Στον τόμο αυτό, ο οποίος αποτελείται από 354 σελίδες, παρατίθενται αναλυτικά όλες οι ισχύουσες έως τις 30-9-2019 διατάξεις του ελληνικού φορολογικού συστήματος που προβλέπουν απαλλαγές από την επιβολή φόρων, εκπτώσεις φόρων ή εφαρμογή μειωμένων φορολογικών συντελεστών. Ο συνολικός αριθμός των καταγεγραμμένων διατάξεων που προβλέπουν ολικές ή μερικές φοροαπαλλαγές υπερβαίνει τις 700, ενώ το δημοσιονομικό κόστος που προκαλούν μερικές μόνο δεκάδες από τις διατάξεις αυτές φθάνει τα 8,96 δισ. ευρώ.

Βασικές ρυθμίσεις

Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα καταγράφονται στον τόμο των φοροαπαλλαγών που συνοδεύει τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2020:

1 Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων ισχύουν 125 ρυθμίσεις που προβλέπουν φοροαπαλλαγές και εκπτώσεις φόρου. Το δημοσιονομικό κόστος όσων από τις ρυθμίσεις αυτές έχουν αποτιμηθεί φθάνει το 1,45 δισ. ευρώ. Από τις ρυθμίσεις που προβλέπουν απαλλαγές ή εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ξεχωρίζουν ιδιαίτερα:

* Οι πλήρεις απαλλαγές διαφόρων κατηγοριών εισοδημάτων από τη φορολογία εισοδήματος, οι οποίες ωφέλησαν φέτος 2.616.109 φορολογούμενους, οι οποίοι γλίτωσαν φόρους συνολικού ύψους 1,071 δισ. ευρώ.

* Η έκπτωση φόρου εισοδήματος των 1.900 – 2.100 ευρώ, η οποία καθιερώθηκε από το 2016 για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο εισοδήματος 8.636-9.545 ευρώ. Από την έκπτωση αυτή ωφελήθηκαν φέτος περίπου 287.996 κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, γλιτώνοντας από την πληρωμή φόρων συνολικού ύψους 233,4 εκατ. ευρώ.

* Η έκπτωση φόρου εισοδήματος ύψους 200 ευρώ που παρέχεται σε κάθε φορολογούμενο με αναπηρία 67%. Δικαιούχοι της έκπτωσης αυτής ήταν φέτος 206.419 φορολογούμενοι οι οποίοι γλίτωσαν από την πληρωμή φόρων ύψους 14,79 εκατ. ευρώ.

* Το ειδικό καθεστώς αυτοτελούς φορολόγησης των αμοιβών των ναυτικών, από το όποιο ευνοήθηκαν φέτος συνολικά 29.121 φορολογούμενοι με μείωση φορολογικών επιβαρύνσεων συνολικού ύψους 90,19 εκατ. ευρώ.

* Οι απαλλαγές από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και το τέλος επιτηδεύματος, οι οποίες ωφέλησαν φέτος 125.909 φορολογούμενους με απαλλαγή από την πληρωμή ποσού συνολικού ύψους 19,86 εκατ. ευρώ.

* Η απαλλαγή του επιδόματος ανεργίας του ΟΑΕΔ από το φόρο εισοδήματος. Από την απαλλαγή αυτή ωφελήθηκαν φέτος 575.070 άνεργοι φορολογούμενοι, γλιτώνοντας από την πληρωμή φόρων συνολικού ύψους 15 εκατ. ευρώ.

 2 Στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων ισχύουν 123 διατάξεις που προβλέπουν φορολογικές απαλλαγές. Οσες εξ αυτών αποτιμήθηκαν, διαπιστώθηκε ότι προκάλεσαν απώλειες φορολογικών εσόδων συνολικού ύψους 714 εκατ. ευρώ στον Κρατικό Προϋπολογισμό.

 3 Στη φορολογία πλοίων περιλαμβάνονται 37 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές ή εκπτώσεις από το φόρο εισοδήματος.

 4 Στη νομοθεσία για την επιβολή του ΕΝΦΙΑ και τους λοιπούς φόρους κεφαλαίου περιλαμβάνονται 137 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος όσων από τις απαλλαγές αυτές ποσοτικοποιήθηκαν φθάνει τα 3,63 δισ. ευρώ. Από το τεράστιο αυτό ποσό τα 3,5 δισ. ευρώ περίπου είναι το δημοσιονομικό κόστος των απαλλαγών από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων 15%. Πρόκειται για έναν φόρο που θεσπίστηκε το 2002 για να επιβαρύνει τα ακίνητα που είχαν μεταβιβαστεί σε εξωχώριες εταιρίες, αλλά συνοδεύτηκε κι από την καθιέρωση ενός μεγάλου αριθμού απαλλακτικών διατάξεων για διάφορες κατηγορίες εταιριών, με αποτέλεσμα ο φόρος ουσιαστικά να μην εφαρμόζεται! Λόγω του πλήθους των απαλλαγών από τον ΕΦΑ, από τις οποίες επωφελούνται 6.792 εταιρίες με ακίνητα στην Ελλάδα, αλλά και εξαιτίας του μεγάλου ύψους του συντελεστή του ΕΦΑ (15%), το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των απαλλαγών από το φόρο αυτόν φθάνει στο δυσθεώρητο ύψος των 3,467 δισ. ευρώ!

Αξίζει, επίσης, να επισημανθεί ότι οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ κόστισαν φέτος στον Κρατικό Προϋπολογισμό 108,87 εκατ. ευρώ. Μόνο η απαλλαγή από το 50% του ΕΝΦΙΑ που εφαρμόστηκε και φέτος για οικονομικά αδύναμα φυσικά πρόσωπα ίσχυσε για 1.317.767 ιδιοκτήτες ακινήτων με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα και προκάλεσε απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 83,52 εκατ. ευρώ.

 5 Στον Κώδικα του ΦΠΑ περιλαμβάνονται 85 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές από το φόρο ή εκπτώσεις φόρου. Οι 14 εξ αυτών έχουν ποσοτικοποιηθεί και έχει διαπιστωθεί ότι κοστίζουν στον Κρατικό Προϋπολογισμό πάνω από 1,28 δισ. ευρώ. Σε αυτές περιλαμβάνονται:

* Η απαλλαγή των υπηρεσιών ιδιωτικής εκπαίδευσης, η οποία κοστίζει ετησίως την απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 389,19 εκατ. ευρώ.

* Η απαλλαγή των χρηματοοικονομικών και συναφών υπηρεσιών από τον ΦΠΑ, η οποία κοστίζει ετησίως την απώλεια εσόδων ύψους 216,99 εκατ. ευρώ.

 6 Στη νομοθεσία για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης ισχύουν σήμερα 44 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές ή μειωμένους συντελεστές ΕΦΚ (πετρέλαιο θέρμανσης, ναυτιλιακό πετρέλαιο κ.λπ.). Οι διατάξεις αυτές κοστίζουν στον Κρατικό Προϋπολογισμό 1,294 δισ. ευρώ.

 7 Στη νομοθεσία για τα τέλη χαρτοσήμου, περιλαμβάνονται 76 διατάξεις απαλλαγών με κόστος 76,9 εκατ. ευρώ στον Κρατικό Προϋπολογισμό.

 8 Στις νομοθετικές διατάξεις για τα τέλη ταξινόμησης οχημάτων περιλαμβάνονται 23 ρυθμίσεις που προβλέπουν απαλλαγές από τα τέλη ή μειώσεις τελών. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ρυθμίσεων αυτών έφθασε φέτος τα 11,71 εκατ. ευρώ.

9 Εχουν καταγραφεί επίσης άλλες 43 διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές από τέλη κυκλοφορίας, φόρους ασφαλίστρων και άλλες φορολογίες, το δημοσιονομικό κόστος των οποίων υπερβαίνει τα 387 εκατ. ευρώ.

Από την έντυπη έκδοση