Οπως προκύπτει από τα περιεχόμενα των επιστολών, τα οποία δημοσιοποίησε η ΠΟΜΙΔΑ, οι βασικές αιτίες για τις οποίες πολλοί ιδιοκτήτες είδαν στα εκκαθαριστικά τους τον φετινό ΕΝΦΙΑ να εκτοξεύεται στα ύψη και πιο συγκεκριμένα να αυξάνεται κατά 200% έως και 1.900% είναι δύο:
1 Οι μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών ζώνης, οι οποίες σε πολλές περιοχές της χώρας υπερέβησαν το 50% και έφθασαν ακόμη και σε ποσοστά ανώτερα του 100%.
2 Η προσθήκη της διάταξης της Ενότητας Γ’ στην παράγραφο 4 του Ν. 4916/2022 για τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Η διάταξη αυτή, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά φέτος έγινε αιτία να εκτοξευτούν στα ύψη οι χρεώσεις του ΕΝΦΙΑ για χιλιάδες ιδιοκτήτες που κατέχουν μικρά ποσοστά συνιδιοκτησίας σε ακίνητα, των οποίων η συνολική αντικειμενική αξία, δηλαδή η αξία που αντιστοιχεί στο 100% της πλήρους κυριότητας, δεν υπερέβαινε μέχρι πέρυσι το επίπεδο των 400.000 ευρώ, αλλά φέτος λόγω της αύξησης των αντικειμενικών τιμών ζώνης σκαρφάλωσε πάνω από το επίπεδο των 400.000 ευρώ. Δεδομένου, δε, ότι η διάταξη αυτή προβλέπει σημαντική προσαύξηση του κύριου ΕΝΦΙΑ για όσα ακίνητα υπερβαίνουν σε συνολική αξία τις 400.000 ευρώ, η εφαρμογή της είχε ως συνέπεια την προσαύξηση του κύριου φόρου κατά πολύ μεγάλα ποσοστά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, ακόμη κι αν ένας φορολογούμενος κατέχει ένα μικρό ποσοστό συνιδιοκτησίας, π.χ. 7%, 10%, 15% ή 20% επί ενός ακινήτου του οποίου η συνολική αντικειμενική αξία, δηλαδή η αντικειμενική που αντιστοιχεί στο 100% του ακινήτου, υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ, ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται, καθώς στον κύριο φόρο προστίθεται κι ένας επιπλέον φόρος που αντικαθιστά τον συμπληρωματικό και υπολογίζεται κλιμακωτά με συντελεστές από 0,2% έως 1% επί του τμήματος της αξίας άνω των 400.000 ευρώ. Στη συνέχεια, ο επιπλέον αυτός φόρος που προκύπτει επιμερίζεται στους συνιδιοκτήτες!
Συμπερασματικά
Από τις επιστολές των ιδιοκτητών προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι φορολογούμενοι αυτοί έχουν αντιληφθεί πως η διάταξη της Ενότητας Γ’ της παραγράφου 4 του άρθρου 43 του Ν. 4916/2022 δεν εξετάζει το ποσοστό συνιδιοκτησίας στο ακίνητο και «αδιαφορεί» για το αν η αξία του ποσοστού αυτού από μόνου του δεν ξεπερνά τις 400.000 ευρώ, καθώς λαμβάνει υπόψη μόνο την αξία του συνολικού ακινήτου. Ετσι λοιπόν για ένα φυσικό πρόσωπο αρκεί να έχει ένα οποιοδήποτε ποσοστό συνιδιοκτησίας σε ένα «μεγάλο» ή/και «ακριβό» ακίνητο και ταυτόχρονα να έχει στην κατοχή του ακίνητα συνολικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ για να χρεωθεί με αυτή τη σημαντική προσαύξηση και να δει το φόρο που καλείται να πληρώσει φέτος εκτοξευμένο στα ύψη.
ΕΝΦΙΑ 2022: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ: 10 περιπτώσεις με υπέρμετρες χρεώσεις
Βάσει των όσων αναφέρονται σε νεότερες επιστολές που έλαβε η ΠΟΜΙΔΑ, τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα φορολογουμένων που υπέστησαν φέτος άδικες υπερχρεώσεις είναι τα εξής:
1 Τρεις φορολογούμενοι-αδέλφια κατέχουν έκαστος το 33,33% της ψιλής κυριότητας ενός παλαιού κτιρίου εκτάσεως 431,20 τετραγωνικών μέτρων, ενώ ο 90χρονος πατέρας τους κατέχει το 100% της επικαρπίας του εν λόγω κτιρίου. Το συγκεκριμένο ακίνητο βρίσκεται στο Ρίο των Πατρών. Τα έτη 2019-2021, η τιμή ζώνης του συγκεκριμένου ακινήτου ανερχόταν σε 560 ευρώ ανά τ.μ. και το ετήσιο ποσό ΕΝΦΙΑ που πλήρωνε κάθε ένας από τους αδελφούς ανερχόταν σε 226,07 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης του ακινήτου εκτοξεύτηκε στα 1.250 ευρώ ανά τ.μ., σημειώνοντας αύξηση 123,2%. Το αποτέλεσμα ήταν ο ΕΝΦΙΑ να εκτιναχθεί στα 2.459,18 ευρώ για το εμπράγματο δικαίωμα κάθε αδελφού, δηλαδή να υπερδεκαπλασιαστεί (να αυξηθεί κατά 1.088%). Οπως σημειώνει, εξάλλου, ο φορολογούμενος:
Το 2016 πλήρωσε για όλη την ακίνητη περιουσία του ΕΝΦΙΑ 992 ευρώ, το 2020 πλήρωσε 740 ευρώ, το 2021 πλήρωσε 758,88 ευρώ και το 2022 του ήρθε να πληρώσει συνολικά 4.061,75 ευρώ, δηλαδή χρεώθηκε με φόρο αυξημένο κατά 530%!
2 Φορολογούμενος κατέχει ποσοστό συνιδιοκτησίας 16,5% σε οικόπεδο χωρίς κτίσμα εντός σχεδίου στην περιοχή Πάτημα Ι του Δήμου Χαλανδρίου. Το οικόπεδο έχει συνολική επιφάνεια 2.000 τ.μ. και στον φορολογούμενο αναλογούν 330 τ.μ. Η αξία του συνολικού οικοπέδου ξεπερνάει τις 400.000 ευρώ. Η συνολική αξία των ακινήτων του ξεπερνάει τις 300.000 ευρώ και επομένως τίθεται σε εφαρμογή η Ενότητα Γ’, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται επιπλέον φόρος βάσει κλίμακας με συντελεστές από 0,2% έως 1%. Καλείται λοιπόν να πληρώσει φέτος 1.703,51 ευρώ κύριο ΕΝΦΙΑ για 330 τ.μ. χορτάρι έναντι 320,76 ευρώ το 2021! Δηλαδή παρουσιάστηκε αύξηση κατά 521,43% επειδή είχε στην κατοχή του τμήμα οικοπέδου, η συνολική αξία του οποίου υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ, και ταυτόχρονα ακίνητα συνολικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ. Η αξία του τμήματος του οικοπέδου που του αναλογεί είναι κατά πολύ μικρότερη των 400.000 ευρώ.
Ακριβώς στην ίδια περίπτωση εντάσσεται και η αδελφή του που έχει στην κατοχή της επίσης ποσοστό συνιδιοκτησίας 16,5% στο ίδιο οικόπεδο, χωρίς καμία μεταβολή στην περιουσιακή της κατάσταση.
3 Φορολογούμενος από τη Θεσσαλονίκη χρεώθηκε φέτος με ΕΝΦΙΑ αυξημένο κατά 247% καθώς εφαρμόστηκε ο νέος νόμος ο οποίος υπολογίζει τον ΕΝΦΙΑ στην ολική αξία του ακινήτου -εν προκειμένω ενός μαγαζιού συνολικής αντικειμενικής αξίας 3.500.000 ευρώ (που στην πραγματικότητα δεν αξίζει ούτε τα μισά)- και με τον ανώτατο συντελεστή και κατόπιν επιμερίζει το φόρο στους συνιδιοκτήτες, με αποτέλεσμα να βγαίνει αυτή η τεράστια διαφορά, παρά το γεγονός ότι η περιουσία είναι ακριβώς ίδια με πέρυσι.
4 Φορολογούμενη είναι ιδιοκτήτρια του 47,5% ενός οικοπέδου επιφάνειας 1.041,5 τ.μ. στο Χαλάνδρι επί της οδού Ηρακλείτου και 28ης Οκτωβρίου. Για το συγκεκριμένο εμπράγματο δικαίωμα, την περίοδο 2019-2021, η τιμή ζώνης ανερχόταν σε 1.300 ευρώ ανά τ.μ. και το ετήσιο ποσό του ΕΝΦΙΑ έφθανε τα 618,39 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε στα 2.000 ευρώ ανά τ.μ. και το ετήσιο ποσό του ΕΝΦΙΑ, για το συγκεκριμένο εμπράγματο δικαίωμα, εκτινάχθηκε στα 2.708,77 ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 338%.
Η φορολογούμενη σημειώνει επίσης ότι ο συνολικός κύριος ΕΝΦΙΑ που καλείται να πληρώσει φέτος είναι αυξημένος κατά 526,74%, λόγω του ανωτέρω ακινήτου κι ότι «ο συγκεκριμένος φόρος είναι εξαιρετικά δύσκολο να πληρωθεί δεδομένου ότι αφορά οικόπεδο από το οποίο δεν προκύπτει οποιοδήποτε έσοδο».
5 Ιδιοκτήτρια ακινήτου στο Χαλάνδρι πλήρωνε την περίοδο 2019-2021 ΕΝΦΙΑ 392,75 ευρώ, με την τιμή ζώνης στην περιοχή του ακινήτου να ανέρχεται σε 700 ευρώ ανά τ.μ.. Φέτος, καλείται να πληρώσει ΕΝΦΙΑ 2.093,97 ευρώ, δηλαδή αυξημένο κατά 532%!
6 Φορολογούμενος κατέχει το 8,75% της πλήρους κυριότητας ενός απρόσοδου οικοπέδου στην Αθήνα, συνολικής εκτάσεως 3.400 τ.μ. Την περίοδο 2019-2021 η τιμή ζώνης του ακινήτου ανερχόταν σε 1.250 ευρώ ανά τ.μ, ο συντελεστής δομήσεως ήταν 3 και η τιμή εκκίνησης του οικοπέδου 1.154 ευρώ ανά τ.μ. Η αξία του 8,75% που κατέχει ο φορολογούμενος ανερχόταν σε 332.865 ευρώ. Το ετήσιο ποσό του ΕΝΦΙΑ που αναλογούσε στο ποσοστό αυτό, την περίοδο 2019-2021, ήταν 919 ευρώ. Φέτος, η τιμή ζώνης αυξήθηκε στα 1.850 ευρώ ανά τ.μ., ο συντελεστής δομήσεως παρέμεινε στο 3 και η τιμή εκκίνησης του οικοπέδου διπλασιάστηκε, καθώς ανήλθε σε 2.236 ευρώ ανά τ.μ. Η αξία του ποσοστού 8.75% που κατέχει έφθασε πλέον τα 644.963 ευρώ, δηλαδή διπλασιάστηκε! Το ετήσιο ποσό του ΕΝΦΙΑ εκτινάχθηκε στα 6.894 ευρώ, φέτος, σημειώνοντας αύξηση 750%.
7 Φορολογούμενος είναι ιδιοκτήτης του 18,75% σε κάποια λαμαρινοσκεπή συνεργεία σε βιομηχανική περιοχή της Αθήνας. Σε δύο από τα ακίνητα αυτά οφείλεται μεγάλο μέρος της αύξησης του ΕΝΦΙΑ του 2022. Το ένα είναι 400 τ.μ. και το άλλο 440 τ.μ. Την περίοδο 2019-2021 η τιμή ζώνης ήταν 900 ευρώ το τ.μ. και το ετήσιο ποσό του αναλογούντος ΕΝΦΙΑ έφθανε τα 691,08 ευρώ. Φέτος, η τιμή ζώνης σκαρφάλωσε στα 1.450 ευρώ το τ.μ. και ο αναλογών ΕΝΦΙΑ αυξήθηκε κατά 249%, στα 1.719,77 ευρώ.
8 Φορολογούμενος κατέχει το 10% εξ αδιαιρέτου ενός οικοπέδου 1,3 στρεμμάτων στον Δήμο Αθηναίων. Η αντικειμενική αξία που αντιστοιχεί στο 10% του συγκεκριμένου οικοπέδου προσδιορίστηκε σε 241.329,41 ευρώ το 2021. Ο ΕΝΦΙΑ του 2021 ανήλθε σε 403,90 ευρώ. Το 2022 η αντικειμενική αξία του ιδίου εμπραγμάτου δικαιώματος εκτοξεύθηκε στα 662.942,98 ευρώ και ο ΕΝΦΙΑ 8.074,31 ευρώ. Δηλαδή, η αντικειμενική αξία αυξήθηκε κατά 174,7% και ο αναλογών ΕΝΦΙΑ εικοσαπλασιάστηκε (αυξήθηκε κατά 1.900%)!
Τα συγκεκριμένα στοιχεία είναι περίπου τα ίδια και για τους άλλους ιδιοκτήτες του ακινήτου, σχεδόν όλοι εκ των οποίων είναι ή άνεργοι ή συνταξιούχοι με αυξημένες ιατρικές ανάγκες.
Ενας εξ αυτών είδε τον ΕΝΦΙΑ του να ανεβαίνει από τα 403 στις 8.074 ευρώ! Τρεις συνιδιοκτήτες είδαν τον ΕΝΦΙΑ τους να ανεβαίνει από τα 565 στις 8.201 ευρώ (έχουν ψιλή κυριότητα σε άλλα ακίνητα). Ενας άλλος είδε τον ΕΝΦΙΑ να εκτοξεύεται από τις 4.308 στις 10.206 ευρώ (έχει κι άλλα ακίνητα στα οποία μάλλον έπεσε κάπως ο ΕΝΦΙΑ). Κι ένας άλλος (που έχει το 50% του οικοπέδου) είδε τον ΕΝΦΙΑ να αυξάνεται από τις 4.000 στις 44.000 ευρώ χοντρικά, δηλαδή να δεκαπλασιάζεται!
9 Φορολογούμενος έχει, εξ αδιαιρέτου, την πλήρη κυριότητα του 16,75% ενός βιομηχανικού ακινήτου (με άδεια οικοδομής για αποθήκη). Το ακίνητο βρίσκεται στον Δήμο Ρέντη, έχει συνολική επιφάνεια οικοπέδων 3.475,59 τ.μ. και επιφάνεια κτισμάτων 2.450 τ.μ., με έτος κατασκευής το 1976. Το ποσοστό του επί του ακινήτου το απέκτησε τον Μάρτιο του 2013 με κληρονομιά εξ αδιαθέτου από τον θείο του.
Το έτος 2021 πλήρωσε ΕΝΦΙΑ 492,21 ευρώ, με τιμή ζώνης 950 ευρώ ανά τ.μ.. Το έτος 2022 η τιμή ζώνης είναι πλέον 1.250 ευρώ και το συνολικό ποσό πληρωτέου ΕΝΦΙΑ έφθασε τις 2.699,25 ευρώ. Δηλαδή, η αντικειμενική αξία αυξήθηκε κατά 31,58% και ο ΕΝΦΙΑ κατά 548,40%!
10 Φορολογούμενος κατέχει το 30,75% επί ακινήτου στην Πλάκα. Το 2021, η τιμή ζώνης του ακινήτου ήταν 3.350 ευρώ ανά τ.μ. και ο ΕΝΦΙΑ ανήλθε σε 6.173,22 ευρώ. Το 2022 η τιμή ζώνης έφθασε στις 4.500 ευρώ ανά τ.μ. και ο ΕΝΦΙΑ εκτινάχθηκε στις 10.403,58 ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 60%.