Γράφει ο Πέτρος Κασφίκης

Όχι μεταφορικά αλλά μάλλον κυριολεκτικά, καθώς το μαγικό κλειδί της συμφωνίας φαίνεται ότι βρέθηκε σε μια νεοσύστατη ομάδα μετριοπαθών βουλευτών που δεν φέρει άλλο όνομα από το «Κοινή Λογική» ή αλλιώς «common sense caucus». Το «λουκέτο» είχε έρθει μετά την αδυναμία εξεύρεσης συναινετικής λύσης για το νομοσχέδιο του νέου προϋπολογισμού. Αυτόν τον φάκελο ανοίγουμε στο νέο ET Magazine στο EleftherosTypos.gr.

Ο Πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε τον νέο νόμο που εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης μέχρι την 8η Φεβρουαρίου, βάζοντας έτσι τέλος στην τρίμερη αναστολή της λειτουργίας πολλών δημόσιων υπηρεσιών.

Και μπορεί το πρόβλημα να λύθηκε προσωρινά, το μεγάλο ερώτημα, όμως, που παραμένει είναι αν θα γίνουμε θεατές του ίδιου έργου όσο πλησιάζουμε προς την 8η Φεβρουαρίου, καθώς χωρίς συναίνεση και συμβιβασμό δεν μπορεί να ψηφιστεί ο νέος προϋπολογισμός.

Ο συμβιβασμός αποτελεί βασικό δομικό συστατικό της λειτουργίας του αμερικανικού πολιτικού συστήματος. Χωρίς αυτόν το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Μερικές εκφάνσεις του όπως το προσωρινό λουκέτο στην κυβέρνηση μπορεί να φαίνονται χρονοβόρες, πολύπλοκες ως και δυσλειτουργικές. Κανένα πρόβλημα θα απαντούσαν σε αυτή τη κριτική οι πατέρες του αμερικανικού έθνους. Βλέπετε οι αρχιτέκτονες των ΗΠΑ θεωρούσαν αυτή τη «δυσλειτουργία» ως μια αποτελεσματική δικλίδα ασφαλείας ενάντια στον συγκεντρωτισμό.

Όσο, όμως, αυξάνονται οι ακραίες φωνές τα τελευταία χρόνια στο Δημοκρατικό και Ρεπουμπλικανικό κόμμα τόσο γίνεται πιο δύσκολη η συνεννόηση με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η έκρυθμη λειτουργία των συστήματος.

Πώς μπαίνει το λουκέτο στην αμερικανική κυβέρνηση

Σύμφωνα με την αρχή της διάκρισης των εξουσιών που διέπει το αμερικανικό σύνταγμα, η κυβέρνηση έχει την πίτα, αλλά το Κογκρέσο είναι αυτό που έχει το μαχαίρι, υπό την έννοια ότι αποφασίζει αποκλειστικά το πως θα κατανεμηθούν οι πόροι που είναι απαραίτητοι για να χρηματοδοτήσουν τη λειτουργία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Για παράδειγμα, μπορεί ο πρόεδρος και η κυβέρνηση να θέλουν να κατασκευάσουν ένα τοίχος στα σύνορα με το Μεξικό. Αν, όμως, το Κογκρέσο δεν αποφασίσει να χρηματοδοτήσει αυτό το τοίχος, το καλύτερο σενάριο για αυτούς είναι ότι θα το δουν σε Playmobil πάνω στο τραπέζι του υπουργικού συμβουλίου.

Πως λοιπόν χρηματοδοτείται η αμερικανική κυβέρνηση; Αρχικά η Βουλή ψηφίζει ένα νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, το οποίο στη συνέχεια τίθεται προς συζήτηση στη Γερουσία. Αν εγκριθεί και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου (Βουλή και Γερουσία) τότε το νομοσχέδιο φτάνει στο Οβάλ Γραφείο για να το υπογράψει ο πρόεδρος. Παρόλα αυτά ο πρόεδρος διατηρεί το δικαίωμα να θέσει βέτο και να στείλει έτσι το νομοσχέδιο πίσω στο Κογκρέσο. Στην περίπτωση αυτή το νομοθετικό σώμα μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο του προεδρικού βέτο μέσα από την αυξημένη πλειοψηφία των δύο τρίτων.

Κάπου, όμως, ανάμεσα σε όλα αυτό το πέρα δώθε μεταξύ Λευκού Οίκου και Κογκρέσου ενδέχεται να στραβώσει το πράγμα και έτσι ελοχεύει ο κίνδυνος του λεγόμενου «shutdown», δηλαδή της προσωρινής διακοπής πολλών λειτουργιών της κυβέρνησης. Εφόσον δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, το «shutdown» έρχεται την ημέρα που λήγει ο τρέχων προϋπολογισμός και συνήθως διαρκεί μόνο λίγες μέρες. Μάλιστα συχνά χρησιμοποιείται και ως επικοινωνιακό όπλο αλλά και διαπραγματευτικό χαρτί σε ένα παιχνίδι που μοιάζει έντονα με σκληρό πολιτικό παζάρι. Σε αυτό το προσωρινό λουκέτο μπαίνει τέλος όταν επιτευχθεί ένας συμβιβασμός ανάμεσα σε όλους τους βασικούς παίκτες και υπάρχουν πλέον οι ψήφοι για να περάσει το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού που θα αναχρηματοδοτήσει τη λειτουργία της κυβέρνησης.

Δημοκρατικοί Vs Ρεπουμπλικάνων: Τους χωρίζει άβυσσος

Τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί αναμένεται ότι θα ακολουθήσουν τουλάχιστον σε ρητορικό επίπεδο μια σκληρή γραμμή προκειμένου να ικανοποιήσουν τις εκλογικές τους βάσεις. Στο επίκεντρο της πολιτικής διαμάχης βρίσκεται το μεταναστευτικό και η ασφάλεια των συνόρων. Από την πλευρά τους, οι Δημοκρατικοί επιθυμούν να βρεθεί μια λύση για τους «dreamers», τα παιδιά δηλαδή παράνομων μεταναστών που ήρθαν σε πολύ μικρή ηλικία στις ΗΠΑ, μεγάλωσαν σε αυτή τη χώρα, αλλά εξακολουθούν μέχρι και σήμερα ως ενήλικες να μην διαθέτουν τα απαραίτητα χαρτιά για τη νόμιμη παραμονή τους. Από την άλλη πλευρά, οι Ρεπουμπλικάνοι επιζητούν να χρηματοδοτήσουν νέα δρακόντεια μέτρα ασφάλειας για τη θωράκιση των συνόρων με πρώτο και κυριότερο την ανέγερση του πολυδιαφημισμένου τοίχους.

Ποιους επηρεάζει το «Shutdown»

Μπορεί να μπαίνει λουκέτο στη κυβέρνηση, αυτό, όμως, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει απόλυτη κυβερνητική παραλυσία. Αρχικά γίνεται μια διάκριση στις υπηρεσίες και τους δημοσίους υπαλλήλους. Όσοι κριθούν ότι είναι πρωταρχικής σημασίας συνεχίζουν κανονικά την δουλειά τους. Οι υπόλοιποι πάνε σπίτι τους παίρνοντας ουσιαστικά μια ακούσια άδεια άνευ αποδοχών.

ΣΤΡΑΤΟΣ: Όσοι υπηρετούν σε ενεργές αποστολές όπως στο Αφγανιστάν ή στην εκστρατεία κατά του Ισλαμικού Κράτους κρίνονται ως πρωταρχικής σημασίας. Με λίγα λόγια το λουκέτο δεν επηρεάζει τις υπεράκτιες επιχειρήσεις του αμερικανικού στρατού και όσες σχετίζονται άμεσα με την εγχώρια εθνική ασφάλεια.

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ: Το υπουργείο δικαιοσύνης έχει πολλούς πρωταρχικής σημασίας υπαλλήλους. Για τον λόγο αυτό υπολογίζεται ότι 95.000 από τους 115.000 εργαζόμενους θα συνεχίσουν να δουλεύουν κανονικά.

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: Οι ταξιδιώτες ιδιαίτερα στα αεροδρόμια ίσως να αισθανθούν ελαφρώς τις συνέπειες του λουκέτου, καθώς θα υπάρχουν καθυστερήσεις στην διαδικασία ελέγχου των διαβατηρίων.

ΥΓΕΙΑ: Πολλά προγράμματα και υπηρεσίες διακόπτονται προσωρινά, γεγονός που θα προκαλέσει ταλαιπωρία σε ορισμένους ασθενείς.

ΠΑΙΔΕΙΑ: Θα υπάρξουν πονοκέφαλοι για ορισμένους γονείς, καθώς ορισμένα σχολικά προγράμματα σε τουλάχιστον έξι πολιτείες που υπολογίζεται ότι εξυπηρετούν τουλάχιστον 6.300 μαθητές αναμένεται να επηρεαστούν.