Το ελληνικό ΑΕΠ υποχώρησε το 2020 πλησίον των 170 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι τα 90 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων και δανείων από την Ε.Ε. την παραπάνω περίοδο ξεπερνούν το 50% του εθνικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Στο παραπάνω ποσό θα πρέπει να προστεθούν η συμμετοχή του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που σημαίνει ότι η επίδραση στην οικονομία θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Αλλωστε, μόνο το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα φέρει ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις της τάξης των 27 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα, αρχής γενομένης από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους μέχρι και το 2027 θα εκταμιευθούν προς την Ελλάδα τα παρακάτω:

– ΠΔΠ: Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της περιόδου 2021-2027 εγκρίθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες τον περασμένο Δεκέμβριο, ανέρχεται σε 1,074 δισ. ευρώ, αναμένεται να επικυρωθεί από τα Κοινοβούλια όλων των κρατών-μελών μέχρι το τέλος Απριλίου, ενώ θα τεθεί σε ισχύ αναδρομικά από την 1^η Ιανουαρίου 2021.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτός από τις δύο κύριες κοινοτικές πολιτικές (συνοχή – γεωργία), έχει ήδη ξεκινήσει να δεσμεύει κονδύλια σε διάφορους τομείς όπως:

– Ερευνα και καινοτομία, μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

– Δίκαιη κλιματική και ψηφιακή μετάβαση, μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη».

– Ετοιμότητα, ανάκαμψη και ανθεκτικότητα, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του προγράμματος rescEU, και ενός νέου προγράμματος για την υγεία, του EU4Health.

– Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, με απορρόφηση του 30% των κονδυλίων της Ε.Ε., το υψηλότερο ποσοστό που έχει προβλεφθεί ποτέ στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Περίπου τα 2/3 των δαπανών αφορούν τους τομείς της συνοχής (377,8 δισ. ευρώ) και της γεωργίας (356 δισ. ευρώ), για την παραπάνω επταετία. Αναφορικά με τη χώρα μας, από τα δύο ταμεία γεωργίας της Ε.Ε. θα λάβει σε τρέχουσες τιμές περίπου 19 δισ. ευρώ και από τον τομέα της συνοχής 21,3 δισ. ευρώ, τα οποία θα δοθούν από τα τέσσερα διαρθρωτικά ταμεία. 

– Ταμείο Ανάκαμψης: Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση των οικονομικών επιπτώσεων που προκαλεί η πανδημία. Εχει προικοδοτηθεί με 750 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 390 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ δάνεια.

Η βασική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, μέσω του οποίου θα διατεθούν 672,5 δισ. ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις για τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που πραγματοποιούν οι χώρες της Ε.Ε. Σκοπός είναι να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού και να καταστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες περισσότερο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Το 70% του παραπάνω ποσού θα δοθεί στα κράτη-μέλη από φέτος μέχρι το τέλος του 2023, και το υπόλοιπο 30% την περίοδο 2024-2026.

H δεύτερη σημαντική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το μέσο REACT-EU, το οποίο θα διαθέσει 47,5 δισ. ευρώ στα κράτη-μέλη. Πρόκειται για μια νέα πρωτοβουλία με μέτρα αποκατάστασης των κοινωνικών επιπτώσεων της κρίσης, ενώ θα συμβάλει στην επίτευξη μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας. Το ποσό θα διατεθεί στα κράτη-μέλη μέχρι το τέλος του 2022.

Από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας η Ελλάδα θα λάβει 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. ευρώ σε δάνεια, ενώ από την πρωτοβουλία REACT-EU 1,715 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις. Συνολικά από τα ταμείο θα λάβει 32,015.

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χορηγήσει, επίσης, τα παρακάτω ποσά στο σύνολο της Ε.Ε. μέσω των παρακάτω προγραμμάτων και πρωτοβουλιών: 5 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα έρευνας-καινοτομίες «Ορίζων Ευρώπη», 5,6 δισ. ευρώ στο επενδυτικό πρόγραμμα InvestEU, 7,5 δισ. ευρώ για αγροτική ανάπτυξη, 10 δισ. ευρώ στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για την απολιγνιτοποίηση της Ευρώπης, 1,9 δισ. ευρώ για την ευρωπαϊκή πολιτική προστασίας (φυσικές καταστροφές κ.λπ.). Η Ελλάδα θα συμμετέχει σε όλες τις παραπάνω κοινοτικές δράσεις επωφελούμενη των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων.

– ΙnvestEU: Το ΙnvestEU διαδέχθηκε την 1^η Ιανουαρίου 2021 το λεγόμενο επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ, με στόχο να υποστηρίξει με δάνεια συνολικές επενδύσεις στην Ε.Ε. άνω των 400 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2027.

Το εν λόγω χρηματοδοτικό εργαλείο θα στηρίξει τις δύο ευρωπαϊκές προτεραιότητες, δηλαδή την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Θα στηρίξει, επίσης, στρατηγικές επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής φαρμάκων, ιατροτεχνολογικών προϊόντων και ιατρικών εφοδίων, κρίσιμης σημασίας σε συνθήκες πανδημίας, καθώς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε κλάδους που επλήγησαν από την πανδημία.

Το ΙnvestEU θα χρηματοδοτηθεί με 5,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ μέσω μόχλευσης θα συγκεντρώσει συνολικά 26 δισ. ευρώ, χρήματα που θα υποστηρίξουν επενδύσεις του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα της τάξης των 400 δισ. ευρώ.

Για τη χώρα μας παρουσιάζεται μια επιπλέον ευκαιρία, μετά το ΠΔΠ και το Ταμείο Ανάκαμψης, για πρόσθετες χρηματοδοτήσεις και με την προσδοκία να τα πάει εξίσου καλά, όπως με το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ. Υπενθυμίζεται πως το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ, χορηγώντας 2,8 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, στήριξε συνολικές επενδύσεις ύψους 13,5 δισ. ευρώ, κάτι που μπορεί να επαναληφθεί και τώρα σε βάθος επταετίας.

– ΕΤΕπ: Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που είναι ο παραδοσιακός χρηματοδοτικός βραχίονας της Ε.Ε., στηρίζει διαχρονικά την Ελλάδα και το έκανε πολύ περισσότερο κατά τα δύσκολα χρόνια των Μνημονίων, αναλαμβάνοντας και το σχετικό ρίσκο. Το 2020 ο όμιλος της ΕΤΕπ χορήγησε δάνεια ύψους 2,8 δισ. ευρώ στη χώρα για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, με μεγάλο αντίκτυπο.

Είναι προφανές πως μέχρι το 2027 η αθροιστική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ προς την Ελλάδα θα ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ, δάνεια που θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, δεδομένου ότι στο παραπάνω ποσό προστίθεται η δημόσια και ιδιωτική συμμετοχή στην υλοποίηση μιας επένδυσης.

Θα πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι υπό μορφή δανείων η Ελλάδα έχει αρχίσει ήδη να λαμβάνει χρήματα από την Ε.Ε. μέσω του SURE για τη στήριξη της απασχόλησης στη διάρκεια της πανδημίας, όπου το συνολικό ύψος προς τη χώρα μας ανέρχεται σε 5,2 δισ. ευρώ.

• ΠΔΠ 2021-2027 – χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα (σε τρέχουσες τιμές)                                                          δισ. ευρώ

– Εγγυήσεις-ενισχύσεις στη γεωργία:  14,970

– Ανάπτυξη υπαίθρου:                              4,021

– Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ+):                    5,845

– Περιφερειακό Ταμείο:                           11,452

– Ταμείο Συνοχής:                                       3,955

– Διασυνοριακή συνεργασία:                     0,127

– Σύνολο επιχορηγήσεων:                        40,371

• Επιχορηγήσεις και δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης στην Ελλάδα (σε τρέχουσες τιμές δισ. ευρώ

– Μηχανισμός ανάκαμψης:                 17,800

– REACT-EU (συνοχή-πανδημία):           1,715

– Δάνεια:                                                   12,500

– Σύνολο επιχορηγήσεις+δάνεια:       32,015

Ε.Ε.: Επιχορηγήσεις και δάνεια από ΠΔΠ και Ταμείο Ανάκαμψης την περίοδο 2021-2027 δισ. ευρώ

ΠΔΠ     Ταμείο Ανάκαμψης    ΣΥΝΟΛΟ

1. Ενιαία αγορά, καινοτομία και ψηφιακή οικονομία: 132,8                10,6                         143,4
2. Συνοχή, ανθεκτικότητα και αξίες:                                                    377,8 721,9                1.099,7
3. Γεωργία και περιβάλλον:                                                                              356,4             17,5                        373,9
4. Μετανάστευση και διαχείριση των συνόρων:                                22,7                                –                          22,7
5. Ασφάλεια και άμυνα                                                                                13,2                       –                          13,2
6. Γειτονικές χώρες και υπόλοιπος κόσμος                                          98,4                       –                          98,4
7. Ευρωπαϊκή δημόσια διοίκηση                                                                  73,1                    –             73,1

Σύνολο:                                                                                                     1.074,3                 750                         1.824,3

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου