Ήταν Δευτέρα πρωί, στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 που η ιστορική επενδυτική τράπεζα (είχε ιδρυθεί το 1850) κατέρρευσε κάτω από το βάρος ζημιών 60 δισ. δολαρίων, κυρίως από “τοξικά” προϊόντα.

Η χρεοκοπία της Lehman Brothers, οδήγησε στη χειρότερη χρηματοοικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση.

Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκείνες τις μέρες έχουν περάσει στην ιστορία, ωστόσο ακόμα μας επηρεάζουν. Μέσα σε δέκα εβδομάδες απολύθηκαν σχεδόν δυο χιλιάδες στελέχη μόνο στο Λονδίνο. Από 2500 χιλιάδες έφτασαν να μείνουν 500 άτομα.

Η Lehman Brothers χρησιμοποίησε “παραπλανητικά λογιστικά τεχνάσματα”, ώστε να καλύψει την τραγική εικόνα που παρουσίαζαν τα οικονομικά της.

Οι λογιστές της απέκρυψαν προσωρινά από τα βιβλία της, 50 δισ. δολάρια από “προβληματικά περιουσιακά στοιχεία”.

Η τακτική ήταν γνωστή υπό την ονομασία “Repo 105”, κατά την οποία η Lehman φέρεται να χρησιμοποίησε συμφωνίες επαναγοράς με στόχο την μείωση της μόχλευσης στον ισολογισμό της.

Η πρώτη φορά, που η τράπεζα εφάρμοσε την συγκεκριμένη τακτική ήταν το 2001, όταν η τράπεζα ήταν υπό τον έλεγχο των αρμόδιων υπηρεσιών.

Η παγκόσµια χρηµατοοικονοµική κρίση που ξέσπασε το 2008 µετά την κατάρρευση της Lehman Brothers “φύτεψε” στην ουσία τον σπόρο για τη κρίση κρατικού χρέους, της οποίας ο πιο λεπτός κρίκος ήταν η Ελλάδα, ενώ ακολούθησαν Ιρλανδία και Πορτογαλία.

Σύμφωνα με αναλυτές, ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Henry Merritt “Hank” Paulson, ο τότε πρόεδρος της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) Charles Christopher Cox και ο τότε κεντρικός τραπεζίτης της Νέας Υόρκης Timothy Franz Geithner την άφησαν επίτηδες να χρεοκοπήσει.

Την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου ο επικεφαλής της Lehman Richard S. Fuld jr προσπάθησε απεγνωσμένα να την πουλήσει. Μετά το κλείσιμο της Wall Street την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου ο Paulson , που ήταν πεπεισμένος ότι η Lehman δεν θα μπορούσε να συνεχίσει την πορεία της, πήρε την κατάσταση στα χέρια του.

Επιπτώσεις υπήρξαν και στην τιμή του πετρελαίου, που σημείωσε πτώση καθώς προκλήθηκαν ανησυχίες ότι τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο θα προκαλέσουν περαιτέρω μείωση στη ζήτηση ενέργειας, στρέφοντας τους επενδυτές σε άλλους τομείς.

Άμεσα απάντησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία διοχέτευε 30 δισεκατομμύρια ευρώ στη διατραπεζική αγορά της ευρωζώνης για να στηρίξει τις αγορές.

Παράλληλα, δέκα μεγάλες τράπεζες δημιούργησαν ένα ταμείο 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το οποίο θα μπορούσαν να αντλήσουν αν κινδύνευαν από προβλήματα ρευστότητας.

Σε παλιότερο άρθρο του στην Washington Post, ο οικονομικός αναλυτής του Neil Irwin τόνισε ότι η πτώση της Lehman ήταν φλέβα χρυσού ύψους 3 δις δολαρίων για δικηγόρους και λογιστές.