Η παρέμβαση της Κομισιόν αποτελεί συνέχεια σχετικής έκθεσης προς την ίδια κατεύθυνση που ενέκρινε στις αρχές του μήνα η Oλομέλεια Ευρωβουλής.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι έχει επανειλημμένα εκφράσει τις σοβαρές ανησυχίες της σχετικά με τα προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας και άδειας διαμονής σε επενδυτές και τους εγγενείς κινδύνους που αυτά ενέχουν. Μάλιστα, επικαλείται το υφιστάμενο πλαίσιο της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας, που αναδεικνύει και πάλι τους συναφείς κινδύνους.

Oπως τονίζει, ορισμένοι Ρώσοι ή Λευκορώσοι υπήκοοι που υπόκεινται σε κυρώσεις ή που παρέχουν σημαντική υποστήριξη στον πόλεμο στην Ουκρανία ενδέχεται να έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια της Ε.Ε. ή προνομιακή πρόσβαση στην Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να ταξιδεύουν ελεύθερα στο χώρο Σένγκεν, βάσει αυτών των προγραμμάτων.

Από… κόσκινο

Για την αντιμετώπιση των εν λόγω άμεσων κινδύνων, η Επιτροπή συνιστά επίσης σήμερα στα κράτη-μέλη να αξιολογήσουν κατά πόσον η ιθαγένεια που έχει χορηγηθεί βάσει προγράμματος «χρυσού διαβατηρίου» σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που περιλαμβάνονται σε κατάλογο κυρώσεων της Ε.Ε. σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να ανακληθεί. Οι άδειες διαμονής που έχουν χορηγηθεί βάσει προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις θα πρέπει να ανακληθούν αμέσως, έπειτα από ατομική αξιολόγηση και σε συμμόρφωση με την αρχή της αναλογικότητας, τα θεμελιώδη δικαιώματα και το εθνικό δίκαιο των κρατών- μελών.

Οι προτάσεις

Σύμφωνα με τη σύσταση της Επιτροπής:

* Κάθε κράτος-μέλος που εξακολουθεί να εφαρμόζει προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές πρέπει να τα τερματίσει αμέσως. Τα προγράμματα αυτά δεν συνάδουν με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας και με την έννοια της ιθαγένειας της Ε.Ε., που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της Ε.Ε.

* Τα σχετικά κράτη-μέλη θα πρέπει να διενεργήσουν αξιολογήσεις προκειμένου να αποφασίσουν κατά πόσον η ιθαγένεια που έχει χορηγηθεί στο παρελθόν σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις ή που παρέχουν σημαντική υποστήριξη στον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να ανακληθεί.

Νέες συστάσεις

Στη σύσταση που εκδόθηκε χθες, η Επιτροπή καλεί τα κράτη-μέλη:

* Να καθιερώσουν και να διενεργούν αυστηρούς ελέγχους πριν από την έκδοση οποιασδήποτε άδειας διαμονής μέσω επένδυσης. Θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για να αποτρέψουν κάθε κίνδυνο ασφάλειας, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, φοροδιαφυγής και διαφθοράς που μπορεί να ενέχουν τα προγράμματα χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η καθιέρωση και η διενέργεια ελέγχων σχετικά με τους όρους διαμονής και την ασφάλεια πριν από την έκδοση τέτοιων αδειών διαμονής, καθώς και η εξακρίβωση του κατά πόσον η διαμονή είναι συνεχής.

* Να ανακαλέσουν αμέσως ή να αρνηθούν την ανανέωση των αδειών διαμονής που έχουν χορηγηθεί βάσει προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις της Ε.Ε. σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, έπειτα από αξιολόγηση.

* Να αναστείλουν την έκδοση αδειών διαμονής βάσει προγραμμάτων χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές για όλους τους Ρώσους και Λευκορώσους υπηκόους.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι εάν χρειαστεί μπορεί να λάβει πρόσθετα μέτρα και καλεί τα κράτη-μέλη να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης έως το τέλος Μαΐου.

Σύμφωνα με κοινοτικά στοιχεία, τουλάχιστον 130.000 άτομα επωφελήθηκαν από προγράμματα «ιθαγένειας/διαμονής μέσω επενδύσεων» στην Ε.Ε. από το 2011 έως το 2019, αποφέροντας στα κράτη-μέλη που τα εφάρμοσαν έσοδα άνω των 21,8 δισ. ευρώ. Προγράμματα «ιθαγένειας μέσω επενδύσεων» υπάρχουν στη Μάλτα, στη Βουλγαρία (όπου η κυβέρνηση έχει καταθέσει νομοσχέδιο για τον τερματισμό του σχετικού προγράμματος) και την Κύπρο (όπου αφενός η χώρα επεξεργάζεται μόνο αιτήσεις που υποβλήθηκαν πριν από τον Νοέμβριο του 2020). Δώδεκα κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, διαθέτουν προγράμματα «διαμονής μέσω επενδύσεων». Το ύψος και το είδος των επενδύσεων που απαιτούνται για ένταξη στο πρόγραμμα διαφέρουν κατά πολύ από κράτος σε κράτος.

Οι ευρωπαϊκές αξίες δεν είναι προς πώληση, δήλωσε ο επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέντερς, χαρακτήρισε τη χορήγηση ιθαγένειας μέσω «χρυσών διαβατηρίων» παράνομη και επικίνδυνη για την ασφάλεια της Ε.Ε., ενώ κάλεσε τα κράτη-μέλη να τερματίσουν αμέσως αυτά τα προγράμματα.

Ειδήσεις σήμερα