Τώρα πια που ο φόβος της επανεκλογής Τραμπ είναι πλέον γεγονός, τα χρονικά περιθώρια για ατέλειωτες διαβουλεύσεις σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης των πιθανών συνεπειών για την -ούτως ή άλλως- αδύναμη ευρωπαϊκή οικονομία είναι ασφυκτικά και πλησιάζει η ώρα των αποφάσεων.

Υπολογισμοί

Η Ε.Ε., εκ του ρόλου της, έχει κάνει ήδη κάποιες πρώτες εκτιμήσεις και έχει οριστικοποιήσει μια πρώτη γραμμή άμυνας για τον εμπορικό πόλεμο που είναι πολύ πιθανό να εξαπολύσουν άμεσα οι ΗΠΑ. Σε μια πρώτη εκτίμηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι οι απώλειες στις εξαγωγές θα φτάσουν και θα ξεπεράσουν τα 150 δισ. ευρώ, μερίδιο στα οποία θα έχει και η Ελλάδα.

Απέναντι στους δασμούς εισαγωγής που έχει προαναγγείλει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, η Κομισιόν έχει ολοκληρώσει την πρόταση για άμυνα δύο επιπέδων.

• Στην πρώτη γραμμή άμυνας, αν δηλαδή έχουμε την επιβολή δασμών έως 10%, τότε η στρατηγική της Ε.Ε. θα είναι να ξεκινήσει διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ για την αύξηση των αμερικανικών προϊόντων στην Ευρώπη, ώστε να κατευναστούν τα «πνεύματα» και να μην υπάρξει συνέχεια.
• Η δεύτερη γραμμή άμυνας είναι σε περίπτωση που η άλλη πλευρά του Ατλαντικού ξεκινήσει επιθετική πολιτική σε δασμούς. Σε αυτή την περίπτωση οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται για εμπορικό πόλεμο, ο οποίος μπορεί να φτάσει στα άκρα, με τη μορφή επιβολής υψηλών δασμών στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα και μάχη μέχρις εσχάτων. Ωστόσο, ο πόλεμος των δασμών θα είναι το πρώτο στάδιο μιας αντιπαράθεσης που μπορεί να εξελιχθεί σε έναν ολοκληρωτικό οικονομικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε., στον οποίο μοιραία θα εμπλακεί και η Κίνα ως η τρίτη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του κόσμου και βιομηχανία παραγωγής των πάντων.

Ανταγωνισμός

Με την Ε.Ε. να έχει μείνει πίσω σε ό,τι αφορά την ψηφιακή μετάβαση και τις βιομηχανικές δομές παραγωγής (οι οποίες έχουν μεταναστεύσει στην Ασία) και τις ΗΠΑ να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας από Ε.Ε. και Κίνα και με την τελευταία να θέλει να συνεχίσει την κυριαρχία της στον τομέα της παραγωγής, ο πόλεμος αναμένεται ότι θα είναι σκληρός.

Το δεύτερο πεδίο του εμπορικού πολέμου περνά από τη βιομηχανία κα την κατοχή των μέσων και της διαδικασίας παραγωγής αγαθών προστιθέμενης αξίας. Η αμερικανική πλευρά έχει κάνει ήδη τα πρώτα μεγάλα βήματα, μέσω του προγράμματος IRA, για την ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας με κρατικούς πόρους ύψους 650 δισ. δολαρίων. Η κίνηση αυτή από την προεδρία Μπάιντεν είχε απήχηση διεθνώς. Μάλιστα, είναι αρκετές ευρωπαϊκές βιομηχανίες οι οποίες έχουν ήδη στραφεί -ή σκέπτονται να στραφούν- σε επενδύσεις στις ΗΠΑ. Οσες βιομηχανίες δεν μπορούν ή δεν θέλουν να μεταναστεύσουν τις επενδύσεις τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα πρέπει να στηριχτούν άμεσα γιατί ο κίνδυνος να συνεχιστεί η «αιμορραγία» επενδύσεων προς τη Δύση είναι πιθανόν να διευρυνθεί.

Πρώτο ανάχωμα για κάτι τέτοιο θα είναι η εξασφάλιση φθηνής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων που περνάει μέσα από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τη μείωση των επιτοκίων του ευρώ. Ενα «σκληρό» ευρώ θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τις εξαγωγές αποδυναμώνοντας περισσότερο την οικονομία της Ε.Ε.

Νομισματική πολιτική

Η ΕΚΤ θα πρέπει να χαλαρώσει όσο πιο γρήγορα γίνεται τη νομισματική πολιτική, μειώνοντας τα επιτόκια του ευρώ (τα οποία σήμερα βρίσκονται στο 3,25%) στο 2%, ίσως και πριν από τα μέσα του 2025. Στην παρούσα φάση το Δ.Σ. της ΕΚΤ δεν θα έχει να υπολογίσει μόνο την εσωτερική πίεση για μείωση επιτοκίων αλλά και τον νομισματικό ανταγωνισμό από την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ (FED), η οποία βρίσκεται επίσης σε τροχιά μείωσης των επιτοκίων, έχοντας τη δυνατότητα να «μαλακώσει» το δολάριο σε σχέση με το ευρώ, διευκολύνοντας τις αμερικανικές εξαγωγές.

Ωστόσο, η μείωση των επιτοκίων δεν αρκεί από μόνη της να εξασφαλίσει αλλαγή πορείας. Η Ευρώπη θα πρέπει να συζητήσει τις προτεραιότητές της και να ενισχύσει τη βιομηχανία, με επείγουσες διαδικασίες, όπως πριν από τέσσερα χρόνια αποφάσισε για το Ταμείο Ανάκαμψης. Τούτο, με δεδομένο ότι τώρα πλέον είναι ο καιρός στον οποίο η άλλοτε κραταιά Volkswagen σχεδιάζει να κλείσει τέσσερα εργοστάσια στη Γερμανία.

Εκθεση Ντράγκι

Τουλάχιστον αυτή τη φορά, υπάρχει ως οδικός χάρτης του τι πρέπει να γίνει η έκθεση Ντράγκι, η οποία ακόμη δεν έχει τύχει της προσοχής που της αξίζει. Η έκθεση προτείνει νέες δημόσιες επενδύσεις ύψους 1 τρισ. τον χρόνο για να κλείσει το ψηφιακό κενό με τις ΗΠΑ και να προχωρήσει η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης. Η ιδέα, όμως, να χρηματοδοτηθούν όλα αυτά με κοινό χρέος βρίσκει ακόμη εντελώς αντίθετους τη Γερμανία και τους «δορυφόρους» της. Στο θέμα αυτό η Ελλάδα έχει κινηθεί αυτόνομα, προαναγγέλλοντας πόρους 8,3 δισ. ευρώ για τη βιομηχανία, περιμένοντας βέβαια και ανάλογες κινήσεις από την Ε.Ε. 

Ενέργεια

Μια ακόμη σειρά επιπτώσεων που έχει ήδη η Ευρώπη από το 2022, είναι οι γεωπολιτικές. Ο πόλεμος της Ουκρανίας, το κοινό μέτωπο Ευρώπης-ΗΠΑ κατά της Ρωσίας και οι κυρώσεις που επέβαλε η Ευρώπη και η απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα αποστέρησαν από την Ε.Ε. το φθηνό φυσικό αέριο και πετρέλαιο με το οποίο τροφοδοτούνταν επί δεκαετίας η γερμανική -και όχι μόνο- βιομηχανία. Οι ανάγκες σήμερα καλύπτονται από ένα μίγμα υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και τη Νορβηγία, με υπερτριπλάσια τιμή. Αυτό, τη στιγμή που οι ΗΠΑ είναι παραγωγός ενέργειας.

Το δεύτερο πλήγμα για την Ευρώπη είναι η σύμπραξη με τις ΗΠΑ στον εμπορικό πόλεμο που έχει ανοίξει η Ουάσιγκτον με την Κίνα. Αυτό αποστέρησε από την Ευρώπη τη φθηνή εργασία που έδινε η Κίνα. Και αυτή η σχέση έχει πια χαλάσει και μαζί και η ικανότητα της Ευρώπης να παράγει φθηνότερα ανταγωνιστικά προϊόντα.

ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Επανέρχεται η απειλή του Τραμπ για τους ασυνεπείς του ΝΑΤΟ

Μια ακόμη σημαντική επίπτωση για την Ευρώπη είναι η οριστική ανατροπή σε ό,τι αφορά τα δεδομένα της άμυνας και της ασφάλειας, τα οποία ίσχυαν πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και φυσικά πριν από την πρόσφατη κρίση στη Μέση Ανατολή. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε απειλήσει ότι αν οι χώρες της Ε.Ε. και μέλη του ΝΑΤΟ δεν εκπληρώσουν τη συμβατική υποχρέωση να δαπανούν κάθε χρόνο 2% του ΑΕΠ τους για άμυνα, θα στερηθούν την «ασπίδα» του ΝΑΤΟ σε ενδεχόμενη ρωσική επιθετικότητα.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είχε εκτιμήσει τότε ότι για την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης θα χρειαστούν επιπλέον αμυντικές δαπάνες ύψους 75 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Επιπλέον, πληροφορίες θέλουν την Αμερική να σταματάει να καλύπτει όλη την Ευρώπη με την «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ, το οποίο έχει ως «βασικό μέτοχο» τις ΗΠΑ. Συνεπώς, σύντομα θα πρέπει στους κόλπους της Ε.Ε. να «ξεπαγώσουν οι συζητήσεις για μια κοινή στρατηγική σε άμυνα και ασφάλεια. Το γεγονός αυτό θα ευνοήσει και τα σχέδια της Ελλάδας που θεωρεί ότι η συζήτηση είναι ευκαιρία για να αναπτύξει και την εγχώρια αμυντική βιομηχανία.

Ειδήσεις σήμερα

Το «ράλι» του χρυσού έφερε άνοδο 30% και για τη λίρα!

Σε άνοδο τα σούπερ μάρκετ της γειτονιάς

Ντόναλντ Τραμπ: Σε… αναμμένα κάρβουνα ο Ζελένσκι

Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ θα παραμείνουν σταθερές και παραγωγικές και με τη νέα προεδρία Τραμπ

ΗΠΑ: Ο Τραμπ κερδίζει την Αριζόνα, σαρώνοντας και τις 7 πολιτείες-κλειδιά 

ΗΠΑ: Ο Τραμπ αποκλείει τη συμμετοχή της Χέιλι και του Πομπέο στην κυβέρνησή του

Ντόναλντ Τραμπ: Φίλοι, εχθροί και ουδέτεροι στη σκακιέρα του πλανήτη