Γράφει η Σοφία Βαλσάμη

Αναφερόμαστε στο… μακρινό 2006, το 2007 και 2008…. Τότε που όλοι δίχως υπερβολή σκορπούσαν αφειδώς τα χρήματά τους για τις Χριστουγεννιάτικες αγορές.

Λίγα χρόνια αργότερα στην Ελλάδα της κρίσης τίποτε δεν θυμίζει αυτά τα χρόνια. Τίποτε δεν θυμίζει τις χιλιάδες των καταναλωτών, οι οποίοι δεν άφησαν τέτοιες μέρες δώρο δείγμα. Στην Ελλάδα του 2016 το δώρο είναι πια συμβολικό. Όχι γιατί ο Έλληνας δεν θέλει, αλλά γιατί δεν μπορεί. Γιατί δεν το αντέχει το βαλάντιό του.

Στο νέο τεύχος του EThe Magazine του EleftherosTypos.gr θα προσπαθήσουμε να δούμε τι δώρα κάνουν πλέον οι Έλληνες τις ημέρες των Χριστουγέννων και πόσο αυτά έχουν διαφοροποιηθεί σε σχέση με αυτά που αγόραζαν την προηγούμενη δεκαετία.

Στροφή σε φτηνά δώρα

Η οικονομική κρίση έχει μειώσει σημαντικά τις αγορές γενικότερα και ιδιαιτέρα τα δώρα. Οι προτεραιότητες είναι άλλες με βασική πια την επιβίωση.

Οι γονείς τις ημέρες των Χριστουγέννων συνηθίζουν να αγοράζουν δώρα για τα παιδιά τους αλλά και οι νονοί για τα βαφτιστήρια τους. Πριν την κρίση αγόραζαν πιο ακριβά δώρα χωρίς να σκέπτονται το κόστος, αλλά τώρα πλέον στρέφονται αποκλειστικά – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων – σε φτηνές επιλογές.

Όμως και τα δώρα των πιο μεγάλων έχουν αλλάξει, πια, πάρα πολύ. Έχει διαφοροποιηθεί η φιλοσοφία του δώρου, αλλά και το κόστος του, αφού η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή έχει μειωθεί πάρα πολύ.

Τα κοσμήματα κάποτε, πριν δηλαδή από επτά με οκτώ χρόνια, κατείχαν την πρώτη θέση όσον αφορά στις προτιμήσεις για δώρα. Πλέον σπάνια κάποιος να επιλέξει κάποιο κόσμημα από κατάστημα, αφού σκέφτεται το κόστος και καταλήγει σε μια πιο φτηνή επιλογή.

Κρίση και στις επιχειρήσεις

Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΝΕΜΥ- ΕΣΕΕ τα στοιχεία το 2014 δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά, καθώς οι πωλήσεις που παρουσίασαν στην πλειονότητά τους οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου ήταν χαμηλότερες σε σύγκριση με το 2013. Συγκεκριμένα, έξι στις δέκα επιχειρήσεις είδαν τον τζίρο τους να κινείται σε χαμηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα της προηγούμενης χρονιάς και τρεις στις δέκα να μένει περίπου αμετάβλητος. Το πρόβλημα φαίνεται να ήταν μεγαλύτερο για τις μικρές επιχειρήσεις, ενδεικτικά να αναφερθεί ότι το 71% των επιχειρήσεων που δεν απασχολούν προσωπικό εμφάνισε μικρότερες πωλήσεις σε σύγκριση με την χριστουγεννιάτικη περίοδο του 2013. Επίσης, για τις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών το 2013 κάτω των 15.000€ το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 90%.

Το 2014 οι καταναλωτές στην Ελλάδα ξόδεψαν 406 ευρώ συνολικά για αγορές ανά οικογένεια μειώνοντας τον προϋπολογισμό τους κατά 12.5% σε σχέση με το 2013.
Ο προϋπολογισμός μοιράστηκε σε φαγητό (163 ευρώ), δώρα (162 ευρώ) και σε κοινωνικές δραστηριότητες (81 ευρώ). Σχετικά με τον καταμερισμό των δώρων των Ελλήνων, ένα 58% του προϋπολογισμού διατέθηκε σε δώρα εντός της οικογένειας (24% στα παιδιά τους, 17% για τον/την σύντροφό τους και 17% για τον εαυτό τους), ενώ 39% του προϋπολογισμού σε δώρα προς άλλους ενήλικες (22%) και άλλα παιδιά (17%). Ένα 3% διατέθηκε σε φιλανθρωπικές δωρεές.

Όσον αφορά στις επιλογές για δώρα, την τιμητική τους το 2014 είχαν τα βιβλία. Το 49% λοιπόν των καταναλωτών πρόσφερε βιβλία και ακολούθησαν τα ρούχα και τα παπούτσια.

Επιλέγουν αγορές μέσω του διαδικτύου

Πολλοί είναι πλέον οι Έλληνες που επιλέγουν τη λύση του διαδικτύου για πιο φτηνές αγορές. Εκεί καταφεύγουν επί το πλείστον όσοι θέλουν να αγοράσουν κοσμήματα, αλλά και ρούχα. Μάλιστα το 2014 οι αγορές για δώρα Χριστουγέννων αυξήθηκαν κατά 39% σε σχέση με 33% το 2013. Αυτό βέβαια είχε ως συνέπεια να πληγούν διάφορα καταστήματα και ειδικά να συνοικιακά που είδαν τον τζίρο τους τις ημέρες των Χριστουγέννων να μειώνεται αισθητά.

Λεχουρίτης: Καμιά σχέση τα χρήματα που ξοδεύονται τώρα για δώρα

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών Γιώργος Λεχουρίτης μίλησε στο ΕleftherosΤypos.gr για το πώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις αγορές των Χριστουγέννων και κατ’ επέκταση τα δώρα που αγοράζουμε αυτές τις ημέρες. «Οι Έλληνες προ κρίσης περνούσαν καλύτερα. Πλέον υπάρχουν 1,5 εκ. άνεργοι, έχουμε μείωση των συντάξεων που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζει και το 50%, απώλεια του 13ου και 1ου μισθού, απώλεια 13ης και 14ης σύνταξης, περικοπές μισθών και αύξηση της τιμής των προϊόντων. Παράλληλα υπάρχει αύξηση άμεσων και έμμεσων φόρων, αύξηση των τιμών σε παρεχόμενες υπηρεσίες που εποπτεύονται από το κράτος, κλείσιμο επιχειρήσεων που δημιουργούν ασφυξία στην αγορά και κρίση στα δημόσια έσοδα. Όσο διαρκεί αυτή η κατάσταση οι κυβερνήσεις θα εφαρμόζουν φοροεισπρακτικά μέσα με άλλη ονομασία, αλλά θα είναι φοροεισπρακτικά και όσο διαρκούν αυτά θα περιμένουμε 4ο, 5ο και 6ο μνημόνιο. Τα χρήματα που ξόδευαν οι Έλληνες για χριστουγεννιάτικα δώρα το 2006 δεν έχουν καμιά σχέση με αυτά που ξοδεύουν τώρα. Και δεν μιλάμε μόνο για δώρα, αλλά για αγορές, διασκέδαση. Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι το 2016 θα είναι μειωμένο, φτωχό λιτό σε σύγκριση με τα παρελθόντα χρόνια».

Όπως, λοιπόν, άλλαξαν τις συνήθειες τους οι Έλληνες έτσι αναγκάστηκαν να αλλάξουν στάση και όσον αφορά στα δώρα των Χριστουγέννων. Λιγότερα και φτηνότερα ακολουθώντας το πνεύμα της εποχής αλλά κυρίως την τσέπη τους που συνεχώς αδειάζει…