Δικαίωση
Απόφαση-βόμβα που εξέδωσε στις 19-1-2024 το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, (η υπ’ αριθμόν 100/2024) όχι απλώς δικαίωσε φορολογούμενο που προσέφυγε κατά αποφάσεων της ΑΑΔΕ για την άγρια υπερφορολόγησή του βάσει τεκμηρίων διαβίωσης καίτοι ήταν άνεργος με μηδενικό εισόδημα, αλλά ξεκαθάρισε ότι τα τεκμήρια διαβίωσης, ως μαχητά βάσει του Συντάγματος, μπορούν να αμφισβητηθούν και να καταπέσουν ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης όχι μόνο για τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στις σχετικές διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ανεργία, φυλακιση, βαριά νόσηση κ.λπ.), αλλά και για οποιονδήποτε άλλον λόγο, φθάνει οι ισχυρισμοί του φορολογουμένου ότι το πραγματικό του εισόδημα είναι μηδενικό ή πενιχρό να αποδεικνύονται με συγκεκριμένα στοιχεία που οφείλει να υποβάλει ενώπιον του δικαστηρίου.
Η υπόθεση
Η περίπτωση αυτή, που αποκαλύπτει σήμερα ο «Ε.Τ.», αφορά πιο συγκεκριμένα έναν άνεργο φορολογούμενο που είχε δηλώσει μηδενικό πραγματικό εισόδημα για το φορολογικό έτος 2019, ο οποίος εκλήθη, παρ’ όλα αυτά, με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης που υπέβαλε στις 30-8-2020, για το 2019, να πληρώσει ένα υπέρογκο ποσό φόρου εισοδήματος, της τάξεως των 3.304,40 ευρώ! Το ποσό αυτό προέκυψε βάσει τεκμαρτού εισοδήματος ύψους 22.688 ευρώ που του προσδιόρισε η ΑΑΔΕ, αφού έλαβε υπόψη: α) το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ, β) τεκμήριο διαβίωσης 17.388 ευρώ για την ιδιόκτητη κύρια κατοικία του, εμβαδού 199 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη και γ) τεκμήριο διαβίωσης 2.300 ευρώ για το Ι.Χ. αυτοκίνητό του, που είχε κινητήρα 1.341 κυβ. εκατοστών και έτος πρώτης κυκλοφορίας το 2004! Στον φορολογούμενο δεν επιβλήθηκε Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης, λόγω ανεργίας.
Κατά του εκκαθαριστικού, ο φορολογούμενος άσκησε στις 10-3-2021 ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ΔΕΔ της ΑΑΔΕ, με την οποία ισχυρίστηκε, μεταξύ άλλων, ότι τα τελευταία χρόνια είναι μακροχρόνια άνεργος και στερείται παντελώς εισοδημάτων.
Η ενδικοφανής προσφυγή αυτή απορρίφθηκε ως αναπόδεικτη με απόφαση του προϊσταμένου της ΔΕΔ, η οποία εκδόθηκε στις 30-7-2021.
Προσφυγή
Ο φορολογούμενος προσέφυγε εν συνεχεία στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, όπου αμφισβήτησε το ετήσιο συνολικό ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος, που προσδιορίστηκε σε βάρος του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ, υποστηρίζοντας ότι τα πραγματικά εισοδήματά του έχουν μειωθεί δραματικά, λόγω της γενικότερης οικονομικής κατάστασης αλλά και της μακροχρόνιας ανεργίας του.
Σύμφωνα δε με τους ισχυρισμούς του, τα τρέχοντα έξοδά του καλύπτονταν από τις ελάχιστες αποταμιεύσεις του, από οικονομική συνδρομή των συγγενών του και από τραπεζικά καταναλωτικά δάνεια που λάμβανε για την αντιμετώπισή τους. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του προσκόμισε, μεταξύ άλλων, την από 25-7-2020 βεβαίωση του Οργανισμού Απασχόλησης εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), σύμφωνα με την οποία ήταν εγγεγραμμένος στο Μητρώο Ανέργων του εν λόγω Οργανισμού από 1ης.1.2019 έως 31.12.2019, και την από 10-7-2021 βεβαίωση του ίδιου Οργανισμού, σύμφωνα με την οποία ήταν εγγεγραμμένος στο ως άνω Μητρώο Ανέργων από 15.5.2014 έως 30.6.2020 (σύνολο συνεχούς αναγνωριζόμενου διαστήματος ανεργίας 73 μήνες).
Το δικαστήριο, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση στις 23-10-2023, δικαίωσε τον φορολογούμενο διατάσσοντας την ακύρωση του εκκαθαριστικού, βασιζόμενο αφενός στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ΚΦΕ περί αμφισβήτησης των τεκμηρίων διαβίωσης από φορολογούμενο που είναι άνεργος και αφετέρου στα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε ο φορολογούμενος
ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ
Ανοίγει η… βεντάλια της αμφισβήτησης
Το δικαστήριο που εκδίκασε την υπόθεση διατύπωσε σαφώς την άποψη ότι: «Για να είναι συνταγματικώς ανεκτό το θεσπισθέν από τον νόμο τεκμήριο διαβίωσης λόγω ακινήτου και επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης και για να μην αντιβαίνει στο άρθρο 4 (παρ. 5) του Συντάγματος, θα πρέπει να θεωρείται ως μαχητό και όχι αμάχητο κατά την κρίση των αρμόδιων δικαστηρίων επί κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, υπό την έννοια ότι ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί σε κάθε περίπτωση, και όχι μόνο στις περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις, κατ’ άρθρο 31 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), να αμφισβητήσει το προβλεπόμενο στον νόμο αντίστοιχο ποσό ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης και να προβάλει και αποδείξει, με την υποβολή πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ότι για την κρινόμενη φορολογική περίοδο δεν κατέβαλε δαπάνη ή ότι κατέβαλε ποσό δαπάνης μικρότερο από το τεκμαρτώς προσδιοριζόμενο κατά νόμο για το ακίνητο που ιδιοκατοικεί ή το αυτοκίνητο που κατέχει».