«Ετρεξαν»

Eτσι, οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών σε ποσοστό έως 18% έγιναν τον πρώτο μήνα του έτους σε απορρυπαντικά και καλλυντικά, ενώ περιορισμένες είναι οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα, με τις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων να καταγράφουν μονοψήφια ποσοστά. «Oταν ο πληθωρισμός στα τρόφιμα άγγιξε το 15,5% σε ετήσιο επίπεδο, δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω αυξήσεις τιμών. Δεν μπορεί να πάει στο 30%. Επίσης, πλέον δεν υφίσταται η δικαιολογία για αύξηση του ενεργειακού κόστους από την πλευρά των βιομηχανιών, καθώς η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει σημαντικά», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Mικρών και Μεσαίων Σούπερ Μάρκετ, Γιάννης Πηλίδης.

Τιμολόγια…

Αναλυτικά, σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.», τα τιμολόγια που έχουν αποστείλει οι προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ για τον μήνα Ιανουάριο προβλέπουν αυξήσεις από 10%-18% στα απορρυπαντικά και από 3%-12% στα καλλυντικά. Για παράδειγμα, απορρυπαντικό πιάτων (400 ml), που τον περασμένο Αύγουστο κόστιζε 2,01 ευρώ και τον Οκτώβριο 2,34 ευρώ, τώρα πωλείται στα ράφια έναντι 2,61 ευρώ. Μικρότερες είναι οι ανατιμήσεις σε είδη μπαζάρ (8%), σε προϊόντα απώθησης εντόμων (6%-8%) και στα μωρομάντιλα (6%-8%).

Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα, εταιρία που εμπορεύεται γνωστή μάρκα αλείμματος τυριού έχει αποστείλει νέο τιμοκατάλογο στα σούπερ μάρκετ με αύξηση της τάξεως του 18%, με την τιμή του να ανέρχεται πλέον στα 2,34 ευρώ (συσκευασία 200 γραμμαρίων). Παράλληλα, κατά 6% ανατιμήθηκε η φέτα γνωστής εταιρίας (400 γραμμ.), με την τιμή της να διαμορφώνεται πλέον στα 5,89 ευρώ από 5,58 ευρώ τον Αύγουστο του 2022. Μονοψήφιες αυξήσεις τιμών καταγράφονται επίσης σε γνωστά γιαούρτια (3%-5,5%) και στα κασέρια (7,5%).

Τις μεγαλύτερες πάντως ανατιμήσεις στα τρόφιμα, με βάση τους τιμοκαταλόγους προμηθευτών που έχει στη διάθεσή του ο «Ε.Τ.», παρουσιάζουν τα πατατάκια (11%-20%), τα δημητριακά (4%-20%) και οι μαρμελάδες (12,5%).

Και στα ποτά όμως καταγράφονται σημαντικές αυξήσεις, με το ουίσκι να πωλείται από 6% έως και 20% ακριβότερο, ενώ ανατιμημένα έως και 12% είναι τον Ιανουάριο και το νερό μίας εκ των ισχυρότερων εταιριών του κλάδου.

Πωλήσεις

Πάντως, το «τσουνάμι» των ανατιμήσεων επηρέασε αρνητικά τις πωλήσεις σε όγκο, οι οποίες στο ενδεκάμηνο του 2022 εμφάνισαν αρνητικό πρόσημο 1,3%, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας ερευνών αγοράς IRI. Αντίθετα, ενισχυμένη κατά 5% ήταν η αξία των πωλήσεων, ως απόρροια του πληθωρισμού, με τις τιμές ανά μονάδα προϊόντος να αυξάνονται κατά 6,4%.

Τον Δεκέμβριο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία των πωλήσεων στις 60 κυριότερες κατηγορίες προϊόντων, με εξαίρεση την εβδομάδα των Χριστουγέννων, σημειώθηκε πτώση του όγκου πωλήσεων από 1,2% έως 4,5%. Η μοναδική εβδομάδα που παρατηρήθηκε αύξηση των πωλήσεων (15,6%) ήταν αυτή πριν από τα Χριστούγεννα.

Στο σύνολο του έτους, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι πωλήσεις σε αξία ενισχύθηκαν κατά 6,8% λόγω των αυξημένων τιμών, ενώ τεράστια άνοδο (16,8%) παρουσίασαν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, όταν τα επώνυμα ενισχύθηκαν μόλις κατά 5%. Μάλιστα, τα PL είναι αυτά που περιόρισαν τις απώλειες σε όγκο πωλήσεων, οι οποίες μειώθηκαν μόλις κατά 0,8%.

Η μέση τιμή ανά μονάδα προϊόντος αυξήθηκε κατά 7,7%, με τις ανατιμήσεις να διαμορφώνονται στο 7,6% για τα επώνυμα και στο 11% για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Ετσι, η αξία ενός μέσου «καλαθιού» άγγιξε το 2022 τα 187,93 ευρώ από 173,90 ευρώ το 2021, ενώ μεγάλη είναι η ψαλίδα μεταξύ επώνυμων και private label καλαθιών. Σύμφωνα με την IRI, για λίστα με 60 επώνυμα βασικά προϊόντα στοίχιζε στα νοικοκυριά 197,80 ευρώ (από 181,83 ευρώ ένα χρόνο πριν), ενώ για την αντίστοιχη ιδιωτικής ετικέτας οι καταναλωτές έπρεπε να πληρώσουν 137,52 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 60 ευρώ λιγότερα.

Οσον αφορά στο 2023, παράγοντες της αγοράς εμφανίζονται επιφυλακτικοί, καθώς, όπως επισημαίνουν, πέρα από τον πόλεμο, στην εξίσωση προστίθενται και οι εκλογές, οι οποίες παραδοσιακά προκαλούν αναταράξεις στην αγορά.

Το «καλάθι» και οι προσφορές

Στο μεταξύ, ασκήσεις επί χάρτου κάνουν οι βιομηχανίες προκειμένου να βρουν τρόπο να προσελκύσουν εκ νέου τους καταναλωτές, ειδικά μετά την καθιέρωση του «καλαθιού του νοικοκυριού», που ως επί το πλείστον περιλαμβάνει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. «Το “καλάθι” λειτούργησε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, ένας στους δύο καταναλωτές αγοράζει από πέντε προϊόντα και πάνω από το “καλάθι”. Αυτό οδήγησε τις μεγάλες εταιρίες να διεκδικήσουν μεγαλύτερο χώρο, καθώς εμφανίζουν μειωμένες πωλήσεις. Ετσι, ενώ αρχικά η αναλογία ήταν 25% επώνυμα και 75% PL, πλέον είναι 50%-50%», υπογραμμίζει στον «Ε.Τ.» ο κ. Πηλίδης.

Μάλιστα, το υπουργείο Ανάπτυξης βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις βιομηχανίες για την υποχρεωτική ένταξη επώνυμων προϊόντων στο «καλάθι» που θα αφορά σε έξι κατηγορίες: ρύζι, όσπρια, μακαρόνια, αλεύρι, καφές και γάλα. «Αν οι βιομηχανίες προσφέρουν στον καταναλωτή κωδικούς προϊόντων σε προσιτές τιμές, τότε οι καταναλωτές θα ανταποκριθούν, καθώς πλέον στη συντριπτική πλειονότητά τους πραγματοποιούν τις αγορές τους με βάση τις τιμές», επισημαίνει υψηλόβαθμο στέλεχος του λιανεμπορίου τροφίμων.

Πάντως, η μάχη δίνεται και εκτός «καλαθιού», με τις βιομηχανίες να εντείνουν τις προσφορές τους προκειμένου να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος. «Οι προσφορές είναι πολλές, είτε με τη μορφή έκπτωσης έως 35%-40% είτε με το σχήμα “1+1”, δηλαδή αγοράζεις δύο προϊόντα και πληρώνεις το ένα. Αν και ακόμα δεν είναι στο επίπεδο που ήταν τα προηγούμενα χρόνια, υπάρχει έδαφος για περισσότερες προσφορές», αναφέρει εκπρόσωπος σούπερ μάρκετ στον «Ε.Τ.». Πάντως, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι ακόμα οι εταιρίες εμφανίζονται επιφυλακτικές για μεγαλύτερες προσφορές, ρίχνοντας το βάρος στις τελικές τιμές. «Μειώνουν τις προσφορές για να κάνουν μικρότερες αυξήσεις ή να κρατήσουν σταθερές τις τιμές», τονίζει η ίδια πηγή.

Νομοθετική ρύθμιση για αναγραφόμενες τιμές στα χύμα προϊόντα

Φρένο στα διαφημιστικά τρικ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ που παραπλανούν τους καταναλωτές επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Ανάπτυξης με νομοθετική ρύθμιση που θα αφορά στις τιμές που αναγράφονται στα «χύμα» προϊόντα. Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται τόσο η τιμή όσο και η ποσότητα του προϊόντος να είναι με την ίδια γραμματοσειρά, καθώς τον τελευταίο καιρό παρατηρείται σε καταστήματα τροφίμων το εξής φαινόμενο: η ταμπέλα αναγράφει με μεγάλα γράμματα την τιμή του προϊόντος και από κάτω με ψιλά γράμματα υποδιαιρέσεις του κιλού. Για παράδειγμα, έχει καταγγελθεί ότι μεγάλη αλυσίδα είχε ταμπέλα για φέτα στην τιμή των 6 ευρώ και από κάτω μικρή επισήμανση ότι η τιμή αφορά στο μισό κιλό, με αποτέλεσμα να παραπλανάται ο καταναλωτής, να την αγοράζει και στο ταμείο να πληρώνει διπλάσια τιμή.

Αν και, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αυτή δεν αποτελεί παράνομη πρακτική από πλευράς των επιχειρήσεων, δημιουργεί λανθασμένη εντύπωση στον καταναλωτή, αφού ο πελάτης παρατηρεί μόνο την τιμή.

Οι αυξήσεις του Ιανουαρίου