Σήμερα η Ελλάδα μαζί με την Ε.Ε. βιώνουν μια καθαρά εξωγενή κρίση, η οποία ξεκίνησε με την πανδημία και συνοδεύτηκε από την άνοδο των τιμών στα καύσιμα, που μεγέθυνε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το 2010 η Ελλάδα βρέθηκε με τεράστια δίδυμα ελλείμματα (το δημοσιονομικό έλλειμμα είχε φτάσει το 2009 στο 16,7% του ΑΕΠ και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών στο 16,2%) και χρέος στο 120%, διπλάσιο από τον -τότε- μέσο όρο της ευρωζώνης. Τότε η Ελλάδα θα έπρεπε να αναχρηματοδοτήσει σε έναν χρόνο χρέος περίπου 50 δισ. από τα οποία τα 16,8 δισ. ήταν τόκοι.
Το συμπέρασμα είναι ότι η Ελλάδα «μοιράζεται» σήμερα μια παγκόσμια εξωγενή κρίση ενώ τότε η εξωγενής κρίση μεγέθυνε ένα μεγάλο υφιστάμενο πρόβλημα. Ωστόσο, σήμερα έχουμε επτά λόγους για να ανησυχούμε λιγότερο για μια κρίση χρέους. Πιο συγκεκριμένα:
1 Το χρέος της Ελλάδας, παρότι παραμένει το υψηλότερο εντός ευρωζώνης, στο 193,3% του ΑΕΠ, είναι πιο «ασφαλές» απ’ ό,τι αυτό της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας και πολλών χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Ο λόγος είναι ότι μέσω των Μνημονίων από τα 355 δισ. του σημερινού χρέους τα 2/3 (242 δισ. ευρώ) είναι στα χέρια του λεγόμενου επίσημου τομέα (δηλαδή στα χέρια της ευρωζώνης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας), βρίσκονται σε επιτόκια κάτω από 1% και λήγουν σε 30 χρόνια. Το κυριότερο: Από το χρέος αυτό αποπληρώνεται σήμερα μόνο το διμερές δάνειο των 52,3 δισ. από τις χώρες της ευρωζώνης. Από τα υπόλοιπα 103 δισ. ευρώ, τα 39 δισ. τα έχει αγοράσει η ΕΚΤ. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες φέτος δεν ξεπερνούν τα 16 δισ. ευρώ από τα οποία οι τόκοι είναι 3,2 δισ. ευρώ ενώ έχει διαθέσιμα 38,6 δισ. ευρώ που μπορούν να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες για πάνω από τρία χρόνια.
2 Εν όψει της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ που θα ξεκινήσει από τον επόμενο μήνα η διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα αγοράζοντας τίτλους όταν τα επιτόκια που θα ζητά η αγορά θα είναι πάρα πολύ υψηλά.
3 Με την ανάκτηση του «πιστοποιητικού» της επενδυτικής βαθμίδας, το οποίο αναμένεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023, η αύξηση των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα πάνω από το 4% (όσο ήταν και το 2018) θα υποχωρήσει.
4 Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον σε τροχιά ανάπτυξης η οποία σε μέσα επίπεδα για την περίοδο 2021-2026 θα φτάνει το 3,5%, με τη βοήθεια κοινοτικών πόρων ύψους 70 δισ. ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ 2021-2027. Αυτό σημαίνει ταχεία μείωση του χρέους, το οποίο αναμένεται να φτάσει στο 150% του ΑΕΠ το 2025, επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα το 2023 και ισοσκελισμένο προϋπολογισμό από το 2025.
5 Το εισόδημα των νοικοκυριών αυξάνεται σταδιακά και οι αντοχές των ίδιων των πολιτών είναι πια μεγαλύτερες. Τα μέτρα στήριξης έφτασαν τα 43 δισ. ευρώ μέσα στην πανδημία ενώ από τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι και σήμερα τα εισοδήματα στηρίχτηκαν με μέτρα ύψους περίπου 8,5 δισ. ευρώ. Η ανεργία μειώθηκε από 17,2% το 2020 στο 13,2%. Παράλληλα, έχουν γίνει μειώσεις φόρων και εισφορών περίπου 5 δισ. ευρώ, μοιράστηκαν αναδρομικά ύψους 1,7 δισ. σε συνταξιούχους, ενώ ο κατώτερος μισθός αυξήθηκε φέτος κατά 9,7%.
6 Οι τράπεζες επανέρχονται στο σκηνικό έχοντας μειώσει τα «κόκκινα» δάνεια στο 12,3% στο τέλος του 2021 ενώ αναμένεται να τα μειώσουν σε μονοψήφιο ποσοστό. Επίσης, έχουν κάνει τις πρώτες κινήσεις για να αυξήσουν την πιστωτική επέκταση και προς τα νοικοκυριά.
7 Τελευταίο, αλλά όχι έσχατο, η Ελλάδα έχει προχωρήσει -εν μέσω διαδοχικών κρίσεων- σε αλλαγές στα πάγια προβλήματα της οικονομίας, όπως είναι η μείωση της φοροδιαφυγής, η καλύτερη λειτουργία του Δημοσίου, η πληρωμή προμηθευτών, η ταχύτερη απονομή συντάξεων, η προσέλκυση επενδύσεων και η εξωστρέφεια των επιχειρήσεων.
Ειδήσεις σήμερα
Έως 20 Αυγούστου οι αποφάσεις για τις κάλπες – Τα δύο σενάρια του Μαξίμου
Κορονοϊός: Γιατί αυξάνονται τα κρούσματα – Έρχονται επιδημικά κύματα
Νέα πρόκληση από Τουρκία και Οκτάι: Θα αμφισβητήσουμε τα νησιά και όπου πάει