Όλα ξεκινούν από τη σχολική αίθουσα στην οποία δεσπόζει το γνωστό βάθρο της έδρας, που μπορεί στα παιδικά μας μάτια να έμοιαζε τεράστιο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα ξύλινο κασόνι 2Χ2, κατασκευασμένο με πλατιές σανίδες ύψους περίπου τριάντα εκατοστών. Η κατασκευή του είναι γερή για να στηρίξει έδρα και δάσκαλο και παράλληλα να προσφέρει άμεση οπτική επαφή του δασκάλου με τους μαθητές των τελευταίων θρανίων.

Ο δάσκαλος παραδίδει το μάθημα καθισμένος σε μια  ξύλινη καρέκλα πίσω από την έδρα, η οποία είναι ένα απλό ξύλινο τραπεζάκι με 4 πόδια ύψους ενός μέτρου και πλάτους 60 εκατοστών. Πάνω στην έδρα υπάρχουν μελανοδοχείο, πένα, τα βιβλία του δασκάλου, η βέργα που προκαλεί τον μαθητικό τρόμο, κάποιες φορές δοχείο με λουλούδια που φέρνουν καθημερινά οι μαθητές. Υπάρχει και συρτάρι προς τη μεριά του δασκάλου, όπου εκεί μπαίνουν τα χρηστικά αντικείμενα του εκπαιδευτικού: τεφτέρια, μολύβια, απουσιολόγιο, γόμα, εφεδρικές άσπρες ή έγχρωμες κιμωλίες.

Σχολεία: Μάθημα χωρίς παπούτσια και κουρεμένα, με την ψιλή, μαλλιά…

Πάνω στην έδρα, εκτός του τετραδίου με τις σημειώσεις του δασκάλου, είναι ακουμπισμένη η τσάντα του, αρχικά πάνινη και αργότερα δερμάτινη σαν του ταχυδρόμου. Πίσω από την έδρα βρίσκεται ο μαυροπίνακας  κρεμασμένος στον τοίχο ή στηριζόμενος σε τρία πόδια, με τον σπόγγο δεμένο πάνω του. Στον τοίχο πίσω από τον δάσκαλο δεσπόζει η εικόνα του Χριστού ή της Παναγίας, ενώ στη διακόσμηση της σχολικής αίθουσας  περιλαμβάνονται εικόνες του βασιλικού ζεύγους, ήρωες της Επανάστασης του 1821, χάρτες της χώρας, αρίθμησης, με τα γράμματα της αλφαβήτας, πατριδογνωσίας, φυτολογίας και γεωγραφίας. Η θέρμανση αποτελεί είδος πολυτελείας και όταν υπάρχει ξυλόσομπα στη μέση της αίθουσας, τα ξύλα τα φέρνουν οι μαθητές από τα σπίτια τους.

Σχολεία: Ξύλινη σχολική αίθουσα όπου ο πίνακας δεν είναι στον τοίχο αλλά στηρίζεται σε τρία πόδια

Τα συνήθως πράσινα θρανία είναι ξύλινα και μονοκόμματα με υποδοχή στήριξης του  μελανοδοχείου, ενώ κάθισμα και πάγκος είναι  κολλημένα στο πάτωμα. Οι μαθητές αρχικά κάθονται ανά έξι, μετά ανά τρεις, ενώ το διπλό θρανίο καθιερώνεται το 1898, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει πως οι αυξημένες ανάγκες της τάξης δεν το καταστρατηγούν. Ανάμεσα στα θρανία, δυο ή τρεις διάδρομοι επιτρέπουν στον δάσκαλο να περιδιαβαίνει την αίθουσα, η οποία συχνά έχει 40-50 μαθητές. Πολύ αργότερα, τη δεκαετία του ’70, τα θρανία αντικαθιστώνται από μεταλλικά τραπέζια και ξύλινες καρέκλες, ενώ καθιερώνεται να κάθονται μαζί αγόρια και κορίτσια. Μαθητές/ριες υποχρεώνονται να  παρακολουθούν το μάθημα με σταυρωμένα χέρια και αμίλητοι, ενώ σηκώνονται όρθιοι μόνο όταν εξετάζονται.

Σχολεία: Ντύσιμο, κουρέματα και σχολικά παιχνίδια

 Το μαθητικό ντύσιμο είναι αρκετά φτωχό, πολλά παιδιά βρίσκονται χωρίς παπούτσια ή με πολυφορεμένα ρούχα. Ελάχιστα -ευκατάστατων οικογενειών ή παραγόντων του χωριού, όπως πρόεδρος, γραμματικός, παπάς κ.λπ.- είναι καλύτερα ντυμένα ενώ τα υπόλοιπα κυκλοφορούν με μπαλώματα στα ρούχα και την πάνινη τσάντα τους. Σε κάποιες περιπτώσεις τη δεκαετία του 1920 οι μαθητές φορούν γκρι ή γαλάζια υφαντή πουκαμίσα και πηλήκιο.

Σχολεία: Προφανώς τα αγοράκια είναι χαρούμενα με αυτά που ακούνε από τη δασκάλα τους

Διαχρονικά η αγαπημένη σχολική ώρα των μαθητών είναι το διάλειμμα, όπου παίζουν στην αυλή του σχολείου ή αυτή της γυμναστικής με εποπτεία δασκάλου. Τα αγόρια επιλέγουν ποδόσφαιρο, που παίζεται με πάνινη μπάλα που ράβεται σπίτι ώστε να μη διαλυθεί γρήγορα η πρόχειρη κατασκευή. Μετά τα κάλαντα ίσως εμφανιστεί κάποια πλαστική η οποία γίνεται ανάρπαστη.

Άλλα σχολικά παιχνίδια είναι: σκλαβιά (αμπάριζα), χωστό (κρυφτό), ντελιμάς (ξυλίκι), ψείρες (κι αυτές με πάνινο τόπι), ξυλογαϊδάρα (μακριά γαϊδούρα), μπιζ, γουρούνα, χωράφια, αμάδες, μούτσος, τυφλόμυγα, σβούρος, βεζίρης και οι κλασικές μπίλιες φτιαγμένες από διάφορα υλικά (πετραδάκια, μεταλλικές από ρουλεμάν, πλαστικές από υλικά που λιώνουν όπως τσατσάρες, παγούρια κ.λπ. και πλάθονται με τις παλάμες  όσο είναι μαλακό το πλαστικό). Τα κορίτσια παίζουν περισσότερο τα: Δεν περνάς κυρα-Μαρία, Λύκε λύκε, Η μικρή Ελένη, κολοκυθιά, κουτσό, καλόγερο, εννιάπετρο, μήλα κ.λπ.

Ειδήσεις σήμερα