Ταυτόχρονα θα δουν το κράτος να τους καταβάλλει λιγότερες επιστροφές φόρων κατά 1,929 δισ. ευρώ!

Από την άλλη πλευρά, χαμηλοσυνταξιούχοι, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και άλλες κατηγορίες οικονομικά αδύναμων πολιτών θα δουν τα επιδόματα και τις παροχές τους να μειώνονται το επόμενο έτος, καθώς ο νέος Προϋπολογισμός προβλέπει μείωση του συνόλου των δημοσίων δαπανών κατά 2,077 δισ. ευρώ κυρίως μέσω περικοπών στις πιστώσεις για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία.

Η κυβέρνηση προβλέπει αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 2% το επόμενο έτος, παρά το γεγονός ότι η φετινή απόπειρα υπερφορολόγησης των εισοδημάτων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων απέτυχε παταγωδώς και οι εισπράξεις από το φόρο εισοδήματος υστέρησαν κατά 1,14 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στην εισηγητική έκθεση του νέου Προϋπολογισμού:

1) Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους θα αυξηθούν κατά 478 εκατ. ευρώ ή κατά 2,4% και θα ανέλθουν σε 20,766 δισ. ευρώ το 2018. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί αποκλειστικά μέσω της αύξησης των εισπράξεων από το φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, δηλαδή, μέσω πρόσθετων επιβαρύνσεων στα εισοδήματα των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αυτοαπασχολουμένων, των αγροτών και των ιδιοκτητών εκμισθούμενων ακινήτων. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα κληθούν να πληρώσουν το επόμενο έτος φόρους εισοδήματος συνολικού ύψους 8,725 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 456 εκατ. ευρώ ή κατά 5,5%. Αντιθέτως, οι φόροι εισοδήματος που θα κληθούν να καταβάλουν το επόμενο έτος τα νομικά πρόσωπα, δηλαδή οι πάσης μορφής εταιρίες και οι λοιπές νομικές οντότητες, προβλέπονται μειωμένοι κατά 3,2% ή κατά 111 εκατ. ευρώ, στο επίπεδο των 3,433 δισ. ευρώ. Αυξημένα κατά 179 εκατ. ευρώ ή κατά 5,6%, από 3,2 δισ. ευρώ το 2017 σε 3,379 δισ. ευρώ το 2018, προβλέπονται τα έσοδα από τους φόρους στην περιουσία. Η αύξηση αυτή όμως θα οφείλεται στην μετακύλιση της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του έτους 2017, στον Ιανουάριο του 2018.

2) Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους θα αυξηθούν κατά 483 εκατ. ευρώ ή κατά 1,8% το 2018: προβλέπεται ότι θα ανέλθουν σε 27,39 δισ. ευρώ το επόμενο έτος, ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα φθάσουν τα 26,917 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των επιπλέον εσόδων από εμμέσους φόρους προβλέπεται να προκύψει από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης των προϊόντων καπνού καθώς το 2016 συντελέστηκε αποθεματοποίηση στα προϊόντα αυτά, η οποία επηρέασε καθοδικά τα έσοδα του Δημοσίου το 2017. Συνολικά, οι εισπράξεις από τους φόρους κατανάλωσης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 9,706 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 439 εκατ. ευρώ έναντι του 2017. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 15,845 δισ. ευρώ και να είναι αυξημένα κατά 78 εκατ. ευρώ έναντι του 2017.

Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφεύγει ωστόσο να αναφέρει στην εισηγητική έκθεση του νέου Προϋπολογισμού ότι στην πραγματικότητα τα επιπλέον φορολογικά έσοδα ύψους 951 εκατ. ευρώ θα προκύψουν κατά κύριο λόγο από την εφαρμογή νέων φοροεισπρακτικών μέτρων που νομοθέτησε η κυβέρνηση και αναμένεται να τεθούν σε ισχύ από την 1η-1-2018.

Τα μέτρα αυτά προβλέπουν:

1) Κατάργηση της έκπτωσης ποσοστού 1,5% κατά την παρακράτηση φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων. Αποτέλεσμα της εφαρμογής της διάταξης αυτής θα είναι η αύξηση των μηνιαίων κρατήσεων φόρου εισοδήματος επί των μισθών και των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους.

2) Κατάργηση της διάταξης που προβλέπει έκπτωση, από το φόρο εισοδήματος κάθε φυσικού προσώπου, του 10% του ποσού των δαπανών του για ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετησίου ατομικού εισοδήματός του. Συνέπεια της κατάργησης της διάταξης αυτής θα είναι η περαιτέρω φορολογική επιβάρυνση των φυσικών προσώπων το 2018, όταν θα γίνει η εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για το 2017.

3) Επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων. Η περίοδος αναστολής της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων λήγει την 31η-12-2017. Ετσι, από την 1η-1-2018 θα επιβάλλεται φόρος υπεραξίας με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα εξακολουθεί να επιβαρύνεται με φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του η υπεραξία θα είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ.

Οσοι μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία έχουν στην κατοχή τους πριν από το 1995 θα απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας.

4) Επιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούνται μέσω της διεθνούς διαδικτυακής πλατφόρμας Airbnb. Ειδικότερα, στο ετήσιο εισόδημα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων που αποκτά από φέτος κάθε φυσικό πρόσωπο θα επιβληθεί το 2018 φόρος εισοδήματος με βάση την κλίμακα φορολογίας των ενοικίων, δηλαδή με συντελεστές 15% από το πρώτο ευρώ μέχρι τα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος, 35% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ και 45% στο τμήμα του ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ, εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

5) Επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα.

Ο φόρος διαμονής θα ανέρχεται σε:

• 0,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων,
• 1,5 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 3 αστέρων,
• 3 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 4 αστέρων,
• 4 ευρώ ανά ημερήσια χρήση δωματίου για ξενοδοχεία 5 αστέρων,
• 0,50 ευρώ ανά ημερήσια χρήση για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα.

6) Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου. Από την 1η-1-2018, στα νησιά των νομών Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου (πλην Ρόδου και Καρπάθου, όπου ήδη οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ έχουν καταργηθεί), οι συντελεστές ΦΠΑ θα αυξηθούν από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17%, στο 6%, στο 13% και στο 24%.

7) Κατάργηση του μειωμένου κατά 50% συντελεστή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) έναντι του ισχύοντος κανονικού συντελεστή που εφαρμόζεται στην περιοχή Δωδεκανήσου για την αιθυλική αλκοόλη που περιέχεται στα αλκοολούχα ποτά ή άλλα αλκοολούχα προϊόντα, τα οποία αποκτώνται από τα άλλα κράτη-μέλη της Κοινότητας, αποστέλλονται από φορολογική αποθήκη της λοιπής Ελλάδος ή εισάγονται στην περιοχή αυτή από τρίτες χώρες.

8) Απώλεια της ρύθμισης των 100 δόσεων από την 1η μέρα που μια νέα οφειλή προς το Δημόσιο θα γίνεται ληξιπρόθεσμη. Από την 1η-1-2018 η ρύθμιση του ν. 4321/2015 για την τμηματική εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο έως και σε 100 δόσεις» θα χάνεται εφόσον ο οφειλέτης δεν εξοφλεί τις νέες, μετά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση, οφειλές του, εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Αν, δηλαδή, ο οφειλέτης καθυστερήσει έστω και μια μέρα την πληρωμή ενός νέου χρέους προς το Δημόσιο θα χάνει αυτόματα τη ρύθμιση των «100 δόσεων».

9) Περικοπή κατά 50% των επιδομάτων θέρμανσης. Από το 2018 θα επέλθει και επανασχεδιασμός του επιδόματος θέρμανσης, με τη θέσπιση πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων και με την επιβολή μειώσεων και στο ύψος του επιδόματος ανά λίτρο αγοραζόμενου πετρελαίου θέρμανσης, ώστε το επίδομα αυτό να το λαμβάνουν πολύ λιγότερα νοικοκυριά και σε χαμηλότερο ύψος.

10) Κατάργηση της φοροαπαλλαγής των βουλευτών και των δικαστικών λειτουργών. Από το νέο έτος καταργείται η έκπτωση από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης και των συνολικών αποδοχών των δικαστικών λειτουργών ποσού ίσου με το 25% του ακαθάριστου ποσού αυτών ως τεκμαρτού ποσού για την κάλυψη των δαπανών άσκησης του βουλευτικού και του δικαστικού λειτουργήματος.

Μειωμένο κατά 1,929 δισ. ευρώ θα είναι το ποσό των επιστροφών φόρου που θα καταβάλει το Δημόσιο το 2018. Συγκεκριμένα, το 2017 εκτιμάται ότι θα αποπληρωθούν επιστροφές φόρων συνολικού ύψους 5,577 δισ. ευρώ, όμως, το 2018 οι πληρωμές επιστροφών φόρου θα υποχωρήσουν στα 3,648 δισ. ευρώ.

Οσον αφορά στο σκέλος των δημοσίων δαπανών, ο νέος κρατικός Προϋπολογισμός προβλέπει τη μείωσή τους κατά 2,077 δισ. ευρώ από 57,265 δισ. ευρώ το 2017 σε 55,188 δισ. ευρώ το 2018. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης αυτής, περίπου 1,6 δισ. ευρώ, θα προκύψει από περικοπές σε δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία. Αλλα 840 εκατ. ευρώ προβλέπεται να περικοπούν από επιχορηγήσεις προς φορείς του Δημοσίου και λειτουργικές δαπάνες, ενώ το κονδύλι για μισθούς και συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών προβλέπεται αυξημένο κατά 443 εκατ. ευρώ λόγω αυξήσεων όχι στις αποδοχές αλλά στις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές του Δημοσίου.

Στη μείωση των δημοσίων δαπανών αναμένεται να συμβάλουν και τα ακόλουθα μέτρα που πρόκειται να εφαρμοστούν το 2018:

1) Καταργήσεις κοινωνικών επιδομάτων και αναδιανομή των κονδυλίων για την περαιτέρω ενίσχυση των δικαιούχων του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Πιο συγκεκριμένα, θα καταργηθούν το επίδομα απροστάτευτων τέκνων και τα επιδόματα φτώχειας και φυσικών καταστροφών.

2) Κατάργηση του ΕΚΑΣ για χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους. Θα τεθούν σε ισχύ περαιτέρω αλλαγές στα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ μέσω της οποίας δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα στερηθούν ακόμη και 1.400 ευρώ το χρόνο.

3) Περικοπές στα επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων οικογενειών για ανακατανομή πόρων υπέρ των οικογενειών με 1-2 παιδιά. Προβλέπεται μείωση των εισοδηματικών ορίων για τη χορήγηση των συγκεκριμένων επιδομάτων ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για τη χορήγηση μεγαλύτερων επιδομάτων σε οικογένειες με 1-2 παιδιά

4) Αυστηρή εφαρμογή των θεσμών του rebate για τη δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγνωστικά κέντρα.

Γιώργος Παλαιτσάκης
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου