Το κίνημα «Δεν κληρονομώ», που αναπτύχθηκε ελέω οικονομικής κρίσης και υπερφορολόγησης της ακίνητης περιουσίας, συνεχίζει να φουντώνει, με τις εκτιμήσεις νομικών κύκλων να αναμένουν για εφέτος διψήφια αύξηση του αριθμού των αποποιήσεων συγκριτικά με πέρυσι. «Το πρώτο εξάμηνο του έτους έχουμε δεχτεί 7.306 αιτήσεις», επισημαίνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο διευθυντής γραμματείας του Ειρηνοδικείου Αθηνών, κ. Γιώργος Αλιφέρης, προσθέτοντας πως με το συγκεκριμένο ρυθμό το 2017 αναμένεται να «κλείσει» στις 15.000. «Πρόκειται για μία αύξηση πέριξ του 25% με 30% σε σχέση με το 2016, οπότε και ο αριθμός των αποποιήσεων ‘άγγιξε’ τις 12.500», καταλήγει ο ίδιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015 ο αριθμός των αποποιήσεων διαμορφώθηκε σε 9.566, ενώ το 2013 οι αιτήσεις στην Αθήνα κυμαίνονταν περί τις 6.000, για να εκτοξευθούν το 2014 στις 8.798. Όσον αφορά στο σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία, που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Σταύρος Κοντονής, το 2013 ανήλθαν σε 29.199, το 2014 σε 41.388, το 2015 σε 45.628 και το 2016 σε 54.422.
Στο μεταξύ, αντιστρόφως ανάλογη είναι η πορεία των αιτήσεων αποδοχής κληρονομιάς. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της διεύθυνσης μηχανογράφησης του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών, κ. Κώστα Καραΐσκο, τους πρώτους έξι μήνες του 2017 ο αριθμός τους ξεπερνούσε κατάτι τις 3.000.

«Αγώνας δρόμου» για να γλυτώσουν τις κατασχέσεις

Προθεσμία τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία θανάτου του κληρονομούμενου εφόσον είναι κάτοικοι Ελλάδας και ενός έτους εάν είναι κάτοικοι εξωτερικού, έχουν οι δικαιούχοι, προκειμένου να καταθέσουν αίτηση αποποίησης κληρονομιάς και άρα να… μπλοκάρουν τυχόν διαδικασίες κατάσχεσης, τόσο των προσωπικών τους τραπεζικών λογαριασμών, όσο και της λοιπής κινητής και ακίνητης περιουσίας τους. «Το ολοένα αυξανόμενο ρεύμα αποποιήσεων κληρονομίας αποτελεί σημείο των καιρών. Το ‘βάρος’ και η ευθύνη των συγγενών έγκειται πρωτίστως στο να προλάβουν την προθεσμία, ώστε να ενημερώσουν κάθε τράπεζα ή πιθανό φορέα ή ιδιώτη, στον οποίο θα είχε οφειλή ο αποβιώσας και, ίσως, κινήσει διαδικασίες κατάσχεσης και οπωσδήποτε το Ελληνικό Δημόσιο (φορολογική αρχή, ασφαλιστικά ταμεία) ότι έχουν προβεί σε αποποίηση, για να αποφύγουν να δέχονται βεβαιώσεις και εξώδικες οχλήσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών του αποβιώσαντος, αλλά και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης/κατάσχεσης, θεωρούμενοι ως κληρονόμοι του», σημειώνει χαρακτηριστικά η αρμόδια δικηγόρος, κυρία Ανδριάνα Ζαχαρίου.
Το χρονικό περιθώριο της αποποίησης, ωστόσο, ξεκινάει για τον κάθε ένα κληρονόμο σε διαφορετικά χρονικά σημεία και, συγκεκριμένα, από τη στιγμή, που θα κληθεί στην κληρονομιά.

«Στην περίπτωση του υιού, δηλαδή, από τότε, που έλαβε γνώση της επαγωγής (θάνατος του παππού) και του εγγονού από την επομένη ημέρα αποποίησης του υιού. Εν ολίγοις, εάν κάποιος δεν κληθεί ως κληρονόμος δεν έχει ξεκινήσει γι’ αυτόν το χρονικό περιθώριο της αποποίησης», εξηγεί από την πλευρά του, ο δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω και διαπιστευμένος διαμεσολαβητής, κ. Νίκος Σιαμάκης και συνεχίζει: «Υπήρξε περίπτωση, κατά την οποία το ανήλικο τέκνο διέμενε στο εξωτερικό και είχε ένα έτος προθεσμία για αποποίηση. Κατατέθηκε αίτηση στο αρμόδιο δικαστήριο λίγο πριν το έτος και η απόφαση, που επέτρεπε την άδεια αποποίησης, εξεδόθη έξι μήνες μετά. Η ημερομηνία αποποίησης των αδελφών ξεκινούσε μετά από 1,6 χρόνο από το θάνατο και μετά την αποποίηση – με δικαστική απόφαση – του ανήλικου τέκνου. Προγενέστερη αποποίηση, πριν κληθεί κληρονόμος, είναι αυτοδικαίως άκυρη». Σύμφωνα με τον ίδιο, δε, εάν αυτός, που πρέπει να αποποιηθεί, είναι ανήλικος, τότε ζητείται άδεια από το ειρηνοδικείο της κατοικίας του, με την προϋπόθεση ότι το παθητικό της κληρονομιάς είναι μεγαλύτερο από το ενεργητικό της.

«Βαρίδι» και ο ΕΝΦΙΑ

Ακόμη και εάν τα ακίνητα, που συνοδεύουν τις κληρονομιές, δεν είναι χρεωμένα, οι δικαιούχοι φέρεται να προκρίνουν τη λύση της αποποίησης, καθώς δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ολοένα και αυξανόμενες υποχρεώσεις, που «γεννά» η υψηλή φορολογία ακινήτων. «Η παλαιά αρχή ότι το ακίνητο είναι ασφαλέστερο επενδυτικό καταφύγιο, έχει ανατραπεί στα χρόνια της κρίσης. Αντίθετα, πολλοί θεωρούν σήμερα ως δυσβάσταχτο βάρος την κατοχή ακινήτου, λόγω της υπέρμετρης φορολογίας του ακινήτου από την επιβολή του λεγόμενου ‘χαρατσιού’.

Ήδη έχουμε φτάσει στο σημείο να παρατηρείται το φαινόμενο αποποίησης κληρονομιάς ακινήτων, διότι οι κληρονόμοι δεν αντέχουν να πληρώσουν τους φόρους και τις δαπάνες για ΕΝΦΙΑ, έκδοσης διαφόρων πιστοποιητικών (ενεργειακό, ταυτότητας κτιρίου κ.λπ.). Σήμερα, οι έχοντες ακίνητα – πέραν αυτών, που τους είναι απόλυτα απαραίτητα, για να κατοικήσουν ή να λειτουργήσουν την επιχείρησή τους – θέλουν να τα πουλήσουν, αλλά δεν υπάρχουν αγοραστές», τονίζει χαρακτηριστικά ο επιστημονικός σύμβουλος της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών Solum Property Solutions και τέως πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής (ΕΛΙΕ), κ. Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, για να προσθέσει: «Εφόσον αποκατασταθούν τα οικονομικά της χώρας και εκλογικευθεί η φορολογία, τότε το ακίνητο θα επανέλθει στις επενδύσεις, που θεωρούνται αρκετά ασφαλές καταφύγιο. Εξάλλου, η απόδοση ακινήτου από ενοίκια (εφόσον, φυσικά, ευρεθεί ενοικιαστής) είναι μεγαλύτερη εκείνης των καταθέσεων σε τράπεζες».

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΕΛΕΣΙΩΤΗ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής