Γράφει ο Δρ.Αθανάσιος Γκέρτσης*

Οι ψεκασμοί αποτελούν μια από τις σημαντικότερες εισροές στη διαχείριση όλων των καλλιεργειών αλλά αποτελούν και ένα πολύ μεγάλο κόστος. Στις προηγούμενες δεκαετίες η ανεξέλεγκτη και υπερβολική χρήση με ψεκασμούς αγροχημικών  φυτοπροστατευτικών προϊόντων (εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων, ζιζανιοκτόνων, κ.α), συσσώρευσε πολλά προβλήματα στο αγρο-οικοσύστημα (έδαφος, νερό και ατμόσφαιρα) αλλά και στην υγεία των αγροτών.

Με την γνώση που αποκτήθηκε από την έρευνα, έχουν αλλάξει οι καλλιεργητικές παρεμβάσεις, με νεώτερες μεθόδους αειφορικής διαχείρισης, με  σκοπό να ελαχιστοποιήσουν τη χρήση των παραπάνω ουσιών και να βελτιστοποιηθεί η αποδοτικότητα της παραγωγής. Στην  προσπάθεια αυτή συνέβαλε και η νομοθεσία της ΕΕ και άλλου. Παράλληλα, η συνεχής ανάπτυξη νέων τεχνολογικών εργαλείων, διευκόλυνε τις προσπάθειες για αειφορικότερη παραγωγή (οικονομικά βιώσιμη αλλά και περιβαλλοντικά ισορροπημένη).

Η βιομηχανία των ΣμηΕΑ (drones) έχει κάνει αλματώδη ανάπτυξη σε όλες τις κατηγορίες. H παγκόσμια αγορά των drones  προβλέπεται να πλησιάσει τα 41 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ έως το 2026, με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης 9,4%. Έχουν αναπτυχτεί μικρά και ευέλικτα drones για ερασιτεχνική χρήση (φωτογράφιση, βιντεοσκόπηση), για επαγγελματική χρήση (επιτήρηση, χαρτογράφηση, τηλεπισκόπηση) και τελευταία μεγάλη ανάπτυξη έχουν τα ψεκαστικά εναέρια συστήματα.

Πολυάριθμες έρευνες έχουν καταδείξει τις αρνητικές επιδράσεις της χρήσης μεγάλων ποσοτήτων δραστικών ουσιών από τα παραδοσιακά επίγεια συστήματα ψεκαστικών μηχανημάτων. Η εξέλιξη στα ψεκαστικά  Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ ή drones) τη τελευταία δεκαετία, έχει δημιουργήσει μια «αγροτική επανάσταση» από μόνη της, με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο και με την μεγαλύτερη δυναμική και συνεισφορά από όλες τις τεχνολογίες στη γεωργία και ιδιαίτερα στη Γεωργία Ακριβείας. To Perrotis College είναι στην πρωτοπορία της εκπαίδευσης, έρευνας και εφαρμογής ψεκασμών με drones και Γεωργίας Ακριβείας. H πρώτη εφαρμογή στην Ελλάδα σε καλλιέργεια υπερπυκνής φύτευσης ελιάς εγινε το 2016, στον εκπαιδευτικό ελαιώνα μας, και από τότε έχει ξεκινήσει σειρά ερευνητικών και επιδεικτικών δραστηριοτήτων με σημαντικά αποτελέσματα για τους αγρότες. Αξιολογηθήκαν συγκριτικά χαρακτηριστικά ψεκαστικών συστημάτων (επίγειων και εναέριων), με καταγραφή του χρόνου, της ποσότητας και καλυπτικότητας ψεκασμών και πρόσφατα είναι σε εξέλιξη σειρά ερευνητικών μελετών με στόχο την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας μικρών έως πολύ μικρών εφαρμογών δραστικών ουσιών. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά και θα ανακοινωθούν σύντομα.

Μια άλλη σειρά παράλληλων μελετών, στοχεύει στην ενίσχυση της υγείας των φυτών με διαφυλλικούς ψεκασμούς θρεπτικών στοιχείων και βιοδιεγερτών. Με την νεώτερη νομοθεσία στην ΕΕ (2019), οι βιοδιεγέρτες κατατάσσονται στα προϊόντα θρέψης και ενίσχυσης της υγείας των φυτών. Είναι ουσίες φυτικής προέλευσης ή ορυκτά ή μικροοργανισμοί, και  επιτρέπεται η χρήση τους και στην οργανική/βιολογική γεωργία. Ενισχύουν την άμυνα και αντοχή των φυτών σε αντίξοες συνθήκες καταπόνησης από παγετό, ξηρασία ή υψηλές θερμοκρασίες, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Τα ψεκαστικά drones χρησιμοποιούνται και για άλλες αγροτικές εργασίες, όπως αεροσπορά, εφαρμογές κοκκωδών λιπασμάτων, τροφών σε ιχθυοκαλλιέργειες και καταπολέμηση κουνουπιών και απολυμάνσεις από αέρος. Είναι πολύ αξιόπιστα στη σπορά μικρών και πολύ μικρών σπόρων, σε  περιοχές βόσκησης, σε αγροτεμάχια και δασικές εκτάσεις ιδιαίτερα σε δυσπρόσιτες περιοχές.

Τα πλεονεκτήματα των ψεκαστικών ΣμηΕΑ είναι πολλά και αναμένεται να διευρυνθούν στο άμεσο μέλλον, με βάση την αυξημένη χωρητικότητα των δεξαμενών τους και την εξέλιξη των συνοδευτικών λογισμικών προγραμμάτων πτήσης. Σήμερα, στην Ελλάδα και παγκοσμίως κυριαρχούν τα 16-λιτρα  και  υπάρχουν μοντέλα με  26 και 30 λίτρα δεξαμενές. Αναμένεται εντός των επομένων ετών και η κυκλοφορία σε εμπορική κλίμακα μοντέλων με μεγαλύτερη χωρητικότητα.

Όμως, να αναφέρω και ένα σοβαρό πρόβλημα! Αφορά την νομοθεσία και την μη επικαιροποίηση της στην ΕΕ έως τώρα, σχετικά με τα ψεκαστικά συστήματα με δεξαμενή πάνω από 10 λίτρα και συνολικού βάρους άνω των 25 κιλών, που δεν έχει εφαρμόσει ακόμη, σε αντίθεση με άλλες χώρες, π.χ. ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ελβετία, Κίνα, Ιαπωνία, κ.α.) που έχουν ενσωματώσει στις νομοθεσίες τους τα μεγαλύτερα ψεκαστικά drones. Αναμένεται  να υπάρξουν εξελίξεις στην νομοθεσία της ΕΕ εντός του 2022.

Συνοπτικά  πλεονεκτήματα των ψεκαστικών ΣμηΕΑ παρουσιάζονται παρακάτω:

1. Μικρό κόστος ψεκασμού. Εκτιμάται ότι με σημερινές τιμές (2021) το απόλυτο κόστος ψεκασμού με ΣμηΕα είναι περίπου 2-5 φορές μικρότερο από τα επίγεια συμβατικά συστήματα.
2. Δυνατότητα ψεκασμού σε δύσβατες περιοχές με ποικίλο ανάγλυφο, ιδιαίτερα σε παραδοσιακούς ελαιώνες και αμπελώνες σε λόφους.
3. Δεν συμπιέζουν το έδαφος, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των εδαφών, με συνέπειες τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας των εδαφών και τη βελτιστοποίηση της θρέψης των φυτών.
4. Είναι ιδανικά για τις Ελληνικές συνθήκες των μικρών και πολυτεμαχισμένων αγροτεμαχίων (για αγρούς 5-40 στρεμμάτων).
5. Ιδανικά για ψεκασμούς σε ορυζώνες!
6. Ελαχιστοποίηση χρήσης δραστικών ουσιών, με αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους παραγωγής και την αειφορικη διαχείριση.
7. Μηδενική ζημιά στη καλλιέργεια, συγκρινόμενα με τα επίγεια ψεκαστικά συστήματα (π.χ. στην αποφύλλωση βαμβακιού, στον ψεκασμό καλαμποκιού και άλλων φυτών σε στάδιο μεγάλου ύψους, κ.α.)
8. Δυνατότητα ψεκασμού μόνο σε επιλεγμένες περιοχές στον αγρό ή σε συγκεκριμένα δένδρα, μετα από αναγνώριση του προβλήματος (Ψεκασμοί Ακριβείας).
9. Δυνατότητα αεροσποράς με φυτά εδαφοκάλυψης, με σκοπό την μείωση της διάβρωσης, ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα των εδαφών.
10. Δυνατότητα ψεκασμού σε αντίξοες καιρικές συνθήκες (π.χ. αμέσως μετα από βροχή, παγετό, χαλάζι, που δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν παρελκόμενοι ψεκαστήρες από γεωργικούς ελκυστήρες (τρακτέρ).
11. Ελάχιστη έως μηδενική επαφή των αγροχημικων με τον αγρότη-ψεκαστή (χωρίς προβλήματα υγείας, σε σύγκριση με τα επίγεια συστήματα που είναι εκτεθειμένος ο αγρότης στα αγροχημικα)
12. Δεν καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα (βενζίνη, πετρέλαιο) και έτσι συμβάλλουν στην  μείωση της κλιματικής αλλαγής
13. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για απολυμάνσεις στάβλων, χώρων σκουπιδιών και γενικά καταπολέμηση κουνουπιών και άλλων εντομών , μυκήτων και βακτηρίων σε μικρές περιοχές και εντός του αστικού χώρου.
14. Τέλος, να τονίσω το συνεχώς μειούμενο κόστος τους με παράλληλη αύξηση των δυνατοτήτων τους, με τα σύγχρονα λογισμικά που τα συνοδεύουν και είναι πλήρως αυτοματοποιημένα, με έλεγχο όλων των χαρακτηριστικών ψεκασμού (δόσης, ταχύτητας, ύψους και πλάτους ψεκασμού, κ.α.).

*Ο Δρ.Αθανάσιος Γκέρτσης είναι καθηγητής και υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Αειφορική Γεωργία και Διαχείριση» του Perrotis College της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Στεφανής: Οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι έτοιμες να θυσιαστούν – Απειλή ο νεοθωμανισμός της Τουρκίας, απαραίτητα τα F-35 [βίντεο]
• Κορονοϊός – Οι παιδίατροι φωνάζουν:«Εμβολιάστε τα παιδιά, δεν είναι στο απυρόβλητο»
• Συντάξεις: 3+1 πληρωμές μέσα στα Χριστούγεννα – Πότε θα πληρωθούν μέρισμα, αναδρομικά, κύριες και επικουρικές
• Εμβόλιο Pfizer: Λιγότερο αποτελεσματικό έναντι της μετάλλαξης Όμικρον – «Ίσως χρειαστούν καινούργια»
• Πρόγραμμα «Εξοικονομώ»: Ανοίγει τη Δευτέρα η πλατφόρμα – Τα κριτήρια και οι «παγίδες» [βίντεο]
• Θρίλερ στην Ανδριανούπολη: Οι τελευταίες εξελίξεις με τον Έλληνα αστυνομικό και τη φίλη του – Κινούνται μόνο εντός της πόλης [βίντεο]
• Μητσοτάκης-Πούτιν σήμερα στο Σότσι: Στο επίκεντρο των συζητήσεων φυσικό αέριο και τουρκική προκλητικότητα
• Τραγωδία στο Νέο Ηράκλειο: «Ήταν θλιμμένα τα αδέρφια-Ζητούσαν βοήθεια για να ξεπεράσουν τον θάνατο της μητέρας τους» [βίντεο]

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr