Το μεγαλύτερο μέρος από τις απώλειες που είχαν τα εισοδήματα των εργαζομένων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα στα χρόνια των δύο μεγάλων οικονομικών κρίσεων, στα Μνημόνια και στην πανδημική κρίση, έχει ανακτηθεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης που δημοσιεύει ο «Ελεύθερος Τύπος», ο γενικός μέσος μισθός στην οικονομία για το σύνολο των εργαζομένων κέρδισε το 17,7% από τις απώλειες των Μνημονίων, ενώ υπολείπεται κατά 3,3% από το «υψηλό» του 2009, προτού δηλαδή αρχίσουν τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Ακρίβεια

Υπάρχει όμως το πρόβλημα της ακρίβειας που έχει γιγαντωθεί τα δύο τελευταία χρόνια, και περιορίζει σημαντικά τις θετικές μεταβολές που καταγράφονται στην εξέλιξη των μισθών, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να έχουν καλύψει ένα μέρος των απωλειών που είχαν από τα Μνημόνια και την πανδημία, αλλά ταυτόχρονα να ροκανίζεται το πραγματικό τους εισόδημα λόγω της ακρίβειας.

Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι από τη χρονιά της μεγάλης ευμάρειας αυτή του 2009, λίγο πριν πέσει η χώρα δηλαδή στο παγόβουνο του Μνημονίου, οι περισσότεροι εργαζόμενοι είχαν κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων που κορυφώνεται το 2015, που υπογράφεται το τρίτο Μνημόνιο με νέα μέτρα λιτότητας.

Σταδιακή βελτίωση

Τα εισοδήματα αρχίζουν να ανακάμπτουν από τα τέλη του 2018 και κυρίως το 2019. Καθώς η πανδημική κρίση εξαπλώνεται, η άνοδος διακόπτεται το 2020 και τα εισοδήματα μένουν παγωμένα ή με οριακές απώλειες. Η ανάκαμψη επιστρέφει δυναμικά το 2021 και το 2022 η εικόνα έχει βελτιωθεί σημαντικά, με τις περισσότερες απώλειες να ανήκουν οριστικά στο παρελθόν.

Τα στοιχεία αποτυπώνουν βελτίωση στο συνολικό επίπεδο των αποδοχών, αλλά δεν είναι για «πανηγυρισμούς», αν σκεφτεί κανείς και μόνον ότι χρειάστηκε να περάσουν 12 και πλέον χρόνια βαριάς λιτότητας για να επιστρέψουν τα εισοδήματα -και όχι όλα- εκεί που βρισκόταν πριν τις μειώσεις.

Υπέρβαση

Σε κάποια επαγγέλματα μάλιστα οι εργαζόμενοι παίρνουν περισσότερα από όσα έπαιρναν το 2009. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον σχετικό πίνακα που επεξεργάστηκε ο «Ε.Τ.» με βάση τα στοιχεία της μελέτης, στα στελέχη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα οι μέσες αμοιβές είναι σήμερα (σ.σ.: στοιχεία 2022) κατά 20,7% υψηλότερες από αυτές του 2009. Σε αυτή την κατηγορία παρότι έγιναν περικοπές, κράτησαν λιγότερο από άλλους εργαζομένους, και έτσι η αναπλήρωση των απωλειών έγινε πιο γρήγορα. Ανάλογη εικόνα παρατηρείται σε εξειδικευμένους εργαζόμενους του αγροτικού τομέα (γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς) όπου παρατηρείται αύξηση μισθών κατά 12,7% από τα επίπεδα του 2009.

Οι διακυμάνσεις και το crash test

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης:

*Ο μέσος μισθός (προ φόρου) για το σύνολο των εργαζομένων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, από 1.054 ευρώ που ήταν το 2009 (προ κρίσης), βρέθηκε να υποχωρεί στα 903 ευρώ το 2013 (πρώτο και δεύτερο Μνημόνιο) και πήγε στα 866 ευρώ το 2015 (τρίτο Μνημόνιο). Η ανάκτηση των απωλειών ξεκίνησε σταδιακά και το 2019 ο μέσος μισθός είχε διαμορφωθεί στα 886 ευρώ, ενώ το 2022 μετά και την πανδημική κρίση, ο μισθός έφτασε στα 1.019 ευρώ. Στο διάστημα 2009-2022, ο μέσος μισθός ανέκτησε το 17,7% των απωλειών σε σχέση με το χαμηλότερο επίπεδο του 2015, ενώ υπολείπεται μόλις 3,3% από το υψηλότερο επίπεδο του 2009.

*Ο μέσος μισθός στον δημόσιο τομέα από 1.234 ευρώ που ήταν το 2009 βρέθηκε να υποχωρεί στα 1.066 ευρώ το 2013 και πήγε στα 1.053 ευρώ το 2015. Το 2019 διαμορφώθηκε στα 1.080 ευρώ και το 2022 έφτασε στα 1.150 ευρώ. Στο διάστημα 2009-2022, ο μέσος μισθός του Δημοσίου ανέκτησε το 9,2% των απωλειών σε σχέση με το 2015, και υπολείπεται κατά 6,8% από το υψηλότερο επίπεδο του 2009.

*Ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα από 958 ευρώ που ήταν το 2009, υποχώρησε στα 809 ευρώ το 2013 και στα 771 ευρώ το 2015. Το 2019 ο παρουσίασε ανάκαμψη στα 792 ευρώ και το 2022 έφτασε στα 959 ευρώ, δηλαδή είχε επιστρέψει στα επίπεδα προ κρίσης (2009). Στο διάστημα 2009-2022, ο μέσος μισθός του ιδιωτικού τομέα ανέκτησε πλήρως το 25% των απωλειών που είχε από Μνημόνια και πανδημία και ήδη μετά και την αύξηση του 2023, όπως και του 2024, κινείται πιο πάνω από το υψηλότερο επίπεδο του 2009.

Οι μισθοί ανά επάγγελμα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα από 2009 ως 2022

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. (*) Μέσος όρος καθαρών αμοιβών Δεκεμβρίου εκάστου έτους