Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Ηδη παρατηρούνται καταλυτικές, σημαντικές και συνεχείς αλλαγές σε απόψεις, θέσεις και προτάσεις κρατών και ηγετών, ενώ η ταχύτητα της μετεξέλιξης των γεγονότων είναι πρωτοφανής. Ενα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ έχουν ενδυναμωθεί οι διμερείς σχέσεις Κίνας-Ρωσίας, ενώ η κατάσταση στην παγωμένη μεθοριακή ζώνη Ουκρανίας-Ρωσίας, Λευκορωσίας-Ουκρανίας επηρεάζει πολύπλευρα και τη συμπεριφορά της Τουρκίας, τη θέση της Ελλάδας, τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τα εσωτερικά ζητήματα του ΝΑΤΟ, τον όποιο ρόλο της Ε.Ε., αλλά και την ιδιαίτερα ρευστή κατάσταση σε Ασία-Ειρηνικό.

1 Η σφοδρή ένταση και αντιπαράθεση στο θέμα της Ουκρανίας επηρεάζει πολύπλευρα την κατάσταση στη Μαύρη Θάλασσα, την εμπλοκή της Αγκυρας (λόγω των προσωπικών και στρατιωτικών διασυνδέσεων) με Κίεβο και Μόσχα, την παρουσία των αεροναυτικών δυνάμεων της Ατλαντικής Συμμαχίας σε Βουλγαρία-Ρουμανία, τον ρόλο της Αλεξανδρούπολης σε υποστήριξη των αμερικανικών δυνάμεων στη Νοτιοανατολική Βαλκανική, καθώς και το πώς εκτιμούν την κατάσταση τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και όχι μόνο. Οι παράλογες, προβληματικές και εξωπραγματικές απαιτήσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, σε συνδυασμό με την εμμονική αναθεωρητική κοσμοθεωρία του (αν συνεχιστούν), ενδέχεται να προκαλέσουν τρομακτικά προβλήματα και ένοπλες αντιπαραθέσεις. Η Δύση δεν μπορεί να μην υποστηρίξει την Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία και ως εκ τούτου τρεις δεκαετίες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου βρισκόμαστε μπροστά σε απρόβλεπτες και δραματικές εξελίξεις με όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.

2 Το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω κυρίως του ζητήματος της Ουκρανίας παρατηρείται στροφή (όχι απόλυτα εμφανής) των Αμερικανών προς την Αγκυρα. Ιδιαίτερα ο οξύνους υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Aντονι Μπλίνκεν και η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Πενταγώνου ευνοούν ποικιλοτρόπως την Αγκυρα. Η περίπτωση του NON PAPER αναφορικά με τον αδύναμο και προβληματικό αγωγό Εastmed (ο υπογράφων από την πρώτη στιγμή είχε γράψει ότι δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ η κατασκευή του) αναμφίβολα καλύπτει την Τουρκία, ενώ η αρχειοθέτηση της περιβόητης περίπτωσης ξεπλύματος βρόμικου χρήματος της τράπεζας ΗALK BANK ευνοεί την κυβερνώσα ελίτ της Τουρκίας, η οποία σύμφωνα με κορυφαίους αναλυτές των ΗΠΑ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και στις κρίσιμες και οριακές διαπραγματεύσεις της Βιέννης για το μέλλον του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Προφανώς, οι Αμερικανοί δεν πρόκειται να αφήσουν ακάλυπτη τη χώρα μας, αλλά είναι αυτοί που έστειλαν το «μήνυμα» στον εμπρηστικό και ρεβιζιονιστή Ερντογάν για πολλούς και διαφόρους λόγους να επιστρέψει σε ομαλοποίηση των σχέσεών του με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και σύντομα την Αίγυπτο. Επιπλέον, η ειδική εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ στη Λιβύη, Αμερικανίδα πρέσβειρα Στέφανι Ουίλιαμς, έχοντας πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Αγκυρα, προωθεί την πρόσφατη χαλάρωση της έντασης μεταξύ Αγκυρας και Ανατολικής Λιβύης (δεν είναι τυχαίο ότι πρότεινε την επίσκεψη του Τούρκου πρέσβη στη Λιβύη στην έδρα του προέδρου του κοινοβουλίου Ακίλε Σάλεχ και η οποία ήδη έγινε και στην οποία παρόντα ήταν άτομα που εμπλέκονται σε διάφορα ενεργειακά και βορειοαφρικανικά ζητήματα). Οι Αμερικανοί προωθούν διάφορα σχέδια σε στρατιωτικά και ενεργειακά θέματα, που κινούνται σε διαφορετικούς συρμούς και απαιτείται από μας να συντονιστούμε με τις νέες τάσεις…

3 Η τηλεφωνική επικοινωνία το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ανάμεσα στους υπ. Εξωτερικών Τουρκίας και Ισραήλ (Τσαβούσογλου και Λάπιντ) προφανώς έγινε με αμερικανική παρότρυνση, ενώ σε όλες αυτές τις αμερικανικές κινήσεις καθοριστικός είναι ο ρόλος γνωστού από το παρελθόν ενεργειακού/στρατηγικού αναλυτή και όχι μόνο μεγαλοσύμβουλο των Μπλίνκεν-Μπάιντεν, αλλά και με πολύ στενές σχέσεις (από την εποχή της Χίλαρι Κλίντον) με τον τωρινό σύμβουλο εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν. Και αναφέρομαι στον γνωστό για τις έντονα φιλοτουρκικές του θέσεις Μάθιου Μπράιζα (διατελέσαντα και πρέσβη στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν). Ο Μπράιζα συνετέλεσε στο να περιθωριοποιηθεί ο East Med ενώ εμπλέκεται πολύ βαθιά στα ενδολιβυκά ζητήματα, ως ενδιάμεσος της νόμιμης κυβέρνησης της Τρίπολης στη «συγκλισιακή τάση» προς τους Ακίλε Σάλεχ και Χαλίφα Χαφτάρ της Κυρηναϊκής.

Πληροφορίες του υπογράφοντα από τη Λιβύη κάνουν λόγο για την αποδοχή του τουρκο-λιβυκού μνημονίου του Νοεμβρίου του 2019, μετά από εκλογές (όποτε γίνουν), από τη νέα κατάσταση που θα διαμορφωθεί στην Τρίπολη. Και από εκεί (δηλαδή από Μάρσα Ματρούχ προς Τομπρούκ, Βεγγάζη, Αζνταμπίγια, Μισράτα, Τρίπολη-Τυνησία) προς Μάλτα/Ιταλία/Ευρώπη. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι πολύ αρνητική για την Ελλάδα και φυσικά την Κύπρο. Προφανώς για αυτούς τους λόγους ο Κ. Μητσοτάκης μετέβη προ δύο μηνών στο Κάιρο και συναντήθηκε με τον πρόεδρο αλ Σίσι για να αποτρέψει (ει δυνατόν) την ύπουλη κίνηση των τουρκόφιλων και άλλων κύκλων στη Λιβύη. Μάλιστα, ο Ελληνας πρωθυπουργός πρότεινε στην Αίγυπτο την κατασκευή ενός μικρού ενεργειακού αγωγού από την Νταμέτα προς τη νότια πλευρά της Κρήτης. Η χώρα των Φαραώ είναι ήδη ενεργειακός κόμβος αφού μεταφέρεται μέσω αγωγού φυσικό αέριο από τα αρκετά πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα της Ισραηλινής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (Λεβιάθαν και Ταμάρ).

4 Την ίδια στιγμή η κατάσταση στα Βαλκάνια περιπλέκεται αρκετά λόγω των πολύ στενών σχέσεων της Τουρκίας με τη Σερβία και την Αλβανία. Η πρόσφατη επίσκεψη του Ερντογάν στα Τίρανα απλά ενδυνάμωσε περαιτέρω τις ήδη ενισχυμένες (διαχρονικά) σχέσεις μεταξύ Ερντογάν και Ράμα. Ομως, μεγαλύτερη προσοχή θα πρέπει να επιδείξουμε στην ιδιαίτερα «κλειστή» σχέση της Αγκυρας με το Βελιγράδι. Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάντερ Βούτσιτς μέσω των πολλών και διαχρονικών σχέσεών του με τον Ερντογάν, πολύπλευρα ενισχύει την παρουσία της Τουρκίας στα θέματα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Κοσόβου.

Ηταν πραγματικά μία τεράστια έκπληξη από τον σκληροπυρηνικό πρόεδρο των Σερβοβόσνιων Μίρολαντ Ντότικ να επισημαίνει ότι «μόνο η εμπλοκή του Ερντογάν στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα συνδράμει σοβαρά και καταλυτικά στη χαλάρωση των εντάσεων μεταξύ Σέρβων, Κροατών και Μουσουλμάνων καθώς και στη διατήρηση του μοντέλου του Ντέιτον του 1995». Οι πρόσφατες επισκέψεις των Ερντογάν, Ακάρ, Τσαβούσογλου σε Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία και Ουγγαρία έχουν συντελέσει στην πιο βαθιά… διάτρηση της περιοχής από την Αγκυρα. Ας μη λησμονούμε και την πολιτιστική-θρησκευτική διπλωματία με το πολύ πρόσφατο άνοιγμα τεμενών και προξενείων της Τουρκίας στο Νόβισαντ και στο Νόβι Παζάρ της Σερβίας και στο ενδιαφέρον Αμερικανών, Γερμανών και Ιταλών για την αριθμητικά περιορισμένη αλλά υπολογίσιμη παρουσία των τουρκικών ειρηνευτικών δυνάμεων σε Κόσοβο και Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η παρουσία του Ούγγρου διοικητή της KFΟR στην Πρίστινα/Κόσοβο έχει ενδιαφέρον…

5 Απέναντι σε όλες αυτές τις προκλήσεις της Τουρκίας, η χώρα μας έχει ενεργοποιηθεί πολύ σωστά στον τομέα των εξοπλιστικών προγραμμάτων, που ασφαλώς απαιτούν κάποιο χρόνο μέχρι να ενεργοποιηθούν πλήρως. Η σταδιακή ένταξη των γαλλικής κατασκευής μαχητικών αεροσκαφών RAFALE (που άρχισε πριν από λίγες ημέρες) και προσεχώς των 18 επόμενων ουσιαστικά και περιεκτικά διευρύνει τους ορίζοντες της Πολεμικής μας Αεροπορίας, σε εποχές πολύ δύσκολες και οριακές. Μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια θα γίνουμε μάρτυρες διαδοχικών και καταλυτικών αλλαγών και μεταπτώσεων στις διεθνείς και περιφερειακές μας σχέσεις, ενώ όσο ποτέ άλλοτε θα πρέπει να διατηρήσουμε έντονη την παρουσία μας στην Ατλαντική Συμμαχία. Η αναβάθμιση των εξοπλισμών μας, η ενίσχυση της διακλαδικότητας των Ενόπλων Δυνάμεων και η καθολική ενίσχυση της στρατιωτικής μας διπλωματίας είναι πραγματικά αναγκαίες και ουσιαστικές ενέργειες βρισκόμενοι μέσα σε αχαρτογράφητα νερά και με ομιχλώδη διεθνή ορίζοντα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις

Ειδήσεις σήμερα

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr