (βλ. παραπάνω) και με 40% για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Γ’ κατηγορία (βλ. παραπάνω).

Μετά την 26η-1-2010, όταν κληρονόμος είναι σύζυγος ή ανήλικο τέκνο του κληρονομουμένου, απαλλάσσεται από τον φόρο κληρονομιάς αξία κληρονομιαίας περιουσίας μέχρι 400.000 ευρώ για κάθε κληρονόμο (με αντίστοιχο περιορισμό των κλιμακίων υπολογισμού του φόρου της Α’ κατηγορίας).

Πού υποβάλλονται οι δηλώσεις

Αρχικές δηλώσεις φόρου για δωρεές και γονικές παροχές χρηματικών ποσών και κινητών περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες έχουν συντελεστεί από την 1η-1-2022 και μετά ή πρόκειται να πραγματοποιηθούν εφεξής υποβάλλονται ηλεκτρονικά, μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY. Για τις πιο απλές από τις δηλώσεις αυτές, οι οποίες αφορούν άτυπες δωρεές-γονικές παροχές χρηματικών ποσών που μεταφέρθηκαν από τον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδότη στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου, δεν απαιτείται καν η υποβολή δικαιολογητικών (το σκανάρισμα και η ηλεκτρονική αποστολή φωτοαντιγράφων των απαιτούμενων δικαιολογητικών), καθώς η επαλήθευση των δηλούμενων στοιχείων είναι εφικτή μέσω ηλεκτρονικών διασταυρώσεων με αρχεία και δεδομένα τραπεζών.

Η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής υπάρχει πλέον για όλες τις δηλώσεις φόρου που αφορούν σε δωρεές και γονικές παροχές χρηματικών ποσών, καθώς και σε δωρεές-γονικές παροχές κινητών περιουσιακών στοιχείων, με ή χωρίς σύνταξη συμβολαίων. Η υποβολή των δηλώσεων είναι εφικτή μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, που λειτουργία στην ψηφιακή πύλη της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (aade.gr).

Mέσω της εφαρμογής αυτής μπορούν, ειδικότερα, να υποβληθούν:

• Αρχικές (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής χρημάτων.
• Αρχικές (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής κινητών περιουσιακών στοιχείων (όπως αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, εισηγμένων ή μη μετοχών, έργων τέχνης κ.λπ.).

Ειδήσεις σήμερα