Ειδικά η αποταμίευση των νοικοκυριών σημείωσε κατάρρευση μέσα στην περίοδο των Μνημονίων και από το αξιοπρεπές 9% του διαθέσιμου εισοδήματος το 2009, περάσαμε σε αρνητική αποταμίευση, στο -4% του διαθέσιμου εισοδήματος το 2022. Αντίθετα, στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης η αποταμίευση των νοικοκυριών έχει σταθεροποιηθεί σε περίπου 13% του διαθέσιμου εισοδήματος από το 2011 μέχρι σήμερα.

Το θέμα συζητήθηκε εις βάθος σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Eurobank, όπου παρουσιάστηκε η μελέτη με θέμα «Η αποταμίευση στην Ελλάδα» (ή γιατί δεν αποταμιεύουμε), που εκπονήθηκε από καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την οποία χρηματοδότησε η τράπεζα. Σύμφωνα με την ανάλυση που παρουσιάζεται στην έρευνα, το 40% της συνολικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των νοικοκυριών με τα υψηλότερα εισοδήματα. Οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν το μικρότερο και σχεδόν μηδενικό ποσοστό αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημά τους, ενώ οι συνταξιούχοι είναι η κατηγορία με το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης.

Συνολικά, το ποσοστό αποταμίευσης είναι 5,3%, ενώ είναι μόλις 1,6% για τους εργαζομένους. Τα ποσοστά αποταμίευσης διαφέρουν σημαντικά ανά κλίμακα εισοδήματος και είναι αρνητικά για τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά του δείγματος. Οι δαπάνες για Υγεία και Εκπαίδευση σχετίζονται αρνητικά με την αποταμίευση, ενώ τα νοικοκυριά που δηλώνουν δαπάνες σε τυχερά παίγνια έχουν, αναμενόμενα, σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης.

Σε συζήτηση που είχαν οι τρεις συγγραφείς της έρευνας, καθηγητές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σαράντης Καλυβίτης, Μαργαρίτα Κατσίμη και Θωμάς Μούτος, αναφέρθηκαν στα αίτια, όπου αναφέρθηκαν δομικά χαρακτηριστικά της οικονομίας, όπως το υψηλό ποσοστό αυτοαπασχόλησης και ιδιοκατοίκησης, οι υψηλές δαπάνες στέγασης, και το υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης συντάξεων που αποθάρρυνε την προληπτική αποταμίευση. Ως απάντηση, στην έρευνα συγκαταλέγονται ως προτάσεις, φορολογικές παρεμβάσεις, καθώς και μια σειρά προτάσεων για τη βελτίωση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μέσω της παροχής πληροφόρησης και εκπαίδευσης και συμπεριφορικές προσεγγίσεις για την ενθάρρυνση πρόσθετων συνταξιοδοτικών προγραμμάτων.

Χαιρετισμούς απηύθυναν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας. Εκτός από τους μεγάλους ιδιώτες του κλάδου, ενδιαφέρον για την ενίσχυση της αποταμίευσης στην Ελλάδα δείχνουν η Τράπεζα της Ελλάδας και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, με τον κ. Στουρνάρα να δηλώνει ότι είναι απαραίτητο να επανέλθουμε σε ένα ποσοστό αποταμίευσης στο 9% του ΑΕΠ «προκειμένου να συγκροτηθεί το εξωτερικό χρέος, να μειωθεί το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και να μπορέσουμε να διατηρήσουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με εθνικούς πόρους».

Στην τοποθέτησή του, κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, ανέφερε σχετικά ότι «απόλυτη προτεραιότητα για την οικονομία μας στην παρούσα φάση είναι οι επενδύσεις. Προϋπόθεση, όμως, για να διατηρηθεί μια επενδυτική δυναμική είναι να αξιοποιηθούν όλες οι πηγές χρηματοδότησής της (…) χρειάζεται να αυξηθεί το επίπεδο της αποταμίευσης, ώστε οι επενδύσεις να χρηματοδοτούνται και από εγχώριους πόρους, που προσφέρουν αφενός ανθεκτικότητα απέναντι σε πιθανές εξωγενείς διαταραχές και αφετέρου επανεπένδυση των αποδόσεων στην Ελλάδα και διατήρηση ενός ενάρετου επενδυτικού κύκλου».

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, υπενθύμισε τις φορολογικές και άλλες παρεμβάσεις της κυβέρνησης που συντελούν στην αποταμίευση, ενώ υπογράμμισε την εμβληματική μεταρρύθμιση του ΤΕΚΑ με τους ατομικούς κουμπαράδες, όπου «μέχρι σήμερα έχουν ασφαλιστεί 370.000 νέοι και νέες, ενώ το συσσωρευμένο κεφάλαιο ανέρχεται σε 145 εκατ. ευρώ. Σύντομα όμως θα βρεθεί να διαχειρίζεται δισεκατομμύρια. Αποτελώντας έναν επενδυτικό αιμοδότη για την ελληνική οικονομία».

ΤΑ 4 ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤτΕ

1. Το υψηλό ποσοστό της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής, που ευνοούν την κατανάλωση και όχι την αποταμίευση.

2. Στο ασφαλιστικό σύστημα, που, με εξαίρεση του νεοσύστατου ΤΕΚΑ, επί πολλά χρόνια παρέμενε αμιγώς διανεμητικό και με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης, γεγονός που αποθάρρυνε την ιδιωτική αποταμίευση.

4. Στα χαμηλά επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, που και αυτά αποθαρρύνουν την ιδιωτική αποταμίευση.
5. Στην έλλειψη κουλτούρας ή και κινήτρων ιδιωτικής ασφάλισης των περιουσιακών στοιχείων των ιδιωτών έναντι φυσικών καταστροφών, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να παρουσιάζει το υψηλότερο αντίστοιχο ασφαλιστικό κενό στην ευρωζώνη.

Ειδήσεις σήμερα

Τουρίστες… go home – Ξεσηκωμός κατά του υπερτουρισμού

Απόφαση-σταθμός: Αποζημίωση 200.000 ευρώ για επίθεση από αγέλη σκύλων

Οι νέες προθεσμίες για πυροπροστασία σπιτιών και οικοπέδων

Τελικός Κόνφερενς Λιγκ: «Φρούριο» η Αθήνα – Οι κλειστοί δρόμοι οι αλλαγές στα ΜΜΜ και όλα τα άλλα μέτρα