Το πρώτο θετικό βήμα που σηματοδοτεί την αλλαγή κατεύθυνσης για την Ελλάδα ήταν το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2020 με μια τελείως νέα αντίληψη. Στο κείμενο του προϋπολογισμού περιλαμβάνονται μέτρα που αναμένεται ότι θα αυξήσουν το ΑΕΠ κατά 960 εκατ. ευρώ. Η ισόποση αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος θα προέλθει από τις μειώσεις φόρων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, τη διατήρηση του αφορολόγητου και τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών. Μέτρα που υποδείκνυαν ή ζητούσαν ευθέως από την Ελλάδα κυρίως το ΔΝΤ αλλά και η Ε.Ε.

Παράλληλα, ο ίδιος προϋπολογισμός περιλαμβάνει μέτρα 1,9 δισ. ευρώ μέσω της αύξησης των υποχρεωτικών συναλλαγών και καλύτερους ελέγχου των δημοσίων δαπανών. Στα μέτρα αυτά, παρότι στη βάση τους περιοριστικά, δεν υπήρξε καμία αντίδραση ούτε από την αντιπολίτευση ούτε από τους πολίτες.

Παράλληλα, το κενό που έβλεπαν οι εκπρόσωποι των θεσμών για τον επόμενο χρόνο και ξεκίνησε από το 1,5 δισ. και πλέον, με βάση τις τελευταίες πληροφορίες έχει περιοριστεί στα 120-200 εκατομμύρια ευρώ. Θα είχε κλείσει τελείως αν οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν επέμεναν στην αρνητική επίδραση της ρύθμισης των 120 δόσεων στην εφορία και τις συντηρητικές προβλέψεις τους για την ανάπτυξη, καθώς δεν πιστεύουν ότι το 2020 η Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,8% του ΑΕΠ, διπλάσιο από το 1,4% που προβλέπεται για την ευρωζώνη.

Το προσχέδιο προϋπολογισμού που θα κατατεθεί μέχρι και μεθαύριο στην Κομισιόν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου θα έχει την αμφισβήτηση των στόχων του από τους θεσμούς (λόγω του κενού) αλλά αναμένεται ότι θα γίνει αποδεκτό αφού και οι ίδιοι οι τεχνοκράτες των θεσμών παραδέχονται ότι «υπάρχουν θέματα τα οποία συζητούνται ακόμη με την Ελλάδα».

Πάντως εντός Ελλάδας πηγές από το υπουργείο Οικονομικών δηλώνουν βέβαιες ότι είναι θέμα κάποιων εβδομάδων η οριστική συμφωνία και μάλλον θα έρθει πριν από τις 20 Νοεμβρίου που θα δώσει στη δημοσιότητα η Ε.Ε. την έκθεσή της για την 4η αξιολόγηση. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι στη συμφωνία αυτή μπορεί να περιλαμβάνεται και ένα «κοινωνικό μέρισμα» για το τέλος του 2019 καθώς προκύπτει και νέος δημοσιονομικός χώρος από την επανεξέταση των δαπανών, ειδικότερα των επενδυτικών.

Μετά την προώθηση των μεταρρυθμίσεων «ελληνικής ιδιοκτησίας» είναι δεδομένο ότι και το ΔΝΤ, παρά τις επιμέρους διαφωνίες του, θα υποστηρίξει δημόσια τη θέση του ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας θα πρέπει να αλλάξουν. Την ευκαιρία να επικοινωνήσει αυτή τη θέση θα δώσει η φθινοπωρινή σύνοδος του Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον που ξεκινά στα μέσα της εβδομάδας.

«Πράσινο» φως από τις αγορές, έτοιμος ο «Ηρακλής» να σηκώσει το βάρος των «κόκκινων» δανείων

Περισσότερες ήταν οι θετικές ειδήσεις που βελτίωσαν το προφίλ της ελληνικής οικονομίας στις αγορές. Η επανέκδοση του 10ετούς ομολόγου του Μαρτίου με επιτόκιο 1,50% έναντι 3,90% της πρώτης έκδοσης και η μικρή αλλά συμβολική έκδοση τρίμηνων εντόκων γραμματίων με αρνητικό επιτόκιο (-0,2%) για πρώτη φορά στα χρονικά είναι δύο γεγονότα που έριξαν τα φώτα στην Ελλάδα.

Αποφασιστικής σημασίας όμως ήταν το βήμα της έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DG Com) του σχεδίου «Ηρακλής» για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων έως και 30 δισ. ευρώ. Η δεύτερη αυτή κίνηση θα έχει σημαντικά μεγαλύτερο αντίκτυπο για τρεις λόγους, καθώς λύνει το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία:

1. Μειώνει τον μεγάλο όγκο «κόκκινων» δανείων.

2. Επαναφέρει τις τράπεζες στη θέση του δανειστή.

3. Εγγυάται μελλοντικά κέρδη.

Με τον τρόπο αυτό φέρνει πιο κοντά τους ιδιώτες-επενδυτές και την «ιδιωτικοποίησή» τους με την πώληση των μετοχών που κατέχει σήμερα το ΤΧΣ. Κάνει πιο αξιόπιστο τον στόχο για ανάπτυξη 2,8% του ΑΕΠ που έχει τεθεί στον προϋπολογισμό του 2020 αφού πλέον όλοι βλέπουν ότι οι τράπεζες θα είναι σε θέση σιγά σιγά να δανείσουν το σύνολο της πραγματικής οικονομίας (και όχι όπως τώρα μόνο κάποιους κερδοφόρους κλάδους, όπως ο τουρισμός). Η αύξηση της ρευστότητας της οικονομίας θα δώσει ώθηση σε επενδύσεις και αύξηση της απασχόλησης. Με την πορεία επίλυσης που παίρνει το θέμα των τραπεζών και οι πιο δύσπιστοι του Eurogroup θα θελήσουν, αν μη τι άλλο, να συζητήσουν το ενδεχόμενο αναθεώρησης των δημοσιονομικών στόχων που είχαν τεθεί για την Ελλάδα το 2018 υπό τελείως άλλες συνθήκες.

Το πρώτο αντίκρισμα αναμένεται να έρθει από τους οίκους αξιολόγησης που δείχνουν μέχρι τώρα να διστάζουν να προχωρήσουν σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας περιμένοντας απτά αποτελέσματα. Αλλωστε είναι γνωστό ότι όλοι (Moody’s, S&P, Fitch, DBRS) στις εκθέσεις που κάνουν μετά την έξοδο της Ελλάδας από το 3ο Μνημόνιο κάνουν ειδική μνεία στη χαμηλή ανάπτυξη και το «βουνό» των μη εξυπηρετούμενων δανείων που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές τράπεζες για να δικαιολογήσουν άλλη μια αναβολή σε μια αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας.

Στα επόμενα βήματα ο ΟΔΔΗΧ θέλει να βελτιώσει και το τελευταίο εξαιρετικά αρνητικό στοιχείο της οικονομίας, το τεράστιο χρέος. Στα επόμενα βήματα θέλει να επιμηκύνει τη μέση σταθμική διάρκεια του χρέους με τη μείωση του στοκ των εντόκων γραμματίων που φτάνουν σήμερα τα 15,4 δισ. ευρώ αλλά και την ανταλλαγή των κουρεμένων ομολόγων του PSI+.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής